زنگ خطر برای سلامت مردان ایرانی

پروانه شریفی

سلامت مردان موضوعی است که باعث استحکام و ارتقای سلامت نیروی کار جامعه و توسعه کشور را به دنبال خواهد داشت. مردان نسبت به زنان در معرض فاکتور های خطر محیطی و شغلی بیشتری هستند و عادات غلطی مانند مصرف سیگار، الکل، اعتیاد و استرس شغلی در آن ها بیشتر است، از سوی دیگر مردان کمتر به پزشک مراجعه نموده و مراجعه به مراکز درمانی را به دلایل مختلف از جمله موانع فرهنگی تا بروز مراحل پیشرفته و خطرناک بیماری به تأخیر می اندازند.

نامگذاری هفته اول اسفند ماه در کشور ما، با هدف تاکید بر سلامت مردان کشورمان و حساس سازی مردان جامعه ایرانی برای توجه بیشتر به جنبه های مختلف پیشگیری از مخاطرات سلامت است.

طبق بررسی هایی که در سال ۱۳۸۲ انجام شده بار بیماری ها و آسیب در کشور در جنس  مذکر برای همه سنین بیشتر نشان می دهد که در واقع تعداد سال های از دست رفته به علت مرگ زود رس و همچنین سال های سپری شده توام با ناتوانی به ترتیب عواملی را به خود اختصاص داده است.

حوادث ترافیکی ، بلایا و حوادث غیر مترقبه ، بیماری های ایسکمیک قلب (آنژین صدری و سکته قلبی)، سقوط از ارتفاع یا در سطح حوادث ناشی از تاثیر نیروهای مکانیکی بیجان و جاندار که متاسفانه مردان به سلامت خودشان توجه ندارند.

* نیمی از مردان دچار چاقی و اضافه وزن

سخنگوی وزارت بهداشت در مورد سلامت مردان، اظهار کرده است: ۳ درصد مردان ایرانی فقط هیچ عامل خطری در شیوه زندگی ندارند و نیمی از مردان دچار چاقی و اضافه وزن هستند، همچنین چاقی شکمی مردان بیشتر از زنان است.

وی افزود:‌ ۸۹ درصد مردان الگوی نامناسب تغذیه‌ای داشته و ۵ بار مصرف میوه و سبزیجات را به صورت روزانه ندارند. همچنین ۳۱ درصد فعالیت بدنی نامناسب داشته،‌ ۲۰ درصد روزانه سیگار می‌کشند، ۱۳ درصد قند خون بالا دارند و ۲۵ درصد نیز کلسترول بیش از حد طبیعی را دارا هستند.

* مردان در تصادفات دو برابر زنان کشته می‌شوند

سخنگوی وزارت بهداشت با بیان اینکه مردان دو برابر بیشتر از زنان به دلیل حوادث رانندگی فوت می‌کنند و سه چهارم فوت حوادث مربوط به این افراد است، گفت: ۹۰ درصد موارد مرگ و میر ناشی از جنگ، نزاع و درگیری مربوط به مردان بوده و ۵۰ تا ۷۴ سالگی احتمال مرگ زنان ۳۰ درصد و برای مردان ۴۰ درصد است.

وی گفت:‌در ۶۷ فاکتور تهدیدکننده سلامت، ۶۰ مورد آن در مردان بیشتر است و ۳۷ سرطان شایع ۳۲ مورد آن در مردان بیشتر به وقوع می‌پیوندد.

حریرچی عنوان کرد:‌‌ ۹۵ درصد حوادث شغلی منجر به مرگ در مردان بوده و ۷۶ درصد حوادث غیر منجر به مرگ نیز در همین افراد است.

* برق ۷ برابر بیشتر مردان را می‌گیرد

سخنگوی وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: مرگ ناشی از استعمال سیگار در مردان سه برابر زنان، سوختگی آنها ۴٫۷ برابر زنان بوده و برق ۷ برابر و غرق‌شدگی ۶ برابر بیشتر جان مردان را می‌گیرد.

وی افزود:‌ مسمومیت ناشی از منواکسیدکربن در مردان ۳ برابر بیشتر از زنان بوده و مردان به طورکلی کمتر به پزشک مراجعه می‌کنند.

