بیماری های کلیه را جدی بگیرید

پروانه شریفی

بیماری‌های کلیوی به اختلال‌ هایی گفته می‌شود که به کلیه‌ ها یعنی دو اندامی آسیب می‌زند که هورمون‌های معینی را تولید می‌کنند و میزان مواد شیمیایی را در خون تنظیم می‌کنند.

ناراحتی کلیه معمولاً هر دو کلیه را درگیر می‌کند. اگر بیماری توانایی کلیه را در دفع و تنظیم آب و مواد شیمیایی مختل کند، مایع اضافی و مواد زائد در بدن جمع می‌شود و علائم نارسایی کلیه بروز می‌یابد، بیماری کلیه انواع و علل متفاوتی دارد که می‌توان آن‌ها را به سه دسته ارثی، مادرزادی یا اکتسابی تقسیم کرد.

علائم بیماری کلیه

اگر چه بسیاری از بیماری‌های کلیوی تا مراحل پیشرفته نشانه و علامتی ندارند، حداقل شش نشانه هشدار وجود دارد که بیانگر ابتلا به ناراحتی کلیوی است:

سوزش ادرار یا مثانه دردناک، تکرر ادرار، ادرار خونی، پف کردن دور چشم، ورم کردن دست و پا، درد در ناحیه‌های کوچکی از پشت بدن دقیقاً زیر دنده‌ها، بالا بودن فشار خون

بعضی بیماری‌های کلیوی را می‌توان با موفقیت درمان کرد، اما شماری دیگر پیشرفت می‌کنند و به از کار افتادگی کلیه منجر می‌شوند که درمان آن نیاز به دیالیز و یا پیوند کلیه دارد.

اکثر بیماری‌های کلیوی به نفرون‌ها حمله می‌کنند. این آسیب گاهی باعث می‌شود که کلیه‌ها دیگر نتوانند مواد زائد را از بدن خارج کنند. از علل بروز بیماری‌های کلیه می‌توان به مشکلات ژنتیکی، صدمه دیدن یا مصرف دارو اشاره کرد. ابتلا به دیابت، فشار خون بالا یا ابتلا یکی از خویشاوندان نزدیک به بیماری کلیوی احتمال بروز ناراحتی کلیه را افزایش می‌دهد. بیماری مزمن کلیه و  نارسایی کلیه  به آهستگی و ظرف چندین سال به نفرون‌ها آسیب می‌زند. دیگر ناراحتی‌های کلیه عبارت‌اند از:

سرطان، کیست، سنگ کلیه، عفونت

پزشکان برای بررسی ابتلا به بیماری کلیه دستور آزمایش خون و ادرار می‌دهند. در صورت از کار افتادن کلیه باید دیالیز  یا پیوند کلیه انجام شود.

سنگ کلیه ممکن است در یک یا هر دو کلیه ایجاد شود، مشکل کلیه سنگ‌ساز عموماً در افراد سی تا شصت سال دیده می‌شود. سنگ کلیه یک ناراحتی شایع است و از هر بیست خانم یا آقا به ترتیب دو و سه نفر این عارضه دردناک را در مرحله‌ای از زندگی تجربه می‌کنند.

سنگ های کلیه در کودکان

با توجه به اینکه مراحل درمان سنگ های کلیه در کودکان با درد و ناراحتی زیادی برای کودک و خانواده او همراه است، بنابراین پیشگیری از تشکیل و ابتلا به سنگ کلیه در کودکان بسیار ضروری است.

یک متخصص اورولوژی در این زمینه به خبرنگار ما گفت: سنگ کلیه یکی از انواع بسیار مهم و شایع بیماری های دستگاه اداری – تناسلی است که در تمام سنین امکان بروز دارد.

دکتر محمد صفری با بیان این که متأسفانه آمار کودکان مبتلا به سنگ کلیه در سال های اخیر به شدت افزایش یافته که این موضوع زنگ خطر جدی برای والدین و خانواده ها محسوب می شود، ادامه داد: پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه بخصوص در کودکان چندان دشوار نیست، به غیر از عوامل ژنتیکی، تقریباً سایر عوامل دیگر مرتبط با تشکیل سنگ کلیه به طور کامل قابل کنترل است.

وی افزود: اگرچه اغلب موارد ابتلا به سنگ کلیه در سنین پس از کودکی دیده می شود، اما شیوع این بیماری در دوران کودکی نیز قابل توجه است.

