طرح تحول سلامت، مهم ترین دستاورد دولت یازدهم

دکتر حیدرعلی عابدی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی دکتری تخصص آموزش پرستاری و عضو کمیسیون بهداشت و درمان میهمان ما در صندلی داغ کیمیای وطن است. با ما همراه باشید.
در ابتدا از طرح تحول سلامت که به عنوان بزرگ‌ترین دستاورد دولت یازدهم از آن یاد می‌شود، بگویید.
بله؛ مهم‌ترین دستاورد دولت یازدهم در حوزه بهداشت و درمان، طرح تحول سلامت است؛ آرمان تحول بهداشت و درمان و البته رایگان شدن آن در کشور از ابتدای انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گرفته و اهتمام زیادی در راستای اجرا آن شده است. طرح تحول نظام سلامت طرحی نبود که فقط در دولت آقای روحانی دنبال شد؛ یک طرحی که در واقع از آرمان‌های جمهوری اسلامی بود. یادم هست وقتی که امام راحل(ره) بیمار شد و ایشان را با هلی‌کوپتر به بیمارستان قلب شهید رجائی تهران منتقل کردند، امام(ره) اولین جمله‌ای که فرمود این بود که ای کاش این همه امکاناتی که برای من بسیج کردید  برای همه مردم بسیج می‌کردید.
مقام معظم رهبری هم جمله بسیار پرمفهومی دارند که می‌گویند کاری کنید که بیمار به جز رنج بیماری رنج دیگری را متحمل نشود؛ بنابراین این یک خواست ملی است و خواست فرادولتی می‌تواند باشد؛ اما دولت این ابتکار را به خرج داد و این موضوع را در اولویت‌های خودش انجام داد.
ما اگر مقایسه‌ای بکنیم با سال ۹۱ بهتر می‌توانیم بفهمیم که چه اتفاقی افتاده است. ما در سال ۹۱ و پیش از آن بیماران زیادی را داشتیم که در بیمارستان بستری شدند و پول ترخیص را نداشتند و بیمارستان بیمار یا حتی جسد را گروگان نگه می‌داشت.
بیماری می‌گفت در بیمارستان سوانح سوختگی بستری شدم و هزینه بیمارستان ۱۵۰ میلیون می‌شود که اگر خانه و ماشینم را بفروشم، باز هم نمی‌توانم این هزینه را بپردازم و بسیاری از بیماران را می‌دیدیم که به دلیل بستری شدن در بیمارستان، منزل یا ماشین خود را می‌فروختند. اگر بیماری پول نداشت که به حساب پزشک بریزد نمی‌توانست درمان خود را پیگیری کند.
تهیه بعضی داروها که گران بود، مشکلاتی فراوانی را سر راه مردم قرار می‌داد.
یادم می‌آید که سال ۹۱ بیماران مبتلا به ام‌اس اصلا دارو نداشتند. بیماران سرطانی داروهای ویژه‌ای در کشور نداشتند و اگر وارد می‌شد بسیار گران بود. مثلا یک آمپول که باید ماهی چهار بار می‌زدند، به قیمت ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فروخته می‌شد که این بیمار باید ماهی ۱۰ میلیون تومان فقط پول آمپول را می‌پرداخت.
امروز که ما اینجا نشسته‌ایم به یمن وجود طرح تحول نظام سلامت، از بین کسانی که در بیمارستان دولتی بستری شوند، تا امروز کسی نبوده که به دلیل هزینه‌های بیمارستانی، بیمار یا جسد را نگه ‌دارند یا به دلیل پول نداشتن عمل جراحی را انجام ‌ندهند. بنابراین الآن وضعیت خوب است و رضایتمندی مردم عالی شده و کسی که ۲۰ روز در آی‌سی‌یو بستری شده و حدود ۵۰ میلیون هزینه‌بردار بوده است، مبلغی معادل حدود ۳ میلیون تومان سهم بیمار می‌شود.
عملی که در بیمارستان خیریه با هزینه ۲۰ میلیون تومانی انجام می‌شود در بیمارستان دولتی با هزینه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان انجام می‌گیرد که البته مردم خیلی اطلاعی در این زمینه ندارند و فکر می‌کنند که بیمارستان خیریه هنوز هم مانند گذشته است و بیمار خود را به بیمارستان خیریه می‌برند و بعد با مشکلات هزینه‌ای بالا مواجه می‌شوند.
