مصرف خود سرانه آنتی بیوتیک ها و عوارض جبران ناپذیر آن

فاطمه احمدی

خود درمانی در بین مردم کشور ما نیز بسیار شایع است و در ایران تقریبا همه خانواده‌ها به طور روزانه مصرف کننده دارو هستند، به طوری که بر اساس گزارش‌های منتشر شده، هر ایرانی سالانه نزدیک به ۳۴۰ عدد دارو مصرف می‌کند که این عدد بیش از استانداردهای جهانی است. ایرانی‌ها ۱۰ تا ۱۵ درصد مجموع داروهای کشور را بدون مشورت با پزشک و خودسرانه مصرف می‌کنند؛ در حالی که میزان مصرف خودسرانه دارو در دیگر کشورهای جهان تنها ۲ تا ۳ درصد است.

متاسفانه آمار مصرف دارو در کشورمان در مقایسه با سایر کشورهای دیگر بالاتر است، زیرا در حال حاضر داروخانه ها درصد بسیاری از داروها را بدون نسخه پزشک در اختیار مردم قرار می دهند؛ یعنی مصرف دارو بدون نسخه و نظر پزشک در کشورمان رشد چمشگیری داشته است.

کارشناس دارو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این زمینه در گفت و گو با خبرنگار ما اظهار کرد: ۱۰ تا ۱۵ درصد مجموعه داروهای کشور بدون مشورت با پزشک و خودسرانه توسط مردم مصرف می شود، مسکن ها و قطره های چشمی و آنتی بیوتیک ها بیشترین میزان مصرف خودسرانه دارو را به خود اختصاص می دهند؛ کشور ما به لحاظ مصرف دارو جزء ۲۰ کشور نخست دنیا است و نرخ مصرف خودسرانه دارو در ایران نسبت به متوسط جهانی تقریبا سه برابر است.

دکتر علیرضا مهدانیان افزود: در آمار و ارقام ارائه شده که آنتی بیوتیک ها جزء داروهایی هستند که بسیار زیاد و خودسرانه استفاده می شوند و به طور یقین مصرف این داروها توسط بیمارن در زمان ابتلا به بیماری های تنفسی بیشتر استفاده می شود.

مهدانیان با بیان اینکه به نظر می آید که بیشترین تصورات ذهنی اشتباه در مورد بیماری سرماخودرگی است؛ خاطرنشان کرد: این بیماری منجر به مصرف زیاد خودسرانه دارو در کشور شده است ؛ البته یک فرد می تواند در طول سال در وضعیت خوبی به سر ببرد و دچار سرماخوردگی نشود چرا که وضعیت نامطلوب ایمنی و زندگی احتمال افزایش بیماری سرماخوردگی را به دنبال دارد.

کارشناس دارو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: بیماری سرماخوردگی روندی دارد و علائم آن شامل سرفه، آب ریزش بینی، سوزش چشم و بدن درد است و درمان این بیماری هم دارای روندی هست؛ بیماری های میکروبی نیاز به تشخیص پیچیده تری دارند و درمان این بیماری ها نیز پیچیده تر از بیماری های ویروسی است.

مهدانیان با اشاره به اینکه بیماری سرما خوردگی دوره ای دارد؛ ادامه داد: معمولا بین یک تا سه هفته در بین بیماران مختلف و با توجه ویروس طول می کشد و مصرف فلان دارو یا تزریق دارویی به بهبودی منجر نمی شود و معمولا این تصور اشتباه و باورها را بیشتر از اطرافیان می آموزیم که موجب می شود بدون مطالعه عمیق این باورهای اشتباه را به خودمان تلقین کنیم.

وی بیان داشت: این بیماری تنها با تشخیص پزشک احتیاج به آنتی بیوتیک و احتیاج به داروهای کرتونی دارد و پزشک با معاینه بیمار و تجویز مسکن و داروهای آنتی هیستامین به بهبودی او کمک می کند، بنابراین اصرار بر مصرف آنتی بیوتیک ها و مصرف کرتون در بیمارهای دستگاه تنفسی بدون تجویز پزشک نباید صورت بگیرد و بیشتر بیماری ها هم بیماری های دستگاه تنفسی است که پرهیز از مصرف خودسرانه این داروها به سلامتی بیشتر بیماران کمک می کند.