سیستم پیگیری مداومی در درمان سرطان ها نداریم

پروانه شریفی

افزایش آمار ابتلا به سرطان در کشور ما مطابق کشورهای دیگر و کمتر از متوسط جهانی است اما در عین حال پیش بینی می شود که این روند ادامه پیدا کند و شاید این فاصله با کشورهای دیگر کمتر شود.

دکتر وحید گوهریان فوق تخصص جراحی قفسه سینه، میهمان همایش انجمن خیریه بهداشتی و درمانی حضرت ابوالفضل (ع) بود که صحبت های وی را در مورد شایع ترین توده های بدنی در زیر می خوانیم.

سرطان و هزینه های زیاد درمانی

امروزه در دنیا بیماری های سرطان جزء بیماری هایی است که بار مالی زیادی هم به دولت ها و هم به خانواده ها و هم به خیریه هایی که دست اندر کار هستند وارد می کند. بیماری هایی مثل دیابت، بیماری های کلیوی، قلبی که در آن ها پیشگیری هزینه بسیار کمتری از درمان دارد، یعنی اگر بتوانیم یک صدم هزینه هایی که برای درمان صرف شود، به پیشگیری اختصاص دهیم غیر از اینکه هزینه های مالی بسیار کم می شود، هزینه های اجتماعی و درمان کاهش پیدا می کند.

شش سرطان شایع در کشور

طبق گزارش وزارت بهداشت ما شش سرطان شایع در کشور داریم که شامل سرطان های تیروئید، سرطان های معده، روده بزرگ، سرطان ریه، سرطان پروستات در آقایان و سرطان پستان در خانم ها که براساس آمار ۵۰ تا ۶۰ درصد از بودجه برای درمان این سرطان ها هزینه می شود.نکته خیلی مهم که باید به آن توجه کرد این است که بساری از این سرطان ها اولا قابل پیشگیری هستند، و دوما اغلب آن ها را می توانیم در مرحله اولیه تشخیص دهیم، که ظاهرا چون همت جمعی و برنامه ریزی که برای پیشگیری و تشخیص زودرس وجود دارد نهادینه نشده یک مقداری از دنیا عقب هستیم.

سرطان های تیروئید در جوانان شایع تر از افراد مسن است

اولین نکته ای که در تشخیص زودرس داریم این است که یک سری عوامل خطرساز وجود دارند که باید آن ها را بشناسیم تا با این علایم اولیه بتوانیم در تشخیص زودرس سرطان ها کمک کننده باشیم. متأسفانه سرطان های تیروئید در جوانان شایع تر از افراد مسن است، در چند سال گذشته وضعیت این سرطان بهتر بود به گونه ای که اگر کسی مبتلا به این سرطان بود جراحی می شد ولی متأسفانه ما الان دخترانی داریم که عمل می شوند و دو یا سه سال بعد سرطان برمی گردد و این موضوع نشان دهنده این است که ماهیت سرطان های تیروئید تغییر پیدا کرده است.

علائم سرطان تیروئید

توجه فوری به علائم و نشانه‌ها بهترین راه برای تشخیص زودهنگام سرطان تیروئید است. سرطان تیروئید می‌تواند هر یک از علائم و نشانه های زیر را ایجاد کند:

وجود ریز توده در گردن،که گاهی با رشد سریع همراه است، تورم در گردن، درد در ناحیه جلویی گردن، که گاهی اوقات به گوشها نفوذ می‌کند، خشن شدن صدا یا دیگر تغییرات صوتی بدون بهبودی، بلع مشکل، مشکلات تنفسی، سرفه مداوم که ناشی از سرماخوردگی نیست

درصورت مشاهده هر یک از این علائم و نشانه‌ها، فوراً پزشک خود را مطلع سازید.  بسیاری از این علائم همچنین می‌توانند ناشی از شرایط غیرسرطانی یا حتی دیگر سرطان‌های ناحیه گردن باشند. وجود توده در تیروئید شایع است و  این توده‌ها معمولاً خوش‌خیم هستند.

