اصل سى و هفت: تشویق و تنبیه(۵)
حدیث بابایی
اما اگر از راه رفق و مدارا و عفو و گذشت و اغماض و نرمى نتوانست کودک را اصلاح کند تنبیه به عنوان امر و وسیلهاى احتیاطى،استثنایى و اضطرارى استفاده کرد.
على(ع) مىفرمایند: «کسى که خوش رفتارى او را اصلاح نکند،مجازات درست و به جا او را اصلاح خواهد کرد.»
مسئله تنبیه باید از ضرب و جرح و زدن بچه به شدت پرهیز کنیم،تنبیه بدنى کارى بس قبیح،زشت و غیرقابلقبول و بىتأثیر است در حدیث که معصوم فرمودند:«لا تَضْر بْه وَ اهْجُرْهُ وَ لا تُطِلْ.»(۴۹) براى ادب کردن،بچه را نزن بلکه با او قهر کن ولى مواظب باش قهرت طول نکشد.(و هر چه زودتر آشتى کن)
خیلى نکته مهم است، زدن ممنوع، پس چه کنیم؟ راه ادب کردن قهر است اما نه طولانى، زیرا کودکان طاقت ندارند به مدت طولانى با والدین ارتباطشان قطع گردد و طولانى شدن قهر چه بسا لطمات شدید روحى و روانى به آنها وارد کند.
و مولا فرمودند: اِنَّ العاقِلَ یَتَعِظَّ بالادبِ وَ البهائِمَ لایتعظُّ اِلاّ بالضَّرب.(۵۰ )
پندپذیرى انسان عاقل به وسیله ادب و تربیت است، چهارپایان و حیواناتند که تنها با زدن تربیت مىشوند.
تنبیه بدنى خاص حیوانات است، بچه را نباید با تنبیه بدنى مواجه و ادب کرد. مراقب باشیم که با تنبیه بدنى مایه جاى تربیت فرزندمان را در مسیر بد قرار مىدهیم زیرا او احساس حقارت مىکند و این احساس او را از شرافت انسانى دور خواهد کرد و از طرفى ما خلاف شرع هم انجام دادهایم و باید دیه بپردازیم، اگر تنبیه ما باعث ماندن
جاى آن بر صورت و سایر اندام کودک شود باید به ازاء آن بر اساس رسالههاى عملیه دیر آن را بدهیم.
صورتهاى دیگر تنبیه نیز توصیه نمىشود مثل ملامت و سرزنش، زخم زبان و … زیرا بر همه انواع تنبیه ضررهایى مترست است که باید از آن خوددارى گردد، زیان و ضررهایى مانند: در هم کوبیدن شخصیت کودک، ترسو بار آمدن او، بروز ضعف اعصاب، انزوا طلبى، فساد شخصیت، بىاعتمادى نهسبت به والدین، ایجاد زمینه براى
خشونت، پیدایش اضطراب، یافتن روحیه تسلیم در برابر حق و باطل، مخفىکارى، لاابالىگرى و تبهکارى و بدآموزى .
