کودک سالم، دنیای سالم

پروانه شریفی

تغذیه صحیح و استفاده از الگوهای غذایی مفید از جمله عواملی است که نقش مهمی‌ در تأمین سلامت و رشد کودکان دارد؛ به طوری که رعایت اصول آن در سال‌ های اولیه زندگی می‌تواند سلامتی آن ها را در بزرگسالی تأمین کند.

اهمیت پیروی از الگوی درست تغذیه به اندازه ای است که کارشناسان آن را عامل مهمی‌ در یادگیری، فعالیت و سلامت جسم و روان کودکان می‌دانند. اما در سال های اخیررواج مصرف تنقلات وخوراکی‌های آماده میان کودکان موجب شده نه تنها چاقی آن ها افزایش یابد، بلکه سلامتی آن ها نیز به خطر بیفتد.

متخصصان تغذیه معتقدند مصرف غذاهای آماده و بی ارزش سلامتی کودکان را مختل کرده و باعث بروز مشکلات زیادی برای آن ها می‌شود، در نتیجه  آگاهی از اصول تغذیه کودکان یکی از ضرورت‌ های اساسی برای خانواده‌های امروزی است.

رفاه کامل جسمی‌، روانی واجتماعی

دکتر زهرا عسگری متخصص تغذیه در گفتگو با خبرنگار ما در رابطه با رعایت اصولی که والدین برای داشتن کودکانی سالم رعایت کنند، اظهار کرد: براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی سلامت عبارت است از رفاه کامل جسمی‌، روانی واجتماعی تا انسان‌ ها توانایی ساختن یک زندگی پربار از نظر اقتصادی واجتماعی را پیدا کنند.

این متخصص تغذیه ادامه داد: تغذیه، ورزش، بیماری‌‌های عفونی و پیشگیری‌هایی که باید انجام شود، رشد وتکامل، پیشگیری از بیماری‌ها و واکسیناسیون از جمله مسائل بسیار مهمی ‌است که باید رعایت شود، شاید اصلی مهم تر از پیشگیری از بیماری ها نباشد که این مهم با واکسیناسیون علیه بیماری ها باید کنترل شود.

وی افزود: قبل از این که مادر باردار شود یا زمانی که باردار است، باید به غذایی که می‌خورد، توجه داشته باشد. همچنین در دوران بارداری هم باید غذاهای بخصوصی برای او در نظر گرفته شود، چون خانمی که باردار است برای یک نفر غذا نمی‌خورد، برای دو نفرغذا مصرف می‌کند.

دکتر عسگری تاکید کرد: چربی‌هایی که مادر در زمان بارداری مصرف می‌کند می‌تواند بر عملکرد مغز جنین تأثیرگذار باشد. هفته‌های اول بارداری و سه ماهه آخر حاملگی زمانی است که دستگاه عصبی جنین در حال شکل گرفتن است و نقش مهمی‌ روی سیستم اعصاب و آلرژی، بینایی، پرخاشگری، بیش فعالی، عصبانیت وفشار خون دارد.

آغوز گرانترین قطره در جهان است

این متخصص تغذیه با اشاره به شیر مادر گفت: وقتی نوزاد متولد می‌شود، باید شیر مادر بخورد. شیرمادر برای رشد و تکامل نوزاد ضروری است. یعنی اولین دوز واکسیناسیون مربوط به «آغوز» است، آغوز گرانترین قطره در جهان است. نوزاد باید در لحظات اول تولد، شیر مادر بخورد. این کار باعث می‌شود که از مرگ نوزاد پیشگیری شود. تغذیه در ساعات اول تولد و تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماه اول تولد می‌تواند جان بیش از یک میلیون نوزاد را حفظ کند، آیات مختلفی هم در قرآن هست که شیر مادر بهترین تغذیه برای نوزاد است.