ما نباید برای سرطان ها منتظر علائم حاد و شدید باشیم

سرطان شایعه بعدی معده است، معده ما حالت یک مشک دارد، توده هایی که در ابتدای معده یا انتهای معده تشکیل می شوند زود خودشان را نشان می دهند و ما اغلب تشخیص می دهیم ولی توده هایی که در وسط معده هستند چون باید بزرگ شوند تا بتوانند علامت ایجاد کنند ممکن است دیرتر تشخیص داده شوند.ما نباید برای سرطان ها منتظر علائم حاد و شدید باشیم و کوچک ترین شکی که ایجاد شد برای بررسی اقدام کنیم.معمولا سرطان ها به چهار مرحله تقسیم بندی می شوند که اهمیت این مراحل این است که مثلا اگر سرطانی در مرحه یک تشخیص داده شود ۸۰درصد درمان پذیرتر است و از لحاظ آمار مالی هم می توان با یک شصتم از هزینه به ۸۰ درصد درمان برسیم. در مرحله دو تشخیص داده شود درمان پذیری ۶۰درصد خواهد بود و هزینه هم بالاتر می رود، در مرحله سوم که تقریبا درمان پذیری ۲۰درصد خواهد بود و هزینه های درمان دو برابر می شود.

نکته مهم این است که فاصله زمانی بین این مراحل ۴ یا ۵ ماه بیشتر نیست، و اگر اصرار می کنیم که علائم را بشناسیم و اقدام کنیم به خاطر اهمیت همین مسئله است.

مهم ترین علامت خطرناک کاهش وزن بی دلیل است

سرطان معده را ما بیشتر در گروه های خونیA، دوم کسانی که سابقه خانوادگی دارند، مصرف کنندگان مشروبات الکلی، رژیم های غذایی که میوه ها و سیزیجات نداشته اند، کسانی که غذاهای دودی مصرف می کنند مانند شمال کشور که سرطان معده بیشتر است، غذاها و نوشیدنی هایی که حاوی نیترات هستند مانند اصفهان یا اراک که آبشان نیترات دارد که سرطان زا است، کسانی که بیماری های معده مانند زخم معده داشته اند، مشاهده کرده ایم.

برخورد با سرطان معده در دو گروه سنی است، زیر ۴۰ سال و بالای ۴۰ سال ولی متأسفانه سن سرطان معده رو به پایین است.

علائمی که ایجاد می شوند یک زمان درمانی مشخص می کنیم، مثلا اگر در ۴ ماه بیماری رو به بهبودی نرفت آن زمان مراحل جدی تر درمان را آغاز می کنیم ولی اشکالی وجود دارد که سیستم پیگیری مداومی نداریم، یعنی وقتی بیماری به پزشک مراجعه می کند و داروهایی را مصرف می کند دوباره برای ادامه درمان به پزشک خود مراجعه نمی کند و پزشک را عوض می کند تا بعد از تقریبا شش ماه بیمار با یک توده بدخیم مواجه می شود.

کسانی که مرتب سوهاضمه داشته باشند، احساس نفخ در شکم، بی اشتهایی، سوزش سر دل، ناراحتی در قفسه سینه، استفراغ خونی یا سرفه هایی خونی، مدفوع سیاه، ضعف و خستگی مداوم بیشتر از شش هفته، و مهم ترین علامت خطرناک کاهش وزن بی دلیل است که به مرحله پیشرفته سرطان نزدیک تر شده است.

سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ بیماری خاموشی است که باید جدی گرفته شود پس اگر با این علامت ها مواجه شدید حتما به پزشک مراجعه کنید.

 در صورت ابتلا به سرطان روده بزرگ، تغییردر عادت اجابت مزاج شامل اسهال و یبوست، ایجاد می‌شود. اگر این تغییرات بیش از ۴ هفته ادامه داشته باشد، باید جدی تلقی شود. دیگر علائم سرطان روده بزرگ عبارت‌اند از: خونریزی از مقعد و یا مدفوع حاوی خون، درد شکم، نفخ و دل‌پیچه، احساس عدم تخلیه کامل مدفوع و دفع ناقص،  ضعف و خستگی مفرط،  کاهش وزن غیرمترقبه و ناخواسته.

علائم فوق بسته به محل گرفتاری و طول مدت ابتلا به سرطان کولورکتال، شدت و ضعف دارد.

گفتنی است، علاقمندان به پرداخت کمک های مستمر جهت درمان بیماران نیازمند، می توانند ضمن تماس با واحد امور مشترکین خیریه بهداشتی و درمانی حضرت ابوالفضل(ع) به شماره ۳۲۲۳۴۸۷۲ الی ۳ این انجمن را حمایت و یا با شماره گیری ۱۹۳ با خیریه ارتباط برقرار نمایند. آدرس: خیابان استانداری، مقابل گذر پشت مطبخ، انجمن خیریه بهداشتی درمانی حضرت ابوالفضل ع