باید و نبایدهای تغذیه در بیماران کلیوی

رسول مهدی زاده

زمانی که کلیه درگیر می‌شود و نمی‌تواند فعالیت مناسبی داشته باشد اثرات متعددی را بر فیزیولوژیک و روان فرد می‌گذارد، افسردگی یکی از مشکلات روان تنی است که بیماران کلیوی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

برنامه‌های غذایی مناسب در روند درمان نقش موثری دارد، درکنار تغذیه، اقدامات روان شناسی هم کمک کننده هست و آستانه تحمل فرد را ارتقا می‌دهد، بنابراین رژیم غذایی مناسب و خدمات روان شناسی در بهبود بیماری حائز اهمیت است چون جسم و روح جدای از هم نیستند و با روحیه قوی بیماری از بین می‌رود.

نارسایی مزمن کلیوی

 دکتر احمد اسماعیل زاده متخصص تغذیه در این باره به خبرنگارکیمیای وطن گفت: نارسایی مزمن کلیوی به مرحله‌ای از نارسایی کلیه گفته می‌شود که کلیه دیگر قادر به عملکرد طبیعی و انجام وظایف خود شامل حفظ تعادل محیط داخلی بدن، دفع مواد زائد و سمی از طریق ادرار نیستند، درنتیجه این امر، موادسمی درخون تجمع پیدا می‌کنند که سبب بروز اختلالات جدی در افراد می‌شود.

دکتراسماعیل زاده علائم با بیان این که علائمی که نارسایی کلیه دارد عبارتند از احتباس آب در بدن که سبب می‌شود بدن ورم کند، در ناحیه مفاصل و قوزک پا این ورم قابل مشاهده است مورد دیگر افزایش کراتینین و اوره خون است.

دیابت و پرفشاری خون از مهم‌ترین علل بروز نارسایی مزمن کلیه است

این متخصص تغذیه افزود: دلائل مختلف سبب بروز نارسایی کلیه می‌شود، مصرف دارو می‌تواند نارسایی ایجاد کند از علل دیگر می‌توان به بالا رفتن سن اشاره کرد، دیابت و پرفشاری خون از مهم‌ترین علل بروز نارسایی مزمن کلیه است، اختلال‌های ژنتیکی هم سبب بروز این بیماری می‌شود.

دکتراحمداسماعیل زاده از تبعاتی که کنترل نکردن بیماری به همراه دارد گفت: کنترل نکردن این بیماری به از بین رفتن کامل عملکرد کلیه‌ها منجرمی شود که در این شرایط انجام دیالیز یا پیوند کلیه برای ادامه حیات بیمار ضروریست.

متخصص تغذیه پس از بیان علائم و تبعات نارسایی کلیه، درباره موادغذایی که این بیماران نباید مصرف کنند تصریح کرد: بیماران مبتلا به نارسایی کلیه دفع آب خوبی ندارند، پس این بیماران نباید نمک زیادی مصرف کنند و دریافت سدیم را باید محدود کنند.

وی ادامه داد: غذاهای آماده، (فست فود)، ترشی‌ها، غذاهای کنسروی، که حاوی نمک زیادی هستند مصرف نکنند و به همان نمک طبیعی که در غذاهاست اکتفا کنند.

این متخصص تغذیه با بیان این که فشارخون بالا همان طور که گفته شد سبب نارسایی کلیه می‌شود، گفت: بنابراین بیمارانی که فشارخون بالا دارند نباید نمک استفاده کنند اما می‌توانند نمک‌های جایگزین مصرف نمایند اما بیماران نارسایی کلیه نباید نمک جایگزین هم مصرف کنند، باید پتاسیم دریافتی را هم محدود سازند چون پتاسیم بالا سبب انقباض عضلات قلب می‌گردد و ایست قلبی اتفاق می افتد، علاوه برسدیم باید در مصرف موادغذایی که پتاسیم دارد احتیاط کنند.

مواد غذایی که حاوی پتاسیم بالایی هستند

احمد اسماعیل زاده درباره مواد غذایی که حاوی پتاسیم بالایی هستند، گفت: پتاسیم در میوه‌ها و سبزیجات وجوددارد، علاوه برمیوه و سبزی درخرما، موز و سیب زمینی هم مقدار زیادی پتاسیم وجود دارد اما چون خرما، موز وسیب زمینی پتاسیم بالایی دارند توصیه می‌شود کمتراستفاده شود.

وی ادامه داد: میوه و سبزیجاتی بخورند که پتاسیم متوسط و نهایتاً کمی دارند، از سبزی‌هایی که پتاسیم کمی دارند می‌توان به خیار، جوانه حبوبات، کاهو، کلم، گل کلم، کلم بروکلی، پیاز، لوبیاسبز، فلفل سبز، کدو سبز، بادمجان، شلغم، هویج، تربچه، ریواس و قارچ اشاره کرد.

اسماعیل زاده خاطر نشان کرد: البته مقدار استفاده از انواع مواد غذایی حاوی پتاسیم به سطح پتاسیم خون بیمارهم بستگی دارد و لازم است متخصصان تغذیه برنامه غذایی مناسبی برای آن‌ها تنظیم کنند.

این متخصص تغذیه با اشاره به مصرف گوشت و لبنیات، تصریح کرد: برخلاف نوشته‌های قبلی در مورد منیزم هیچ گونه رژیم خاصی برای محدود کردن منیزیم در رژیم غذایی نیاز نیست و در فیلتراسیون (GFR (پایین تراز ۱۵ میلی لیتر در دقیقه بدن می‌تواند مصرف زیاد از حد منیزیم را متعادل سازد، حتی در نارسایی‌های شدید کلیه نیاز به محدودیت آن نیست ولی از مصرف زیاد و ناگهانی باید پرهیزکرد، منیزیم درگوشت، سبزیجات و لبنیات بیشترین مقدار موجود را دارا است.