باید و نبایدهای تغذیه در کبد چرب

پروانه شریفی

زندگی شهرنشینی ارمغان‌های زیادی را با خود به همراه می‌آورد؛ چاقی، بی‌تحرکی، افزایش بیماری‌های غیرواگیر مانند بیماری‌های قلبی‌- عروقی، فشارخون و… که با روند روبه‌رشد شهرنشینی در حال افزایش نیز هستند و پیش‌بینی می‌شود تا چند سال آینده بالاترین بار بیماری‌ها مربوط به بیماری‌های غیرواگیر باشد، کبد چرب یکی از همین بیماری‌هاست که به گفته متخصصان، درصد بالایی از مردم کشورمان به آن دچار هستند.

پیشگیری از چاقی در کودکان

دکتر زهرا عسگری کارشناس تغذیه و رژیم درمانی به خبرنگار ما گفت: مشکل این است که چاقی در میان کودکان ایرانی رواج پیدا کرده است که به نوبه ‌خود هر دو اثر فیزیولوژیک و روانی در جامعه دارد.

این کارشناس تغذیه ادامه داد: امروز بچه ‌های ایرانی بیشتر انواع شکلات، آبنبات و نوشابه‌ ها را مصرف می‌کنند و در نهایت در سن پیری با بیماری ‌های قلبی، کلیوی و چربی کبد روبه ‌رو می‌شوند. یکی دیگر از مشکلات جامعه ما تمایل به خوردن فست فود است، به ‌طوری‌که درصد بالایی از مردم برای صرف وعده‌های غذایی خود به رستوران می‌روند.

وی افزود: یکی از دلایل ابتلا به سرطان کبد، بیماری چربی کبد است که تنها راه پیشگیری از این بیماری جلوگیری از دریافت بیش از حد کالری است که می‌تواند منجر به چاقی شود.

علل ابتلا به بیماری کبد چرب

دکتر صفوی متخصص تغذیه درباره علل ابتلا به بیماری کبد چرب گفت: بیماری کبد چرب به ‌دلیل مصرف غذاهای پر چرب و به ‌ویژه چربی های حیوانی ایجاد می‌شود، غالباً افراد دارای اضافه ‌وزن و چاق به این بیماری مبتلا می‌شوند که با تنظیم رژیم غذایی و کاهش وزن به ‌احتمال زیاد عارضه کبد چرب از بین می‌رود.

 این متخصص تغذیه با بیان شیوه‌های درمان کبد چرب تصریح کرد: این بیماری را می‌توان به دو شیوه دارویی و تغذیه ‌ای درمان کرد. در روش تغذیه ‌ای رژیم ‌های غذایی کم چرب و غذاهای کم کالری که میزان چربی و مواد قندی مصرفی در این رژیم ‌های اخیر کم است و باعث کاهش وزن می‌شود، در واقع با حذف مواد غذایی پرچرب می‌توان باعث کاهش وزن و حجم چربی شد که این مهم سبب می‌شود میان چربی در کبد کم شود و بیمار دارای کبد چرب در مسیر درمان قرار گیرد.

بیماری کبد چرب بیماری قرن

صفوی در ادامه تأکید کرد: به‌ دلیل اینکه بیماری کبد چرب بیماری قرن محسوب می‌شود و می‌تواند زمینه‌ ساز بیماری ‌های کبدی بعدی شود، افراد باید تلاش کنند رژیم ‌های متعادلی بگیرند و از کاهش سریع وزن پرهیز کنند.

وی با بیان این که غذاهای پرچرب می‌تواند انسان را در معرض خطر ابتلا به بیماری کبد قرار دهد، خاطر نشان کرد: افراد باید از خوردن مواد غذایی حاوی چربی‌های حیوانی مانند تخم مرغ، گوشت قرمز، مواد غذایی پرچرب مانند لبنیات پرچرب، کله ‌پاچه، غذاهای چرب، خورشت چرب و فست ‌فودها خودداری کنند.

تغذیه صحیح بهترین راه پیشگیری از بیماری کبد چرب

حسین امینی یکی دیگر از کارشناسان تغذیه در این زمینه به خبرنگار ما گفت: کبد چرب اختلال مزمن و بدون علامت کبدی است که علت آن تجمع چربی و التهاب در کبد است، تغذیه صحیح بهترین راه پیشگیری از بیماری کبد چرب است.

