رسانههای فراگیر بیگانه تهدیدی برای سلامت
دکتر مجتبی کرباسی
سلامت، مفهومی گسترده است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) به درستی برای سلامت، ابعاد چهارگانهای را برشمرده است که عبارتند از: ابعاد جسمی (Somatic)، روانی (Psychic)، اجتماعی (Social) و معنوی (Spritual).
این ابعاد در ارتباط با هم و به هم پیوسته هستند. عوامل بیماریزا میتوانند همزمان بر همه این جوانب تأثیر بگذارند و عوامل سلامت و درمان هم به همین گونه هستند. فناوری ارتباطات و رسانه به طور عمده در حوزه تمدنی غرب شکل گرفت؛ به نحوی که امروزه قدرتمندترین بنگاههای رسانهای دنیا در دست مراکز قدرت غرب است.
بر این اساس طبیعی بود که اول سمت و سوی طراحی ابزارهای رسانهای متناسب با دیدگاه غالب تمدنی غربی بوده و دوم عمده محتواهای تولیدشده نیز متناسب با فلسفه مادیگرا و اومانیستی غرب باشد.
عوارض و اختلالات ناشی از استفاده نادرست از شبکههای رسانهای ماهوارهای بیگانه را میتوان در چارچوب ابعاد سلامت بررسی کرد. بر این اساس میتوان به اختلالات جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی اشاره کرد.
اختلالات جسمی
امروزه کاربران با هزاران شبکه ماهوارهای و سایت اینترنتی مواجه هستند و ساعات عمدهای از شبانهروز به پای این رسانهها صرف میشود که اولین نتیجه آن میتواند سبک زندگی بیتحرک باشد.
بیتحرکی خود موجب اضافهوزن و بروز بیماریهای دستگاه حرکتی (ماهیچهای – مفصلی) و همچنین بیماریهایی که به عنوان سندروم متابولیک از آن یاد میشود یعنی دیابت، فشار خون بالا و چربی خون بالا میگردد.
یکی دیگر از تهدیدات این رسانهها برای سلامت جسمی، بعضی محصولات آرایشیبهداشتی یا دارویی است که توسط برخی تولیدکنندگان سودجو به طور فراوان در بسیاری از این رسانهها تبلیغ میشود و متأسفانه توسط بسیاری از مخاطبان ناآگاه بدون مشورت و توصیه کارشناس یا پزشک، مورد استفاده قرار میگیرد.
گاهی بعضی توصیههای نادرست و مغایر با اصول علمی و ضوابط دینی و فرهنگی در بعضی برنامههای پزشکی یا در بعضی سایتهای غیرعلمی و غیرمسئول باعث بدتر و پیچیدهتر شدن روند یک بیماری در فرد میشود؛ فردی که با امید به بهبودی بیماری خود، ممکن است ناآگاهانه دنبالهرو توصیههای این رسانهها شود.