همه آن چه درباره ریفلاکس باید بدانید!

پروانه شریفی

اصطلاح «ترش کردن» در بین مردم جامعه زیاد رواج دارد. عده‌ای این حالت را بعد از خوردن غذا دارند، عده‌ای هنگام خواب و گروهی هم به طور مداوم، ترش کردن فقط یک علامت است و گاهی علائم دیگری نیز همراه با آن وجود دارد. ترش‌کردن به نوبه خود بیماری محسوب نمی‌شود، ولی اگر نادیده گرفته شود و فرد نسبت به درمان آن اقدام نکند، می‌تواند در آینده به بیماری خطرناکی تبدیل شود.

فوق تخصص گوارش درباره بیماری ریفلاکس معده گفت: امروزه ریفلاکس بیماری شایع است؛ چرا که تغذیه و تحرک بدنی ما کم شده و این از علل مهم پیدایش ریفلاکس است، از طرفی هم چاقی شایع شده و خواب و بیداری ما تغییر پیدا کرده که ریفلاکس در پی این علل پدید می‌آید.

ریفلاکس با سبک زندگی ما در ارتباط است

سیدمحمد حسین امامی ادامه داد: در دو دهه پیش ریفلاکس کمتر دیده می‌شد ولی روز به روز افزایش پیدا کرد و با سبک زندگی ما در ارتباط است.

به گفته وی برگشت اسید از معده به مری را ریفلاکس می گویند و علائمی شامل سوزش سر دل، سوزش پشت جناق سینه، آب کندن دهان یا افزایش بزاق دهان، احساس گرفتگی در گلو، گوش درد، گلو درد، سرفه‌های زیاد و صاف کردن صدا دارد.

امامی همچنین افزود: این بیماری می‌تواند درد شدید قلبی در بدن فرد ایجاد کند که نباید به اشتباه با درد قلبی تشخیص داده شود. ریفلاکس در عمل در فردی که بیماری قلبی دارد می‌تواند شروع کننده و یا تحریک کننده درد قلبی باشد؛ در این هنگام هورمون‌هایی که مربوط که جنگ و گریز هستند فعال می‌شود و مشکلات قلبی را در پی خواهد داشت.

عوامل تشدید کننده ریفلامس

این پزشک معتقد بود: بنابراین شناخت ریفلاکس و راه‌های درمان آن لازم و مهم است. عوامل تشدید کننده ریفلامس، قضای چرب، چای، نسکافه، چاقی، پرخوری، وسط غذا آب و مایعات خوردن و نوشابه ریفلاکس را تشدید می‌کند.

امامی در تشریح غذاهایی که ریفلاکس را تشدید می‌کنند هم گفت: مرکبات، کیوی، نعنا، عرق نعناریال پیاز و سبزیجات تند از این غذاها هستند.

وی ادامه داد: پرهیز غذایی و مراقبت و کاهش وزن به وزن ایده آل و حفظ سلامت عمومی بخشی از سلامت مری و کنترل بیماری ریفلاکس است.

این فوق تخصص گوارش در بخش دیگری از گفتگوی خود خاطر نشان کرد: ریفلاکس در انسان‌های لاغر هم اتفاق می افتد که ممکن است ناشی از مشکلات آناتومی در بدن فرد باشد.

۳۰ درصد جامعه با این بیماری درگیر هستند

این پزشک افزود: حدود هفت درصد مردم فرم‌های شدید و مزاحم و حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد فرم‌های خفیف ریفلاکس را دارند و می‌توان گفت به نوعی حدود ۳۰ درصد جامعه با این بیماری درگیر هستند.

امامی در توضیح معالجات ریفلاکس تشریح کرد: اگر کسی این علائم را دارد و سن بالای ۴۰ ساله هم دارد باید از نظر قلبی برسی شود تا درد قلبی آن با ریفلاکس اشتباه گرفته شود.

