وقتی به جای کاهش بهره بانکی، سود بانکی کاهش می‌یابد
علی رغم اینکه طی سالهای اخیر تلاش‌های بسیاری برای کاهش سود بانکی شد تا مردم مجاب به وارد کردن سرمایه‌های خود در سطح بازار شوند اما اقتصادانان و متخصصان این علم معتقدند تا زمانی که بهره بانکی بالا است، کاهش سود بانکی تاثیری در افزایش تولید، اشتغال و اقتصاد خانواده نخواهد داشت.
به گزارش کیمیای وطن، دولت با این احتمال که عده زیادی از مردم سپرده‌های خود را به جای گذاشتن در بانک به سمت بازار سوق می‌دهند و پول خود را در مسیر تولید و اشتغال خرج می‌کنند بدنبال کاهش سود بانکی است، اما امروز به خاطر رکود شدید حاکم بر بازار و اوضاع نابسامان اقتصادی کمتر کسی حاضر به سرمایه گذاری در بازاری خواهد شد که هیچ پیش بینی روی فردای آن نمی‌توان کرد.
با بسته شدن مؤسسات مالی و اعتباری غیر مجاز، اگر چه ترس شدیدی در دل مردم راه یافت و سپرده‌های خود را از بانک‌های خصوصی خارج کردند اما این پول‌ها به بازار تزریق نشد و غالب مردم به سمت بانک‌های دولتی راه یافتند، اگرچه روی آوری مردم به سمت بانک‌های دولتی یکی از اهداف عمده دولت بوده که امروز به مقصد رسیده است.
از نگاه اساتید و متخصصان علم اقتصاد زمانی کاهش سود بانکی به نفع اقتصاد خواهد بود که سپرده‌های مردمی در جهت ساخت و ساز و پروژه‌های کشوری به کار گرفته شود که البته این مسئله صورت نمی‌گیرد زیرا که بورس قدرتمند در ایران وجود ندارد.
کاهش سود بانکی، عامل سرمایه گذاری در تولید یا سوداگری
بهمن آرمان، اقتصاددان، در گفتگو با خبرنگار کیمیای وطن اظهار داشت: در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته از سویی نرخ تورم بسیار پایین بوده و از سوی دیگر نرخ سود بانکی در برخی از موارد منفی است، در نتیجه مردم کمتر سپرده گذاری برای سودآوری انجام می‌دهند و بیشتر منابع مالی خود را برای فعالیت مولد اقتصادی بورس سرمایه گذاری می‌کنند.
وی بیان داشت: در یک اقتصاد سالم باید کاهش سود بانکی اتفاق بیفتد اما در اقتصادی مانند اقتصاد ایران که دارای عدم تعادل گسترده است، چنین اقداماتی منجر به رونق اقتصادی نخواهد شد.
آرمان با بیان اینکه سرمایه گذاری در ایران با دشواری‌های بسیار زیادی روبروست، ادامه داد: احتمال اینکه منابع مالی به سمت فعالیت‌های سوداگرایانه هدایت شوند زیاد است.
وی گفت: شاید بهترین کار این بود که دولت به جای کاهش سود بانکی، برای رونق فعالیت‌های تولیدی و اشتغالزایی وام‌هایی با نرخ بهره پایین‌تر بدهد.
این اقتصاددان تصریح کرد: این مسئله در همه کشورها اتفاق می افتد، حتی اتحادیه اروپا هم دارای یک اقتصاد مبتنی بر مکانیسم عرضه و تقاضا است و همه چیز از جمله نرخ بهره بر این اساس تعیین می‌شود.
وی افزود: به طور مثال در اتحادیه اروپا صندوق مخصوص اختصاص وام‌های کم بهره و بلند مدت به فعالیت‌های اقتصادی و در مسیر اشتغالزایی در مناطقی که نرخ بیکاری بالاست یا از مناطق کمتر برخوردار هستند وجود دارد و این گونه وام‌ها ارزان قیمت داده می‌شود.
وی با اظهار اینکه در حال حاضر بخش تولید آنچنان جذابیتی برای سرمایه گذاری ندارد، ادامه داد: نرخ‌های بهره بانکی برای فعالیت مولد، بالاتر از سودآوری ناشی از آن برای سرمایه گذار است.
این اقتصاددان گفت: در صورت کاهش سود بانکی، اگر موانع گلوگاه‌های سرمایه گذاری در تولید بر سر جای خود بمانند، این منابع مالی از بانک‌ها خارج گردیده و این خطر وجود دارد که این پول‌ها روانه فعالیت‌های سوداگرایانه واردات و قاچاق شود. معمولاً در یک اقتصاد بیمار این مسئله را می‌توان شاهد بود.