*زنگ خطر برای سلامت مردان ایرانی

دکتر سیدحامد برکاتی در خصوص لزوم اهمیت دادن به مقوله سلامت مردان، گفت: سلامت مردان به اندازه سلامت زنان اهمیت دارد و اگر زنان عمود خانه باشند و ساختار منزل با مدیریت آنها اداره شود، مردان نیز علاوه بر نقش پدری و همسری، مدیریت خارج از منزل و اداره امور اقتصادی را برعهده دارند، بنابراین ایجاب می کند، توجه ویژه ای به سلامت هر دو جنس شود.

وی ادامه داد: در هر دو گروه شایع ترین علت بیماری و ناتوانی، بیماری های قلبی عروقی است، اما در مردان علت دوم به بعد متفاوت است که به ترتیب حوادث و سوانح غیرعمد، سرطان ها و تومورها، بیماری های دستگاه تنفسی، حوادث عمدی، بیماری های متابولیک، بیماری های دستگاه گوارش، اختلالات تناسلی و ادراری و بیماری های اعصاب و روان را شامل می شود.

* آمار مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان است

برکاتی با بیان اینکه آمار مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان است، تصریح کرد: طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامتی، از دو منظر می توان به مسئله سلامتی مردان پرداخت، اول عوامل خطر و دوم بیماری ها است.

وی ادامه داد: از منظر بیماری ها، دو دسته بیماری واگیر و غیرواگیر در کمین مردان است، بیماری های واگیر مانند ایدز، مالاریا و سل در مردان شیوع بیشتری دارد، چرا که مردان بیشتر در فضای خارج از منزل به سر می برند و کنش های اجتماعی و رفتارهای پرخطر آنها بیشتر است و همچنین بیماری های غیرواگیر مانند های بیماری های قلبی عروقی، سرطان ها، بیماری های روانی، تنفسی، شغلی، بیماری عضلانی – اسکلتی و سوانح و حوادث در مردان شایع تر است.

*مردان کمتر از زنان به علائم بیماری زا توجه می کنند

وی ادامه داد: مردان کمتر از زنان به علائم و نشانه های خطر و بیماری زا توجه می کنند، به همین دلیل بیماری در آنها پیشرفت می کند و یا اینکه مرگ و میر بیشتری را به همراه دارد. با در نظر گرفتن هفته ای با عنوان سلامت مردان اهمیت این موضوع روشن می شود و زنگ خطری خواهد بود تا مردان این مقوله مهم را در نظر بگیرند.

برکاتی با اشاره به اینکه برخی فاکتورهای سبک زندگی از جمله رژیم غذایی مناسب، فعالیت فیزیکی کافی، مدیریت استرس و کاهش رفتارهای پرخطر بر طول عمر مردان می افزاید، خاطرنشان کرد: خشونت در مردان بیشتر است و همین عامل سبب می شود که درگیری و نزاع در آنها افزایش پیدا کند، بنابراین باید این عامل نیز مدیریت و کنترل شود.

* خودمراقبتی اولین عنصر سلامتی در مردان است

برکاتی با بیان اینکه خودمراقبتی اولین عنصر سلامتی در مردان است، گفت: حوادث و سوانح عمد ۴.٣ برابر، حوادث غیرعمد ٣.۶ برابر، بیماری عفونی ٣ برابر و بیماری های اعصاب و روان نیز ٧ برابر در مردان بیشتر از زنان است، علت آن هم این است که مردان در معرض استرس ها، آلودگی های محیطی، رفتارهای پرخطر و همچنین مخاطرات بیشتری قرار می گیرند، اما آنچه منجر به مرگ می شود، این است که مردان نقش خودمراقبتی را جدی نمی گیرند.

وی تصریح کرد: زن به عنوان فردی که نقش همسر یک مرد را برعهده دارد، می تواند در آگاه سازی مرد در مراقبت از خود نقش بسزایی ایفا کند و در راستای نهادینه کردن عادات مطلوب، رژیم غذایی مناسب و تشویق به تحرک بدنی مرد تلاش کند.