وی ادامه داد: اگر فرد همراه با سوزش پشت جناق سینه یا سر دل داشت بسیار احتمال ریفلاکس دارد و می‌توان این را نشانه مهمی دانست.

اولین قدم برای درمان ریفلاکس اصلاح رژیم غذایی است

امامی همچنین گفت: اولین قدم برای درمان ریفلاکس اصلاح رژیم غذایی است ولی در حقیقت آن چیزی که عامل آرزدگی است ترشحات معده است و باید این حجم ترشحات کاهش پیدا کند.

این پزشک همچنین بیان کرد: گاهی بیماران شکایت از عدم بهبودی در روند درمان می‌کنند؛ اما این نکته را فراموش می‌کنند که داروهایی مانند پنتوپرازول، رابپرازول، امپرازول، لنتوپرازول و این خانواده‌ها، باید ناشتا مصرف شود؛ یعنی نیم ساعت الی یک ساعت قبل از غذا خورده شود.

امامی ادامه داد: خانواده داروهای که نام برده شد نباید همراه رانیتیدین و فاموتیدین مصرف شود، چرا که این دو گروه داروئی، اثر یکدیگر را خنثی می‌کنند.

ریفلاکس ممکن است شب‌ها تشدید پیدا کند

وی افزود: اگر بیمار وزن خود را کنترل نکند و رژیم غذایی را هم نتوانست تغییر بدهد، باید مدت‌های طولانی و یا حتی مادام العمر از این داروها با نظارت پزشک استفاده کند؛ همچنین مصرف الکل و سیگار و قلیان ریفلاکس را به شدت تشدید می‌کند و خطر سرطان مری ناشی از ریفلاکس را تا ۴۰ درصد افزایش می‌دهد.

فوق تخصص گوارش علل تشدید این بیماری در شب را این گونه دانست: ریفلاکس ممکن است شب‌ها تشدید پیدا کند چرا که در ابتدا بدن فرد به صورت خوابیده است و مواد غذایی ممکن است به مری بیاید؛ همچنین مکانیزم ترشح اسید در شب و روز فرق می‌کند چرا که در روز ترشح اسید با غذا خوردن تحریک می‌شود ولی در شب با هورمون‌های طبیعی بدن برای استریل کردن معده است.

سید محمدحسین امامی اظهار کرد: حدود سه ساعت قبل از خواب باید غذا را صرف کرد و همچنین حجم غذای شبانه باید کم شود؛ توصیه می‌شود این افراد شب‌ها تخت‌خواب خود را تا ۱۵ سانتی متر شیب دار کنند.

توصیه پایانی

کنترل این بیماری معمولا چند ماه طول می‌کشد. برای درمان نیز باید از داروهای آنتی‌اسیدی استفاده کرد که معمولا به مدت یک تا دو ماه تجویز می‌شود. درمان دارویی به تنهایی اثری ندارد و بیمار باید حتما رژیم غذایی سالم و بی‌خطری را در پیش بگیرد.

مهم‌ترین راه برای کنترل و درمان این بیماری این است که هر کس به غذاهای مصرفی‌اش دقت کند؛ یعنی بداند با خوردن کدام غذا دچار علائم ریفلاکسی می‌شود. مثلا اگر با خوردن نوع خاصی از مرکبات دچار سوزش سر دل می‌شود آن را کنار بگذارد. افرادی که ریفلاکس شدید دارند به خیلی از غذاها حساسیت نشان می‌‎دهند.

اگر دچار سوزش جناغ یا سوزش سردل هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید. گاهی سوزش سردل ممکن است نشانه وجود بیماری قلبی باشد و حملات حاد قلبی ممکن است علائمی مانند بیماری‌های گوارشی ایجاد کند. فهمیدن تفاوت این دو به عهده پزشک است. همچنین در افرادی که دچار زخم معده هستند نیز سوزش سردل مشاهده می‌‌شود.