وی در پاسخ به این سؤال که اگر سپرده‌های مردم روانه بانک‌های دولتی شود و این پول‌ها در جهت اجرا و عملیاتی کردن پروژه‌ها تزریق شود آیا رونق اقتصادی خواهیم داشت، افزود: ساز و کار این پیشنهاد در زمانی می‌تواند اتفاق بیفتند که یک بازار سرمایه یا یک بورس قوی داشته باشیم و این در حالی است که بازار ایران برای این کار ساخته نشده و بورس کشور برای تأمین منابع مالی بخش تولید به وجود نیامده است و کار اصلی خود را انجام نمی‌دهد.
دولت با کاهش سود بانکی بدنبال آزمون و خطا است
آرمان ادامه داد: آنچه دولت باید انجام دهد حمایت از بخش تولید است و پروژه‌های عمرانی را از بن بست فعلی خارج و شرکت‌های ساختمانی که یا تعطیل شده‌اند یا با ظرفیت بسیار پایین کار می‌کنند را راه اندازی کند. طبیعتاً دولت می‌توانست با فروش اوراق مشارکت برای پروژه‌های خاص یا با راه اندازی شرکت سهامی عام با سیستم انگیزشی و در نهایت با انجام این دست کارها اقتصاد را رونق دهد اما اصولاً دولت تنها بدنبال کاهش سود بانکی است.
وی گفت: علم اقتصاد علمی است شدیداً متکی به ریاضیات و آمار که در آن ۲ ضربدر ۲ می‌شود ۴. این در حالی است که در طول سی و اندی سال پس از انقلاب همچنان دولت با آزمون و خطا بدنبال پیشبرد اقتصاد است و کاهش سود بانکی هم یکی از همین آزمون وخطاهاست.
این اقتصاددان بیان داشت: در شرایط فعلی اصولاً توسعه اقتصادی جزو اولویت‌های دولت نیست وگرنه راهکارهای علم اقتصاد برای دست یابی به رشد اقتصادی بالا و کنترل نرخ تورم و امثالهم کاملاً مشخص هستند.
تا بهره بانکی بالا است، کاهش سود بانکی در رونق اقتصادی نقش ندارد
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار کیمیای وطن اظهار داشت: تا زمانی که نرخ سود سپرده ۱۵ درصد و نرخ سود تسهیلات بانکی ۳۰ درصد محاسبه می‌شود اقتصاد رونق نمی‌گیرد.
عباسعلی پور بافرانی با اعلام اینکه دولت باید قبل از کاهش سود بانکی، بستری فراهم کند تا مردم مجاب به سرمایه گذاری در حوزه تولید و اشتغال مولد و پایدار شوند و از نرخ بیکاری کاسته شود، افزود: زمانی شاهد رشد اقتصادی خواهیم بود که نرخ سود بانکی از نرخ تورم بیشتر نباشد و آنچنان که در سایر کشورها شاهدیم یا کمتر است یا اینکه با نرخ تورم برابری می‌کند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: در سالهای گذشته عنوان می‌شد نرخ تورم ۴۰ درصد است و نرخ سود بانکی ۲۳ درصد و هم اکنون ادعا می‌شود نرخ تورم یک رقمی شده و به ۹/۹ درصد رسیده است. اگر نرخ سود بانکی به ۱۵ درصد هم برسد باز هم نرخ سود بانکی بیش از تورم است و به طور قطع با یک اقتصاد ناسالم مواجه می‌شویم و این در حالی است که دولت با علم به این موضوعات بدنبال کاهش سود بانکی است که قابل تأمل است.
کاهش سود بانکی اگر چه در ظاهر عملیاتی می‌شود اما به طور قطع بانک‌های خصوصی برای از دست ندادن مشتریان خود بدنبال راه‌های فرار یا معادلات چرخشی هستند که با پرداخت سود بالاتر مردم را جذب بانک‌های خود کنند.
شاید بهتر بود دولت به جای بی اعتمادسازی مردم به بانک‌ها و خارج کردن مردم از سپرده گذاری در بانک‌ها، با تعامل بیشتر و استفاده از ظرفیت بانک‌های خصوصی یک معامله دو سر سود را شکل می‌داد و با جذب سرمایه‌های مردم و استفاده در اجرای پروژهای کشوری، عامل رشد اقتصادی کشور می‌شد، اما صد حیف که در این سالها نه بانک‌های خصوصی و نه دولتی از سرمایه‌های مردم برای رشد اقتصاد استفاده نمی‌کردند بلکه اقدام به خرید ملک و زمین و هتل و … می‌کردند.
با کاهش سود بانکی و یکسان سازی سود در تمامی بانک‌ها دو اتفاق شکل می‌گیرد؛ از سویی عده زیادی به سمت بانک‌های دولتی می‌روند و دولت به هدف خود خواهد رسید و از سوی دیگر یک نابرابری اقتصادی را شاهد خواهیم بود که عده‌ای از مردم برای سود بیشتر دست به هر اقدامی خواهند زد. همچنین بانک‌های خصوصی بدنبال روش‌های دور زنی این طرح خواهند بود.