مزایای شیر مادر

وی با بیان تعدادی از فواید بی شمار شیر مادر گفت: مزایای شیر مادر آن قدر زیاد است که نمی‌توان همه را در اینجا بیان کرد، ولی کاهش عفونت ‌های گوارشی به خصوص اسهال و استفراغ، عفونت‌های تنفسی، کاهش عفونت ‌های ویروسی، باکتریایی وقارچی از عوامل مصرف شیر مادر است. همچنین تکامل مطلوب شیرخوار، رشد و تکامل مغزی، افزایش هوش کودکان، کاهش آلرژی و آسم از جمله آن هاست، یکی دیگر از مزایای مصرف شیر مادر این است که خیلی زود هضم می‌شود.

وضع تغذیه نوزادان و کودکان

عسگری با اشاره به وضع تغذیه نوزادان و کودکان تصریح کرد: در بعضی نقاط ممکن است خانواده‌ ها کمبودهایی در استفاده از برخی مواد غذایی داشته باشند. یعنی آن مقداری که از نظر پروتئین، کربوهیدرات، چربی و… باید به بچه برسد به آن صورت نبوده، در بعضی جاها نیز ممکن است زیادتر از حد معمول باشد و چاقی پیش بیاید.

این متخصص تغذیه گفت: نکته دیگر فست فودها، چیپس و پفک هستند که این روزها بچه‌ها زیاد مصرف می‌کنند. این ها جلوی تغذیه اصلی را می‌گیرد و سوءتغذیه برای بچه‌ها به وجود می‌آورند. در نتیجه بچه‌ها چاق شده و وزنشان زیادتر از حد معمول می‌شود. در سال های اخیر چاقی افزایش پیدا کرده است‌.

چاقی یکی از معضلات تمام دوران زندگی

به گفته وی چاقی یکی از معضلات تمام دوران زندگی چه درکودکی وچه دربزرگسالی است.

وی با بیان این که عوامل مختلفی در ایجاد چاقی در کودکان موثر است تصریح کرد: عوامل مختلفی مانند دریافت مواد غذایی بیش از اندازه، میزان فعالیت جسمانی، وجود مشکلات و دعواهای خانوادگی، عوامل وراثتی و ژنتیکی، رفتار‌های غلط تغذیه‌ای و مهم تر از همه فست فود‌ها، چیپس، پفک، نوشابه‌ها، کم تحرکی، تماشای بیش از حد تلویزیون، اینترنت و بازی‌های رایانه ای در بروز چاقی مؤثر است.

عسگری افزود:  با ایجاد چاقی عوارض متعددی همچون مسائل روانی و اجتماعی مثل مورد تمسخر واقع شدن توسط همسن وسالان، جلوافتادن سن استخوانی، اختلالات عصبی و تنفسی، آپنه در خواب، مشکلات قلبی و عروقی، فشار خون، مشکلات ارتوپدی و متابولیکی مثل دیابت و افزایش چربی ‌های خون گریبانگیر کودک می‌شود.

نکته پایانی

تغذیه سالم یعنی اینکه فرزندتان از غذاهای متنوع به گونه ای تغذیه کنند،که مواد مورد نیاز بدنشان)مثل پروتئین،کربوهیدرات،چربی،ویتامین ها و مواد معدنی) برای رشد عادی فراهم شود.اگر بچه ها به طور منظم از مواد غذایی اصلی متنوع استفاده کنند،تغذیه ی سالمی خواهند داشت.

مسئولیت شما به عنوان پدر یا مادر، تهیه مواد غذایی سالم و بهداشتی برای بچه هایتان است. هر چند که شاید در آغاز این کار مشکل است، اما این کار را جزء وظایف روزانه خود درآورید. با نخریدن غذاهای دارای چربی و قند بالا از مصرف ان ها دوری کنید. اجازه دهید شیرینی، نوشابه، چیپس و بیسکویت در مغازه ها باقی بماند و از هزینه آن ها اجتناب کنید.

تغذیه سالم می تواند علاوه بر ایجاد انرژی، سبب به وجود آمدن ذهنی تیز و خلقی بهتر در کودکان می شود. با وجود تبلیغات تلویزیونی و القای همسالان به مصرف تنقلات و خوراکی های غیر مفید، ممکن است داشتن تغذیه ای سالم در کودکان امری ناشدنی به نظر بیاید اما با تغییر عادات بد غذایی در کودکان، زندگی سالم و طولانی را به آن ها هدیه دهید.