هوالباقی
هرچه میگفتی چیزی دیگر جواب میداد. غیر ممکن بود مثل همه صریح وساده و همه فهم حرف بزند. بعد از عملیات بود، سراغ یکی از دوستان را از اوگرفتم چون احتمال میدادم که مجروح شده باشد،گفتم: «راستی فلانی کجاست؟» گفت بردنش «هوالشافی.» شستم خبردار شد که چیزیش شده و بردنش بیمارستان. بعد پرسیدم: «حال و روزش چطوره؟» گفت: «هوالباقی.» میخواست بگوید که وضعش خیلی وخیم است و مانده بودم بخندم یا گریه کنم.
یا بخور یا گریه کن
می گفت مراسم دعای کمیل بود. صفدر میرزایی با کماشبندی بالای تپه نگهبان بودند، دعا از بلندگو پخش می شد و در گوشه و کنار هر کس برای خودش خلوت و حالی داشت.کماشبندی می گفت: «آن شب، میرزایی حدود دوکیلو انار با خودش آورده بود روی تپه سر پُست، تا آخر دعا می خورد و گریه می کرد.» پرسیدم: «مگر می شود هم خورد و هم گریه کرد؟» گفت: «وقتی عبارت خوانی می کردند آنها را می فشرد و بعد از ذکر مصیبت و گریه یکی یکی همان طور که سرش پایین بود می مکید. کاری که گمان نمی کنم کسی تا به حال کرده باشد!» به او می گفتم: «بابا یا بخور یا گریه کن، هر دو که با هم نمی شود.»
قضاوت عجولانه
فردی در میان اجتماعی گفت: من فتنه را دوست دارم و حق را دشمن میدارم و آنچه را ندیدهام شهادت میدهم. عدهای گفتند: قتل او واجب است، او را بکشید!
در آن میان حکیمی بود که فرمود: چرا چنین حکم می کنید؟ گفته او مورد قبول و تائید همگان است چون گفته فتنه را دوست میدارم یعنی مال و اولاد را دوست دارم چنانچه پروردگار فرموده است: «اِنٌما اموالکم و اولادکم
فتنه»اما گفت که حق را دشمن می دارم یعنی مرگ را دشمن میدارم چون مرگ حق است. و اما گفت آنی را که نمیبینم شهادت میدهم یعنی شهادت به خدای یکتای بینیاز که ندیدهام میدهم. پس این مرد چیزی جز حقیقت نگفته است و سزاوار مرگ نیست.
پسر حاضر جواب
امیر اسماعیل گیکلی پسر خواندهای داشت که دچار آبله شد و زیبایی وی در اثر این بیماری از بین رفت. روزی وی در برابر امیر اسماعیل نشسته بود. امیر از تغییر زیبایی صورت آن پسر تعجب میکرد که چگونه به این زشتی شده است؟قاضی ابومنصور که در آنجا حاضر بود این آیه را خواند: «همانا ما انسان را در نیکوترین صورت آفریدیم سپس او را بصورت پستترین پستات برگردانیدیم.» (سوره تین – ۴ و ۵(
چون خود قاضی نیز چهره زیبایی نداشت پسر در پاسخ گفت: «برای ما مثلی زد و خلقت خویش را فراموش کرد.» (سوره یس – ۷۸) قاضی خجل گشت و دیگران از فطانت پسر متعجب شدند.