سیر تا پیاز افسردگی
پروانه شریفی
برخی افراد گاهی اوقات احساس بدبختی، تنهایی، خستگی و ناراحتی میکنند که معمولاً این احساسات بیش از یک یا ۲ هفته دوام نمیآورد؛ گاهی اوقات دلیل خاصی برای این احساسات وجود دارد و فرد دچار غم و اندوه میشود که این مساله به مشکلی جدی در زندگی تبدیل میشود و روند زندگی را مختل میکند که نیاز به پیگیری، مشاوره روانشناسی و درمان دارد.
بیشتر افراد در این دوره از احساس رخوت زیادی شکایت دارند به طوری که دوش گرفتن ساده، مرتب کردن خانه، حتی خارج شدن از رختخواب گاهی سختترین کار برای فرد در دوره افسردگی است؛ افراد در دوره افسردگی در این تله گرفتار میشوند که باید زمان بگذرد تا انرژی از دست رفته باز یابد و به زندگی عادی بپردازند ومدتی با این سبک زندگی سرکنند، در حالیکه این کنار آمدن دقیقاً حرکت کردن در مسیر افسردگی است.
زمانی که از افسردگی صحبت میکنیم در واقع راجع به یک مفهوم واحد حرف نمیزنیم؛ افسردگی به وضعیتهای متفاوتی اشاره دارد، برای نمونه ممکن است یک رویداد طبیعی در برابر یک رویداد نا خوشایند باشد که فرد را دچار افسردگی میکند.
زمان بیش از اندازه در افسردگی
افراد ممکن است در دوران افسردگی با دشواری و ناکامی روبرو شوند، این افراد ممکن است به وضعیت ناخوشایندی دست پیدا کنند که گاهی اوقات از آن به افسردگی یاد میشود و مسئلهای طبیعی است؛ گاهی اوقات میفهمیم که فرد چرا احساس افسردگی میکند اما شدت و زمان این افسردگی بیش از آن چیزی است که از آن انتظار داریم.
گاهی اوقات فرد در نهایت خوبی، سلامت و رفاه از نظر جسمی و از نظر معنوی ناگهان احساس میکند زندگی ارزش ادامه دادن را ندارد، مدام با خود میگوید این زندگی به درد نمیخورد و ارزش جنگیدن ندارد؛ هیچ چیز او را خوشحال نمیکند، بی خواب و بی اشتها میشود، خودش را آدم بی ارزشی میداند؛ در اینجا با بیماری واقعی افسردگی مواجه میشویم.
اینجاست که تغییری در وضعیت بیوشیمیایی بدن به وجود آمده که هورمونهای عصبی را تغییر داده است؛ این زمان نیاز به تصحیح و تعادل دارد و حتماً باید به پزشک مراجعه کرد و تحت درمان قرار گرفت.
ریشه افسردگی
در روان درمانی پیدا کردن ریشههای افسردگی خیلی مهم است، افسردگیهایی که ما نمیتوانیم بفهمیم فرد چرا به آن مبتلا شده است «افسردگیهای درونزا» مینامند؛ درمانهای دارویی و حتی در مواقع شدید درمان با تشنج هم ممکن است ضرورت پیدا کند.
گاهی اوقات فرد افسرده اصلاً غذا نمیخورد، نمیتواند بخوابد و حتی فکر خودکشی هم دارد، همه این موارد با درمان رفع میشود؛ در مورد افسردگی گرچه اسمش خوشایند نیست اما خوشبختانه درمان او منجر به نتایج بسیار عالی میشود، ۸۰ درصد بیماران افسرده با درمان مناسب بهبود پیدا میکنند بقیه افراد هم تا حدود زیادی نتیجه میگیرند.
افسردگی فقط برای من نیست
افسردگی امر شایعی است که در زندگی هر فردی شاید اتفاق بیافتد، افسردگیهایی که بر اثر رویدادهای ناخوشایند زندگی رخ دهد نزدیک به ۵۰ درصد مردم آن را تجربه کردهاند؛ اینکه هر فردی در زندگی خود با مشکلاتی رو به رو شود امری است عادی و باید توان پذیرفتن مشکلات را داشته باشیم.