وی ادامه داد: شایع ترین علل کبد چرب در ایران چاقی، دیابت، سو تغذیه و بالا بودن چربی خون است و در کشورهای دیگر مصرف بالای الکل از شایع ترین علت ها محسوب می شود.

امینی با اشاره به انواع مواد غذایی مفید برای کبد، گفت: آب میوه ها و آب سبزیجات بدون افزودن قند جزو نوشیدنی های سالمی هستند که برای کبد بسیار مفید هستند که در بین این نوشیدنی ها می توان به آب هویج، آب سیب، آب لیموترش، آب جعفری و اسفناج اشاره کرد.

خطر فست فودها و غذاهای چرب

دکتر صفوی درباره عوامل مختلف ایجاد بیماری کبد چرب گفت: از جمله این عوامل می‌توان به گرایش مردم به فست فودها و افزایش مصرف غذاهایی که سرشار از چربی هستند و گرایش به خوردن نوشیدنی ‌های شیرین و آبمیوه ‌های مصنوعی اشاره کرد. دیابت نوع ۲ توأم با چاقی و ابتلای افراد به سندروم متابولیک یا مقاومت به انسولین هم می‌تواند از عوامل ایجاد کبد چرب باشد.

سبک زندگی و تغذیه

این متخصص تغذیه گفت: افراد مبتلا به گریدهای پایین کبد چرب با تغییر سبک زندگی و روش تغذیه و کاهش تدریجی وزن و استفاده از منابع غذایی که حاوی فیبرهای محلول و نامحلول هستند و استفاده از یک سری داروها می‌توانند تری‌گلیسیرید خون را کاهش دهند. علاوه بر این کم‌کردن وزن شرایط را برای کاهش چربی در کبد فراهم می‌کند.

کبد چرب و طب سنتی

علی حسینی کارشناس طب سنتی گفت: امروزه به علت برنامه غذایی ناسالم، کبد چرب شایع شده است. کبد چرب همانند چربی شکم نیست و نباید آن را مشکل ساده کبدی تلقی کرد. لازم است به محض مشخص شدن بیماری، درمان را شروع کرد؛ زیرا به مرور زمان لایه‌های چربی روی کبد رشد می‌کند و سوء هاضمه شدید به وجود می‌آورد.

وی با اشاره به علائم کبد پرچرب ادامه داد: افراد در هر سنی می‌توانند به کبد چرب مبتلا شوند؛ حتی کودکانی که تحرک ندارند و پرخوری می‌کنند نیز به کبد چرب مبتلا می شوند.

حسینی با بیان اینکه عوامل زیادی در سوء هضم نقش دارند و مهم‌ترین آنها خوب نجویدن یا سریع خوردن غذاست، افزود: افرادی که عادت دارند انواع و اقسام غذا را با هم بخورند یا غذاهای دیر هضم و زود هضم را با هم مصرف می‌کنند، بیش از دیگر افراد به مشکلات سوء هضم و کبد چرب دچار می‌شوند. باید به خاطر داشت قبل از اینکه معده از غذای خورده شده کاملا تخلیه نشده، نباید بلافاصله غذای دیگری خورد.

این کارشناس طب سنتی تصریح کرد: یکی دیگر از عواملی که می تواند باعث ابتلا به کبد چرب شود، عدم رعایت اعتدال در غذا خوردن است، کم خوری یا پرخوری، به ویژه پرخوری می تواند با مشکل سوء هضم همراه باشد.

وی انتخاب نوع غذا در پیشگیری از ابتلا به کبد چرب را مهم دانست و افزود: استفاده بیش از اندازه از غذاهایی که طبع سرد، بویژه طبع سرد و تر دارند در تمامی افراد، به خصوص افراد سرد مزاج مشکلات گوارشی به همراه دارد و می‌تواند باعث ابتلا به کبد چرب شود.

حسینی با بیان اینکه افرادی که به بیماری کبد چرب مبتلا هستند، باید حجم غذای خود را کاهش دهند و از پرخوری بپرهیزند، بیان کرد: روزه‌داری در بهبود وضعیت این افراد تاثیر زیادی دارد.

از آنجا که بیماری کبدچرب از جمله بیماری های خاموش و بی‌نشانه است، پیشگیری از ابتلا به آن در اولویت‌ها قرار می‌گیرد، زیرا این بیماری معمولا زمانی خود را نمایان می‌کند که ذرات چربی بخش زیادی از سلول‌های کبدی را به خود درگیر کرده‌اند.