اصول اساسی در تربیت فرزند اصل بیست و دوم: اندرز و نصیحت
قالَ على (ع): فانّىِ لَمْ الُکَ نصیحَهً وَ انَّکَ لَنْ تَبْلُغَ فىِ النَّظَرِ لِنَفْسِکَ و اِنِ اجتَهَدْتَ مَبْلَغَ نظرى لَکَ (نهج البلاغه، نامه ۳۱)
فرزند عزیز من هیچوقت در انجام وظیفه نصیحت نسبت به تو کوتاهى نکردم و در اندرز گفتنت مسامحه ننمودم،فرزند عزیز،تو همواره در فکر تأمین خیر و سعادت خود هستى و من نیز روى مهر پدرى در اندیشه نیکبختى و رستگارى تو هستم ولى مطمئن باش که تو هر قدر در راه خیر و صلاح خود مجاهده کنى افکارت به پایه اندیشههاى پدر آزمودهات نخواهد رسید.
این فرمایش على ابن ابیطالب(ع)خطاب به فرزندش امام حسن مجتبى(ع) است که مىفرماید من به عنوان پدر تو از پند و اندرز دادنت هرگز کوتاهى نکردم و مسامحه خرج ندادم.این فرمایش درس بزرگى براى ما پدرها و مادرهاست ما نباید در ارتباط با رفتار و گفتار و اعمال فرزندانمان بى تفاوت باشیم،اهل مسامحه باشیم بلکه باید هر جا فرزندمان به خطا رفت هر کجا اشتباهى از او سر زد هر کجا او را نیازمند پند و اندرز و مؤعظه و نصیحت خود دیدیم دریغ نورزیم.البته باید نصیحت و پند و اندرز به جا باشد و باعث تحقیر و شکست شخصیت فرزند نشود و براى اینکه اینگونه نشود باید از مؤعظه و پند و اندرز در حضور دیگران اجتناب نمود و در مواقع لزوم در خلوت به پند و مؤعظه کودک پرداخت البته پند و اندرز همیشه زبانى نیست گاهى مستقیم و زبانى صورت مىگیرد و گاهى از طریق غیر مستقیم و با کنایه و اشاره و یا بیان داستان و قصه و شرح حال و…
البته و صد البته که براى پند و نصیحت باید مراعات کرد که شخص آمادگى پذیرش داشته باشد،زمان مناسب و مکان نیز مناسب باشد و براى امر نصیحت و مؤعظه بهترین فرصت در خلوت و تنهایى است،زمانى که شخص مؤعظه شونده و مؤعظهکننده باشند و دیگرى حضور نداشته باشد و در مؤعظه و پند و اندرز کاملاً محترمانه و مؤدبانه انجام گیرد.
نصیحت و مؤعظه در پنهانى و در جایى که دیگران حضور ندارند باعث اصلاح شخص خواهد شد ولى اگر نصیحت آشکار و در حضور دیگران صورت گیرد آبروى شخص را مىبرد و کمکى به اصلاح او نخواهد کرد و چه بسا که شخص را در خلاف و اشتباه جرى و تقویت کند و باعث عکسالعمل منفى گردد.