افسردگیها با خلق فرد افسرده مشخص میشود، فرد از چیز دیگری لذت نمیبرد، فکر آشفتهای دارد گاهی اوقات میگوید که چیزی در ذهنم نیست که بیان کنم، نسبت به خود، محیط اطراف و آینده دید منفی دارد؛ بیخواب و بیاشتها میشود که البته این موارد ممکن است در جوانان بر عکس باشد.
شیوع بیشتر افسردگی در خانمها
گاهی اوقات فرد افسرده نسبت به مرگ اشتغال فکری پیدا میکند و به فکر خود کشی هم میافتد که نیاز به مراجعه به پزشک و درمان قطعی دارد؛ میزان افسردگی در خانمها نسبت به آقایان ۲ برابر است، عوامل ژنتیک و شرایط محیطی هم در ایجاد افسردگی نقش اساسی دارند.
خانمها بیشتر مسائل زندگی را درون خود میریزند، برخلاف خانم که مسائل را بروز نمیدهند، آقایان برونریزی بیشتری دارند، یعنی وقتی با ناکامی و دشواری روبرو میشوند ممکن است دست به پرخاشگری بزنند؛ در حالی که خانمها در برابر ناکامیها گریه میکنند و به خودشان آن ناکامی را نسبت میدهند.
گاهی اوقات با افسردگیهای دورهای روبرو هستیم، افسردگیهایی هستند که به طور مقطعی در فرد نمایان میشود؛ افسردگیهای فصلی هم داریم و معمولاً دیده شده است که در فصول سرد سال که نور خورشید کمتر تابش دارد، ممکن است افسردگی شیوع بیشتری داشته باشد.
کمک به کاهش افسردگی
حرف زدن در حل کردن مسائل و مشکلات فرد افسرده تأثیر گذار است، فرد اگر نشانهای از بیماری افسردگی دارد با دیگران در میان بگذارد؛ خیلی از اوقات نمیدانند حالتهایی که دارند جنبه بیماری دارد اما اگر با دوست و اطرافیان خود صحبت کنند آنان به او تذکر میدهند که نشانههای افسردگی در آنان نمایان است، بنابراین وقتی میگویند بیا با هم صحبت کنیم یعنی راجع به نشانههای بیماری صحبت کنیم.
ایمان دینی در کاهش افسردگی مؤثر است، اعتقاد قلبی نسبت به خداوند و توکل به او یکی از عوامل مهمی است که میتواند سبب احساس رضایت در فرد و کاهش افسردگی در او شود؛ کودکان و نوجوانان هم افسرده میشوند اما گاهی نشانههای افسردگی در آنان با بزرگسالان متفاوت است.
افسردگی یک واکنش طبیعی
افسردگی یک واکنش طبیعی در افراد است، این واکنش ممکن است در هر شخصی پیش آید و باعث شود زمانهایی حالمان خوب نباشد، خلقمان تنگ باشد، دست و دلمان به کار نرود و قدرت انجام هیچ کاری را نداشته باشیم؛ این یک حالت طبیعی است که برای هر کسی پیش میآید و حالتی گذرا دارد.
اگر فردی کارهایی که از صبح تا شب انجام میدهد یادداشت کند و کارهایی که برایش لذت بخش تر است در اولویت قرار دهد میتواند در روند درمان بیماری بسیار مؤثر باشد؛ ورزش کردن، مطالعه و مصاحبت در درمان افسردگی تأثیر گذار است.
از لحظه لحظه زندگی لذت ببرید
زمانی که با فردی بی حوصله صحبت میکنیم حال و هوای خودمان هم بی حوصله میشود؛ لذا باید در تمام طول روز تلاش کنیم کارهایی که برایمان خوشایند است انجام دهیم و از کارهایی که دوستداشتنی نیست، پرهیز داشته باشیم.
زمانی که فردی صحبت میکند ذهنش مرتب میشود؛ باید زمانی که آن فرد صحبت میکند با دل و جان به آن گوش دهیم، گوش شنوا داشته باشیم و همچنین شنونده خوبی برای دیگران باشیم.