از هر فرصتی برای شاد بودن استفاده کنیم

پروانه شریفی

خانواده یعنی جایی که زمان زیادی از عمر ما در آن جا سپری می‌شود و میزان خوشبختی و رضایت ما از زندگی، به مقدار زیادی به شرایط خانواده و کیفیت روابط شکل یافته در آن وابسته است. خانواده همان جایی است که قسمت مهمی از سرنوشت بزرگسالان آینده‌ اجتماع در آنجا رقم می‌خورد؛ امروزه، سبک زندگی مدرن، مشغله‌های زیاد و فرصت‌های کم و دلایل متعدد دیگر، رُکن خانواده‌ را با چالش‌های زیادی مواجه ساخته است.

محمد توکلی کارشناس ارشد روان شناسی خانواده در گفتگو با خبرنگار ما گفت: انسان به طور طبیعی به شادی، راحتی و لذت گرایش دارد و اگر خانواده این نیاز را برای او تأمین نکند، ممکن است که آن را در جاهای دیگری بجوید که در نهایت به تضعیف یا فروپاشی خانواده و روابط خانوادگی منجر شود.

وی در ادامه با اشاره به هدف از تشکیل خانواده در جامعه اسلامی، افزود: ما با تشکیل خانواده باید به چند هدف برسیم یکی از مهمترین این اهداف بقای نسل است و هدف های دیگر شامل تأمین نیازهای جنسی، تأمین نیازهای عاطفی و تربیت فرزندان برای ورود به جامعه امروزی است.

این کارشناس ارشد روان شناسی خانواده تصریح کرد: والدین باید به رشد متوازن فرزندان خود توجه کافی داشته باشند و مهارت های اجتماعی را از همان کودکی در فرزندان خود رشد دهند، چرا که امروزه فرزندان ما در مدارس و جامعه رشد متوازنی ندارند بعضی درس را خوب می خوانند ولی روابط اجتماعی ضعیفی دارند و یا بر عکس که این موضوع امروزه مورد قبول روانشناسان نیست.

وی در ادامه به بعضی ار راه های ایجاد نشاط و شادابی در خانواده ها اشاره کرد و افزود: یکی از مواردی که در گذشته در بین خانواده های پدران و مادران ما وجود داشت دور هم و به طور منظم غذا می خوردند، دور هم نشستن و باهم غذا خوردن یکی از اصول ثابت خانواده‌ها بود، با هم غذا خوردن اهمیت، معنی و کارکرد زیادی دارد.

توکلی با اشاره به این که همه اعضای خانواده همدیگر را می‌بینند و با هم حرف می‌زنند و از احوال همدیگر باخبر می‌شوند؛ خاطر نشان کرد: امروزه به دلیل وضعیت کار و تحصیل، شاید مقدور نباشد که با اعضای خانواده خود به‌ هنگام تمام وعده‌های غذایی در کنار هم باشید، اما حتی‌الامکان سعی کنید که حداقل یک وعده در روز را باهم غذا بخورید.

این مشاور خانواده ادامه داد: هنگام صرف غذا تلویزیون را خاموش کنید و موبایل‌ها را کنار بگذارید. هرگز بچه‌ها را عادت ندهید که موقع تماشای تلویزیون غذا بخورند، وگرنه دیگر هیچ وقت آن‌ها را سر سفره پیدا نخواهید کرد. زمان وعده‌های غذایی فرصتی ارزشمند برای دیدن همدیگر، صحبت کردن و استراحت است، این فرصت را هرگز از دست ندهید.

وی یکی دیگر از راه های ایجاد نشاط در خانواده را استفاده از نظرات اعضای خانواده دانست و تاکید کرد: والدین سعی کنند که همیشه نظر اعضای خانواده را در زمینه‌های مختلف جویا شوید.

این کارشناس ارشد روان شناسی خانواده افزود: نظرخواهی از کودکان، نوجوانان و جوانان تأثیر زیادی در عزت نفس آن‌ها خواهد داشت، گفت: برای تصمیم‌گیری در هر موردی سعی کنید نظر تک‌تکِ افراد خانواده را بپرسید، منظور این نیست که حتماً بر طبق نظر آنها تصمیم بگیرید.

توکلی با تاکید بر این که تصمیم نهایی را خودتان، به عنوان والدین بگیرید؛ تصریح کرد: اما سعی کنید نظر آنها را هم به دقت بشنوید و دلایل‌شان را بررسی کنید و اگر نظر ایشان به‌نظر مفید بود، در تصمیم‌گیری خود از آن استفاده کنید. این کار به آنها این پیام را می‌دهد که شما برای نظرشان احترام قائل هستید و بدین ترتیب حس با ارزشمند بودن و عزت‌نفس را در ایشان تقویت می‌کنید.

وی افزود: بعضی تصمیم‌گیری‌ها را بر عهده‌ فرزندان خود بگذارید، مثلاً برای صرف شام قرار است بیرون بروید، تصمیم در مورد این‌که در کجا غذا بخورید را به آنها واگذار کنید، اما باز هم دلیل‌شان را بررسی کنید.

توکلی در ادامه یکی از مواردی که در خانواده ها شیوع پیدا کرده و در دانش آموزان نیز دیده می شود افسردگی است و این در خانواده هایی ایجاد شده است که اعضای خانواده در سکوت به سر می برند یک نفر سرش توی گوشی، یکی غرق در تماشای فیلم شده یک در لب تابش غرق شده و … برای از بین بردن این آسیب بهتر است که در خانه از هر فرصتی برای شاد بودن استفاده کنیم، می‌توان به بهانه‌های مختلف جشن و سرور مختصری برپا کرد.

این کارشناس ارشد روان شناسی خانواده گفت: بهتر است این اندیشه را به فرزندان خود منتقل کنید که خندیدن و شاد‌بودن دلیل نمی‌خواهد. هیچ‌گاه شادی را در ذهن آن ها با داشتن امکانات خاص پیوند نزنید و شرطی نکنید، در‌ غیرِ اینصورت آن ها همیشه برای شاد بودن شرط و شروط خواهند گذاشت.

وی از والدین خواست تا به سه نکته اساسی توجه کنند اول در خانواده بعد دینی و مذهبی را تقویت کنند،  چرا که اگر این بعد در خانواده حذف شود دیگر هدف مشخصی وجود نخواهد داشت و به دنبال آن آسیب های دیگری وارد خانواده شده و شادی و امید را از بین می برد.

توکلی افزود: دوم به تقویت ارتباطات توجه شود در گذشته خانواده ها شب ها دور هم جمع می شدند و به عنوان شب نشینی از حال و احوال هم با خبر می شدند و این باعث شادی در خانواده ها می شد ولی امروزه این ارتباطات کم رنگ شده و والدین باید این مهارت را در بین فرزندان تقویت کنند.

این روان شناس خانواده تصریح کرد: سوم از مهره چشم پوشی استفاده کنند، خاطر نشان کرد: والدین در خانواده باید از بعضی از موارد چشم پوشی کنند تا باعث ایجاد اختلاف و ناراحتی نشود.

انسان به طور طبیعی به شادی، راحتی و لذت گرایش دارد و اگر خانواده این نیاز را برای او تأمین نکند، ممکن است که آن را در جاهای دیگری بجوید که در نهایت به تضعیف یا فروپاشی خانواده و روابط خانوادگی منجر شود.