در بعد سرپایی باید بگوئیم که بعضی داروها حساس و گران‌قیمت است. هرچه قدر که فرانشیز دارو پایین بیاید بازار سوءاستفاده داغ‌تر می‌شود.
کنترل تجویز مناسب برای بیمار سخت است و گاه از دفترچه بیمه‌های افراد سوء‌استفاده می‌شود. فرانشیز را نمی‌شود خیلی پایین آورد. در بحث سرپایی الآن فرانشیز ۳۰ درصد است و نمی‌توان این را خیلی پایین آورد.
در کمیسیون بهداشت سیستمی را به وزارت بهداشت توصیه کردیم به اجرا درآورد که قرار است از سال ۹۶ اجرایی شود. سیستم سطح‌بندی خدمات را پیشنهاد دادیم تا سوء‌استفاده‌ها کاهش یابند.
بیمه‌ها قرار است که مازاد هزینه‌ها را بر عهده بگیرند که مشکلاتی را در این زمینه پیش آورده است؛ نمونه‌ای از آن اختلاف تأمین اجتماعی با دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود یا شاید مشکلاتی زیادتر در تمامی نقاط کشور هم باشد؛ چه فکری درباره این معضل شده است؟
بیمه‌ها که از دولت طلبکار هستند و دولت هم باید این بدهی را پرداخت کند. بیمه‌ها مقدار زیادی طلب دارند و به این دلیل است که قسمتی از درآمدهای دولت محقق نشد. زمانی که طرح تحول تدوین شد، درآمد نفتی روی بشکه‌ای ۱۰۰ دلار بود و به یک‌باره قیمت نفت سقوط کرد و محاسبات دولت هم به هم ریخت؛ ولی تا آنجایی که من دنبال کردم، دولت تلاش خود را کرد و تا آبان‌ماه را با بیمه‌ها تسویه‌حساب کردند. ولی مشکل اصلی ما، بنیه مالی بیمه‌ها هستند.
بیمه‌ها بنیه قوی‌ای ندارند و به محض اینکه هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری می‌کنند، نقدینگی آن‌ها تمام می‌شود؛ یا شرکت‌های دارویی ما ضعیف هستند. این نقص، نقص عمده‌ای است و دولت باید حتما کمک کند.
ما هم در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مرتب پیگیر هستیم و امیدواریم در سال ۹۶ فاصله پرداخت بدهی را کم کنیم.
کیفیت خدمات واقعا در همان سطح استاندارد است؟ در حال حاضر سطح کیفی خدمات بیمارستان‌های خصوصی با بیمارستان‌های دولتی تفاوت دارد. این توجیه‌پذیر است؟
ما دو بحث داریم. یکی نوع خدمات و دیگری کیفیت. در نوع خدمات مطمئن باشید که هر خدمتی که مورد نیاز بیمار است، به او ارائه می‌شود و سیستم‌های نظارتی خود بیمارستان ناظر هستند. مثلا در بیمارستان چمران که بازدید داشتم این را دیدم.
بیمار که بستری است، این سیستم نظارتی را نمی‌بیند و فکر می‌کند کل فرآیند توسط پزشک انجام می‌شود. غیر از این سیستم نظارتی خود بیمه‌ها هستند که پیگیری می‌کنند که متوجه شوند آیا بیمار این دارو را لازم داشته یا خیر؟ بررسی نسخ و پرونده‌ها را رصد می‌کنند.
در نوع کیفیت هم باید بگویم که ما کیفیت مراقبت را داریم. از اظهارات بیمار بستری‌شده می‌فهمیم که از پزشک خود راضی است. می‌گوید پزشک به موقع آمد دارو را داد و درمان را پیگیری کرد. آنچه باعث دلخوری مردم می‌شود کیفیت مراقبت‌هاست. ما کمبود پرستار داریم و یک نفر از اعضای خانواده بیمار باید بماند تا از بیمار مراقبت کند. ماندن این یک نفر به عنوان همراه بیمار، غیرقانونی و غیراستاندارد است. ما در سال ۹۶ انتظاری از وزارت بهداشت داریم تا کادر پرستاری را به گونه‌ای سازماندهی کند تا یک نفر از اعضای خانواده را گروگان نگیرند و بگویند باید بمانی و کارهای بیمار را انجام دهی. بنابراین، ما این نقص را می‌پذیریم و به دنبال رفع این نقص هستیم.
در روزهای آینده بخش‌های دیگری از این مصاحبه را خواهید خواند.