اصل سى و هفت: تشویق و تنبیه(۳)
صدیقه ایروانی
باید تشویق متناسب با تمایلات کودکان و بر اساس زمان و مکان و موقعیت و کارى که انجام دادهاند باشد. ستایش رفتارها و کارهاى مثبت آن‌ها در جمع و در حضور اعضاء خانواده یا اقوام و دوستان مشوقى قابل قبول است،طرح اینکه کارت مورد رضا و خوشنودى خداوند متعال است براى جوانان مؤثرترین شیوه تشویق است و این رشد انگیزه و آرمان فرزند ما محسوب مىگردد.
باید توجه داشت که در تشویق:
الف: کار خوبى که فرزند انجام داده تحسین شود.
ب: موضوعى که به خاطر آن او را تشویق مىکنیم براى فرزند مشخص گردد.
ج: براى هر کار کوچک،اندک و بىارزش کودک تشویق نشود بلکه براى کارهاى برگزیده و ممتاز تشویق صورت گیرد.
د: تشویق زیاد از حد باعث غرور کودک مىشود.
ه: براى تشویق باید به چیزى که مىتوانیم عمل کنیم قول و وعده بدهیم.
و: باید از تشویق به عنوان کمک انگیزه در انجام کارهاى شایسته استفاده کرد و آن را اصل انگیزه و هدف قرار نداد یعنى تشویقهاى ما آن‌چنان نباشد که فرزند را وابسته به تمجید ما کند زیرا اگر زمانى ما متوجه نبودیم و تشویق نکردیم او در انجام کارهاى شایسته متوقف مىگردد و پیشرفت نمىکند. در واقع مراقب باشیم بچهها شرطى نشوند و از افراط و تفریط در تشویق پرهیز نماییم.
ز: در تقدیر و تحسین کودکان خود اصل بر این است که بهگونهاى عمل کنیم که او را به وظیفهشناسى سوق دهید و مسئولیتشناس بارآوریم و عمل تزلزل درونى او را بهگونهاى از میان ببریم و او را در انجام تلاشش بیش از پیش کوشا سازیم همچنین تلاش و مراقبت او را بهگونهاى جهت بدهیم که از موفقیت خود احساس شادمانى نماید و باز هم از او بخواهیم آن را ادامه دهد.
ح: وقتى کودکى در حال آموختن رفتارى تازه است پاداش و تحسین پیاپى بهترین روش یادگیرى است.
ط: از کودکى بچهها را تشویق نماییم تا جستجوگر و جوینده باشند.
ى: توجه داشته باشیم که پاداش باید متناسب با عقل کودک باشد.
آخرین کلام اینکه اساس تربیت بر پایه تشویق نهاده شده است و در ضرورت باید از اصل تنبه استفاده جست.در قرآن کریم نیز وقتى پیامبر (ص) و سایر پیامبران رسالت تعلیم و تربیت یافتهاند دو اصل بشارت و انذار وجود داشته و طرح بهشت و جهنم نیز در همین راستا قرار دارد.
