چگونه مهارتهای کلامی خود را ارتقا دهیم جادوی کلام
بخش مهمی از مشکلات ما، چه در روابط خانوادگی و چه در تعاملات اجتماعی، ناشی از «نحوه سخن گفتن» خودمان یا دیگران است. ما میتوانیم منظور خودمان را به بیانهای مختلفی اظهار کنیم و در هر بیان
بازخورد متفاوتی دریافت کنیم. جمله معروف «بفرما و بنشین و بتمرگ، همهشان یک معنا دارند» ناظر به این بحث است. واقعیت این است که بسیاری از ما مهارتهای کلامی قوی نداریم و چون دایره واژگانمان محدود است، از کلمات محدود و جملات ابتدایی برای بیان منظورمان استفاده میکنیم. این در حالی است که اگر بتوانیم به این توانمندی برسیم که یک منظور واحد را بسته به موقعیت و مخاطب، با جملات متفاوتی بیان کنیم، سطح بالاتر و بهتری از تعاملات خانوادگی و اجتماعی را تجربه و ای بسا از بعضی سوء تفاهمها جلوگیری خواهیم کرد. اما چگونه به این توانمندی برسیم؟ خواندن کتابهای متعدد، به ویژه رمان، داستان کوتاه و شعر میتواند در درازمدت به ما کمک کند. دیدن فیلمهای خوب هم حتما میتواند مفید باشد.
اما یک تمرین عالی پیشنهاد میکنم که هم میتواند برایتان سرگرمکننده و جذاب باشد و هم قدرت کلامیتان را افزایش دهد. تمرین بسیار ساده است؛ یک موقعیت یا یک مفهوم را در نظر بگیرید و بکوشید منظوری که مدنظرتان است را حداقل با
۵ جمله متفاوت بگویید. این تمرین را میتوانید بهتنهایی انجام دهید یا با اعضای خانواده و دوستان تکرار کنید.
مثلا فرض کنید در یک مهمانی هستید و بسیار گرسنهاید؛ ولی میزبان غذا را نمیآورد. شما میخواهید از میزبان بخواهید غذا را سرو کند؛ با
۵ جمله خواستهتان را بیان کنید:
– ببخشید! شام را کی میآورید؟
– برای شام منتظر کسی هستیم؟
– هر چقدر شام را دیر بیاورید، به ضرر خودتان است؛ چون ما گرسنهتر میشویم. (به شوخی)
– هر وقت خواستید شام را بیاورید، حتما بگویید بیایم کمک کنم.
– بهبه! چه بوی مطبوعی از آشپزخانه میآید؛ آدم را به هوس میاندازد که رژیمش را بشکند.
-… .
تمرینی مانند این، میتواند مهارتهای کلامی شما را به طرز شگفتانگیزی ارتقا دهد. برای پیدا کردن موضوع میتوانید از روشهای زیر هم استفاده کنید:
– به اتفاقات گذشته و اخیری که برای خودتان و اطرافیانتان رخ داه است، فکر کنید و ببینید به جای جملات گفته شده، چه جملات دیگری هم میشد گفت.
– هنگام تماشای فیلمها یا خواندن داستانها خودتان را به جای هنرپیشهها بگذارید و فکر کنید چه جملات دیگری میشود گفت.
– موقعیتهای فرضی تصور کنید – مانند مثال فوق- و بکوشید جملات مختلف را تمرین کنید.
– چند کلمه (ترجیحا ۳ کلمه) هر چند بیربط را در نظر بگیرید و با آنها جملات تکفعلی بسازید.
– برای توصیف وضعیت پیرامونی خود، از جملات متعدد استفاده کنید؛ مثلا برای اشاره به وضعیت هوای امروز.
یادمان باشد که بخش بسیار مهمی از ارتباطات ما با کلام رخ میدهد و هر چقدر مهارتهای کلامی ما بیشتر باشد، در ارتباطاتمان موفقتر خواهیم
بود.