این متخصص اورولوژی، با اشاره به عوارض دردناک ناشی از بروز سنگ کلیه در کودک، تصریح کرد: با توجه به اینکه مراحل درمان سنگ های کلیه در کودکان با درد و ناراحتی زیادی برای کودک و خانواده او همراه است، بنابر این پیشگیری از تشکیل و ابتلا به سنگ کلیه در کودکان بسیار ضروری است.

ایشان، گفت: رعایت الگوهای صحیح تغذیه ای از جمله مهمترین راه های پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه است.

وی اظهار داشت: مصرف میوه ها و سبزیجات و استفاده زیاد از مایعات به خصوص آب از جمله الگوهای مناسب غذایی برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه است.

وی خاطرنشان کرد: مراجعه منظم و به موقع به پزشک و رعایت الگوهای صحیح غذایی به خصوص در افرادی که در زمینه ابتلا به سنگ کلیه و سایر بیماری های کلیوی را دارند، بسیار مهم و ضروری است و می تواند خطر ابتلا به سنگ های کلیه را در سنین پایین تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

درمان سنگ های کلیه

یک متخصص جراحی کلیه و فوق تخصص آندویورولوژی گفت: درمان سنگ های کلیه بر اساس اندازه آن‌ها متفاوت است. به طور مثال سنگ‌هایی با اندازه کمتر از ۶ میلی متر نیاز به درمان ندارند.

حسن کرمی گفت: سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در ایران است که باعث احساس درد شدید کلیه‌ها به علت حرکت سنگ کلیه به لوله حالب در افراد می‌شود. درد سنگ کلیه به سلطان دردها مشهور بوده و حتی از درد زایمان نیز شدید‌تر است.

وی ادامه داد: رژیم غذایی پرپروتئین، نوشیدن کم آب، مصرف زیاد نمک و تشکیل سنگ کلیه می‌تواند باعث تشکیل سنگ کلیه در بدن افراد شود.

این متخصص جراحی کلیه با بیان این که درمان سنگهای کلیه بر اساس اندازه آنها فرق می کند، اظهار داشت: سنگ‌هایی که حالت شن ریزه دارد و اندازه آنها کمتر از ۶ میلی متر است، خود بخود دفع می شوند و از بین بردن آن نیاز به هیچ اقدام درمانی ندارند.

وی ادامه داد : این در صورتی است که سنگ‌ها در مسیر کلیه‌ها انسدادی وجود نداشته باشد و در این شرایط با مصرف مایعات زیاد، ورزش و تحرکات بدنی دفع خواهد شد.

یک متخصص جراحی کلیه با اشاره به این که با انجام عمل آندوسکوپی کلیه، سنگهای بزرگ کلیه با این روش بدون شکاف جراحی یک وجبی در پهلوها و تنها از یک بخیه قابل درمان است ، افزود: در این روش با عبور دوربین به داخل کلیه سنگ مستقیماً توسط پزشک مشخص و با استفاده از لیزر و یا امواج سونوگرافی سنگ را خرد کرده و از کلیه ها خارج می‌کنیم و جهت تعیین نوع سنگ به آزمایشگاه فرستاده می شود.

ارزشمندترین و مهم‌ترین اعضای بدن

سیدضیاءالدین مظهری متخصص تغذیه در خصوص بیماری سنگ کلیه و راه‌های درمان آن گفت: این سنگ دارای ترکیبات متفاوتی است و وابسته به نوع آن روش‌های درمان متفاوتی وجود دارد؛ هم‌چنین نوع تغذیه در جلوگیری از ابتلا به سنگ کلیه و درمان آن مؤثر است.

وی افزود: افرادی که دارای سنگ کلیه با ترکیبات اکسالات کلسیم هستند، نباید از غذاهایی که دارای کلسیم و اکسالات آن نیز هست تغذیه کنند؛ همچنین باید آب فراوان بنوشند و تحرک داشته باشند تا شن‌ریزه‌های ایجادشده دفع شود.

مظهری در ادامه اظهار داشت: افراد دارای سنگ کلیه اکسالاتی اگر به کم‌کاری تیروئید مبتلا نباشند می‌توانند با خوردن آب ترب سیاه یا نوشیدن آب سنگ‌ها را خرد و به صورت شن‌ریزه دفع کنند.

وی کلیه را یکی از ارزشمندترین و مهم‌ترین اعضای بدن دانست و گفت: این عضو علاوه بر تصفیه و تنظیم سوخت و ساز الکترولیت‌های بدن به خونسازی نیز کمک می‌کند؛ بهتر است برای حفاظت از کلیه، بیماران خوددرمانی نکنند و تا مراجعه به متخصص اورولوژی تنها با خوردن آب به دفع سنگ کمک کنند.