قاتل خاموش را جدی بگیرید
پروانه شریفی
بیماری فشار خون اغلب علامتی ندارد اما وقتی فشار خون بالا بدون درمان بماند به شریانها و اعضای حیاتی بدن آسیب میرساند که به همین دلیل اغلب به عنوان «قاتل خاموش» شناخته میشود.
اسمش را گذاشته اند «قاتل خاموش» بس که بی سروصدا پیشرفت می کند و آرام آرام کار را به جاهای باریک می کشاند. عوارضی هم که ایجاد می کند، یکی دو تا نیست؛ سکته قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی، نارسایی کلیوی، تخریب شبکیه چشم و….
مشکل شایعی که از هر ۵ بزرگسال، یک نفر به آن مبتلاست و حدود یک میلیارد نفر در گوشه و کنار جهان با آن دست و پنجه نرم می کنند؛ یک میلیارد نفری که سالانه ۹ میلیون نفرشان به دنبال ابتلا به عوارض قلبی عروقی فشار خون، جان خود را از دست می دهند.
تعریف فشارخون
فشاری که از طرف خون بر سطح داخلی رگ های بدن وارد می شود. اما وقتی می گوییم کسی فشارخون دارد یا به بیماری فشارخون مبتلاست، منظورمان چیز دیگری است. در این حالت، منظورمان این است که شخص مزبور دچار افزایش فشارخون شریانی شده. به همین دلیل، پزشکان میگویند استفاده از عبارت پرفشاری خون یافشار خون بالا مناسبتر از «فشار خون » است.
کنترل، خود مراقبتی و درمان
دکتر محسن یونسی متخصص تغذیه در گفتگو با کیمیای وطن اظهار کرد: بیماری فشار خون بالا بیماری مزمن شایعی است که در آن مقدار فشار خون از حد طبیعی بالاتر میرود و منجر به آسیب اندامهای حیاتی مثل قلب، مغز، کلیه و چشم میشود.
متخصص تغذیه ادامه داد: بسیاری از افراد سالها مبتلا به فشار خون بالا هستند بدون اینکه از بیماری خود مطلع باشند که کنترل، خود مراقبتی و درمان میتواند در ابتلا به بیماری فشار خون بسیار تأثیرگذار باشد.
وی افزود: بیماری فشارخون باعث گرفتگی عروق و مشکلات قلبی میشود و افرادی که سابقه چنین بیماری را دارند باید از مصرف بیش از حد نمک خودداری کنند.
یونسی تأکید کرد: مصرف بیش از حد نمک و حتی چربی میتواند بیماری افزایش فشار خون را تحریک کند و افراد مستعد به این بیماری باید مصرف سبزیجات و میوهجات را جزو برنامه اصلی و روزانه خود قرار دهند.
نمک و فشار خون
این متخصص تغذیه ادامه داد: افرادی که دارای بیماری فشارخون هستند باید از مصرف انواع ترشی و غذاهای شور جلوگیری کنند، زیرا نمک به عنوان قاتل سفید باعث ایجاد بیماریهای مختلفی از جمله کلیه، قلب میشود و رگهای شریانی را تنگ میکند.
وی یادآور شد: مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم، منیزیم و کلسیم در بهبود فشار خون بسیار موثر است و مصرف کم مواد غذایی حاوی سدیم و چربی های اشباع موجب کاهش فشار خون خواهد شد. پس باید مصرف نمک را محدود کنید و مواد غذایی حاوی پتاسیم،منیزیم و کلسیم دریافت کنید.
عوارض فشار خون
فشار خون می تواند عوارض مختلفی در افراد ایجاد کند که شامل بیماری های چشمی، سکته های قلبی، سکته های مغزی، امراض کلیوی، بیماری های عروق اندام ها و …است.
اما نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که در بسیاری از افراد با تجویز یک نوع دارو نمی توان فشار خون را کنترل کرد و نیاز به مصرف چند دارو است. در این صورت فشار خون بیماران در حد طبیعی کنترل شده و عوارض جانبی داروها نیز کمتر ایجاد می شود. این در حالی است که تنها استفاده از یک نوع دارو برای مدت زیاد باعث ایجاد عوارض در بیماران می شود.
شیوه زندگی سالم برای حفظ فشار خون طبیعی
دکتر حمید ترک زاده مدیر شبکه ی بهداشت شماره دو اصفهان با بیان اینکه بیماری فشار خون، بیماری یک عاملی نیست بلکه یک بیماری چند عاملی است، اظهار کرد: چون همه اندامهای بدن انسان با گردش خون در تماس است، افزایش آن میتواند تمام اندامها را تحت تأثیر قرار داده و طیف وسیعی از عوارض را برای انسان به همراه داشته باشد و همه اعضای بدن را درگیر کند.
ترک زاده ادامه داد: شیوه زندگی سالم برای حفظ فشار خون طبیعی و سالم تأثیر مستقیم دارد
برای داشتن فشار خون طبیعی چه باید کرد؟
مواظب وزن خود باشیم، در دنیای در حال تغییر سریع، تعداد اضافه وزن و چاقی در حال افزایش است و اضافه وزن منجر به بیماری فشار خون بالا میشود.
غذاهای سالم انتخاب کنید
ترک زاده در خصوص نقش غذای سالم در انسان تصریح کرد: مصرف غذاهای سالم همیشه یک اقدام خوب است و در درجه نخست وعدههای غذایی را نباید فراموش کرد. هدف ایجاد یک شیوه زندگی سالم است نه رژیم غذایی، بنابراین در روز باید سه وعده غذایی خوب مصرف کرد.
این مسئول در خصوص مصرف غذا توصیه کرد: انسان باید در هر سهم غذا در هر وعده توجه داشته باشیم و سعی کند اندازه هر سهم غذا را کم کنیم.آهسته غذا بخورید و به بدن خود توجه داشته باشیم چراکه اگر تند غذا بخوریم به راحتی میتوانیم قدر زیادی مصرف کنیم و متوجه مصرف حجم زیادی از غذا نشویم.
وی خاطرنشان کرد: مردم باید مصرف میوه و سبزی را افزایش دهند، در هفته سعی کنند حداقل یکی از وعدههای غذایی را تنها از غذاهای گیاهی مصرف کنند و انواع دانهها و آجیل را به شکل طبیعی و خام و به عنوان تنقلات مصرف کنند.
زندگی فعال داشته باشید
بدن انسان برای تحرک آفریده شده است بنابراین از هر طریقی که دوست داریم باید فعالیت کنیم، دوچرخهسواری، شنا، پیادهروی و هر کاری که فعالیت انسان را افزایش میدهد حتی اگر وقت نداریم ۱۰ دقیقه تمرین ساده چندبار در روز را فراموش نکنیم که واقعا مؤثر است، پس سعی کنیم، در محل کار از پلهها بالا برویم، ماشین خود را دورتر پارک کرده و مابقی راه را پیاده برویم، حرکتهای کششی و نرمشی انجام دهیم، در زمان ناهار به پیادهروی برویم، اگر کار شما پشت میزنشینی است، هر یک ساعت یکبار حرکات کششی انجام دهیم و در اطراف قدم بزنیم و اگر میخواهیم با وزنه کار کنیم پیش از آغاز با پزشک مشورت کنیم.
با توجه به اینکه سلامتی بزرگترین نعمتی الهی است که به انسان عطا شده، مطلوب است انسان باید قدر سلامتی خود را بداند چرا که اگر سلامتی از دست برود، برگشتن آن بسیار سخت، پرزحمت و هزینهبر است.