تجربه ناکام نخستین انتخابات تمام الکترونیکی کشور

پروانه شریفی

سازمان نظام پزشکی بزرگ ترین گروه مردم نهاد یا همان NGO کشور است قدمت آن به سال ۱۳۳۵ می رسد. پزشکان، دندانپزشکان، ماماها، لیسانسه های پروانه دار، داروسازان و فارغ التحصیلان علوم آزمایشگاهی می بایست عضو این نهاد شده و پس از دریافت شماره نظام پزشکی قعالیت حرفه ای خود را آغاز کنند.

نظام پزشکی در هر شهرستان یک هیئت مدیره دارد که آن توسط اعضاء و طی برگزاری انتخابات مشخص می شوند و در سمت های مختلف مشغول به کار می شوند. این اتفاق هر چهار سال یک بار مطابق با کل کشور در سراسر استان اصفهان هم انجام می شود که روز جمعه این حماسه در تالار همایش های علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان رقم خورد و جمعیتی فراوانی تا آخرین دقایق رأی گیری در صف های طولانی منتظر بودند تا نمایندگان خود را مشخص کنند. جدای از آمار و ارقام اعلام شده از دانشگاه علوم پزشکی استان در رابطه با شرکت کنندگان در انتخابات، صفوف طولانی و حجم مراجعات بی سابقه، خود صحه ای بر رشد چشم گیر کادر حوزه سلامت بود برای حضور پای صندوق های رأی بود. حضوری که شبانه رئیس دانشگاه علوم پزشکی را به ستاد مرکزی کشاند و معاونین وی هم مشغول رصد و بررسی روند برگزاری انتخابات بودند. بر اساس اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان امسال ۳۱۶۶ رأی در سراسر استان جمع آوری شد که رشد ۷۳ درصدی را شاهد بودیم.

اما امسال برای اولین بار بود که متولی برگزاری انتخابات یعنی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خبر از الکترونیکی بودن این انتخابات مهم داد.

تحول جدیدی در امر انتخایات های کشور

تجربه الکترونیکی بودن انتخابات به طور پایلوت در انتخابات اخیر شوراهای اسلامی شهر و روستا در برخی از مناطق رقم خورد اما حضور در پای صندوق الزامی بود و فقط رأی دهی الکترونیکی انجام می شد؛ اما این اعلام وزارت بهداشت مبنی بر عدم نیاز حضور رأی دهندگان بود که افراد می توانستند به طریق پیامکی با امنیت بالا، رأی خود را ارسال کنند.

 هر چند روش سنتی هم در دستور کار قرار داشت اما این اقدام جدید، می توانست تحول جدیدی در امر انتخایات های کشور به وجود آورد. روند بدین صورت بود که افراد  در ابتدا پیامکی به شماره اعلام شده می فرستادند و اگر هویت محرز شد می توانستند الکترونیکی رأی بدهند در غیر این صورت باید از روش حضوری و سنتی استفاده می کردند. در این بین افراد معدودی هم صرفاً باید حضوری رأی می دادند.

صبح روز جمعه ساعت ۸ صبح رأی گیری آغاز شد و در ساعات ابتدایی سامانه رأی گیری الکترونیکی با اخلال مواجه شد و برای مراجعه افراد مشکل پیش آمد که از سوی وزارت بهداشت اعلام شد از ساعت ۱۲ ظهر می توانید رأی خود را الکترونیکی بدهید که این زمان تا ساعت ۱۴ هم تمدید شد اما به یک باره کانال وزارت بهداشت لغو انتخابات الکترونیکی و ابطال آراء مأخوذه از این روش را اعلام و پس از مدتی هم این خبر به طور رسمی به شعب اخذ رأی اعلام شد.

زیر ساخت های کشور ما هنوز برای این کار کافی نیست

رئیس هیئت اجرائی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این باره می گوید: متأسفانه زیر ساخت های کشور ما هنوز برای این کار کافی نیست، در ابتدای روز جمعه که رأی گیری شروع به کار کرد پس از مدتی چندین بار قطع و وصل مشاهده که در مسئولان باعث تردید شد.

اصغری افزود: در حالی که مشکل سخت افزاری بود و به همین دلیل صلاح بر این بود که ادامه پیدا نکند و انتخابات به طریق حضوری ادامه پیدا کرد و روند انتخابات حضوری هیچ مشکل و خللی نداشتیم.

با این حال بنا بر اعلام مسئولان مشارکت جامعه پزشکی اصفهان در انتخابات نظام پزشکی ۱۳۹۶ نسبت به دوره گذشته ۷۳ درصد افزایش داشت.

اختلالات فنی در ابزارهای رمز نگاری پیشرفته سامانه انتخابات

علی اشرفی، رئیس حوزه انتخاباتی اصفهان هم در توضیحاتی گفت: با توجه به تلاش‌ های تیم فنی، به علت اختلالات فنی پیش آمده در ابزارهای رمز نگاری پیشرفته سامانه انتخابات، بر اساس تصمیم مشترک هیئت اجرایی و هیئت نظارت برای حفظ و صیانت از آرا، فرآیند رأی‌گیری الکترونیک لغو و رأی گیری در حوزه های انتخابیه در سراسر کشور به صورت حضوری و طبق برنامه پیش رفت و روش الکترونیکی لغو شد.

ضعف زیرساخت های فناوری اطلاعات مشکلی بود که نخستین سرنوشت انتخابات تمام الکترونیکی را ناکام گذاشت و تجربه تخلی را به کام وزارت بهداشت و درمان نشاند؛ روشی که برخی نهادهای نظارتی آن را برای انتخابات ریاست جمهوری و برخی از انتخابات های مهم دیگر در شرایط امروی نادرست خواندند که در این انتخابات شاید ادعای آن ها ثابت شد.

به هر حال این روش از دور انتخابات خارج و از افرادی که الکترونیکی رأی داده بودند در فضای مجازی و رسانه ها خواسته شد تا حضور رأی خود را به صندوق بیندازد اما در این بین افرادی به امید انتخاات الکترونیکی به مسافرت رفته بودند و یا در اثر معذوریت های دیگر نمی توانستند شرکت کنند که همین مورد شائبه ای در انتخابات به وجود آورد تا عده ای را بر آن بدارد تا بر طبل ابطال کامل انتخابات بکوبند که در همین حین عصر جمعه سازمان نظام پزشکی نامه ای به وزارت بهداشت مبنی بر تمدید ۲۴ ساعته انتخابات جضوری به وزارت خانه ارسال نمود.

اما این وزارت بهداشت بودکه باید تصمیم نهایی را می گرفت و تصمیم بر تمدید انتخابات تا ساعت ۲۲، و تمدید بیشتر در حوزه هایی که نیاز به وقت بیشتری دارند بود تا با این اقدام تعدادی کمی از افراد که جا ماندند، خود را به صندوق ها برسانند اما خبری از ابطال انتخابات و تمدید یک روزه در کاری نبود.

حال باید ببینیم با تجربه ناکام انتخابات تمام الکترونیکی چه راهکاری برای انتخابات های آتی در دستور قرار می گیرد و برنامه های افرادی که می خواستند انتخابات الکترونیکی نظام پزشکی را نمونه کوچکی از انتخابات های بزرگ کشور قلمداد کنند، چه برنامه هایی دارد و بر سر انتخابات های الکترونیکی چه خواهد آمد.