لزوم احیای کارت سوخت
سجاد کمالی
درحالیکه مصرف سوخت روز به روز بیشتر می‌شود و مجلس احیای کارت سوخت و سهمیه بندی بنزین را به صورت قانون در آورده است و دولت آن را به وزارت نفت ابلاغ کرده است، وزارت نفت استنکاف ورزیده و به زعم حاجی دلیگانی نماینده مجلس مرتکب جرم شده است. از طرفی درحالیکه دولت هزینه‌های مهمتری دارد، به گفته نماینده نهاوند به هر لیتر ۱۵۰۰ تومان یارانه می‌دهد. از این یارانه هم بیشتر ثروتمندان استفاده می‌کنند که برخلاف عدالت اجتماعی است.
در فروردین سال ۸۵، مصرف سوخت ایرانیان رکورد زد. ۷۳ میلیون لیتردر روز! این اتفاق موجب شد تا دولت وقت سیاستی در راستای کاهش مصرف بنزین و کنترل سوخت انجام دهد. با آمدن کارت سوخت و سهمیه بندی بنزین، سالانه ۱۵ میلیارد دلار ذخیره شد. از طرفی واردات بنزین کاهش یافت و با تولید بنزین توسط پالایشگاه‌های کشور، توان اقتصاد ملی بالا رفت و از ظرفیت داخلی برای رفع مشکلات استفاده شد و در این زمینه می‌توان گفت که به اقتصاد مقاومتی تا حدی عمل شد.
در روزهای گذشته خبرگزاری فارس نموداری منتشر کرد که بر طبق آن بیشترین میزان مصرف بنزین در ایران به سال ۸۵ برمی‌گردد که رکورد ۷۳ میلیون لیتر در روز را از خود به جا گذاشته است. به طور میانگین از سال ۸۰ سالانه شاهد افزایش پنج تا هفت میلیون لیتر به میانگین مصرف سوخت درکشور بودیم. با سهمیه بندی بنزین، این عدد کاهش یافت، به طوری که سال ۹۰ به ۶۰ میلیون لیتر رسید. در سال ۹۱ این عدد اگرچه افزایش کمی داشت، اما با حذف کارت سوخت توسط دولت یازدهم از سال ۹۲ مصرف بنزین در کشور صعودی شد و در سال جاری به ۹۰ میلیون لیتر رسید. فارس همچنین در گزارش مذکور نوشت، کارشناسان انرژی معتقدند که سالانه مصرف بنزین بین ۱۲ تا ۱۴ درصد رشد خواهد کرد و دولت اگر برنامه‌ای برای کنترل سوخت نداشته باشد، این میزان به صدمیلیون لیتر در سال ۱۴۰۰ خواهد رسید.
کارت سوخت طی یک سال، میانگین مصرف بنزین روزانه کشور را از ۷۳ میلیون لیتر به ۶۵ میلیون لیتر رساند. هرچه مصرف بنزین کمتر باشد دولت سوبسید کمتری به بنزین می‌دهد و در نتیجه باعث می‌شود که بودجه دولت صرف مسائل مهمتر مثل اشتغال زایی شود. برای مثال در کشور ما طبق آمار روزانه ۹۰ میلیون لیتر مصرف می‌شود. دولت به هر لیتر ۱۵۰۰ تومان یارانه می‌دهد. در سال این مبلغ ۴۹۲۷۵۰۰۰۰۰۰ تومان می‌شود. اگر دستمزد هر کارگر را ماهانه ۱۲۰۰۰۰۰ تومان حساب کنیم، دولت اندازه دستمزد سه میلیون ۴۲۱ هزار هشتصد و هفتاد و پنج نفر کارگر در یک سال، سالانه به بنزین یارانه می‌دهد.
مجلس شورای اسلامی سال گذشته، دستور به احیای کارت سوخت داد مجلس شورای اسلامی در جلسهٔ ۲۰ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۶ اصلاح ماده ۱ قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت را تصویب کرد. در قالب این قانون، دولت مکلف شد هر گونه سوخت گیری در بخش حمل‌ونقل را صرفاً با کارت هوشمند سوخت انجام دهد. همچنین دولت مجاز شد که برای توسعه استفاده از کارت سوخت مختص هر خودرو، از سیاست‌های تشویقی و تنبیهی استفاده کند. (منبع: اقتصاد نیوز) شورای نگهبان هم این طرح را تأیید نموده است. دولت نیز آن را به وزارت نفت ابلاغ نموده اما وزارت نفت استنکاف ورزیده است.
وزارت نفت مرتکب جرم شده است
حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این باره به خبرنگار کیمیای وطن گفت: امروز که مصرف بنزین به ۹۰ میلیون لیتر در روز افزایش پیدا کرده است قطعاً کارت سوخت مانع از افزایش بنزین می‌شود.
وی ادامه داد: امروز روزانه شش هزار لیتر قاچاق بنزین صورت می‌گیرد و با توجه به تفاوت قیمتی که با افزایش قیمت دلار در منطقه به وجود آمده این قاچاق تجدید می‌شود بنابراین اگرکه کارت سوخت را دولت عملیاتی کند طبیعتاً به نفع کشور خواهد بود و از قاچاق جلوگیری می‌کند.
حاجی تأکید کرد: سهمیه بندی بنزین موجب کاهش واردات بنزین می‌شود و در راستای اقتصاد مقاومتی هم هست. ما (مجلس) کارت سوخت را که دولت یک ابهامی در آن ایجاد کرده بودند که این آیا اعتبار قانونی دارد یا نه دوسال پیش طرحش را آوردیم در مجلس و در ابتدا فوریت آن را رأی گرفتیم و مراحل بعدی آن را هم طی کردیم. این طرح قانون شد و شورای نگهبان هم تاییدش کرد. به دولت ابلاغ شد و دولت هم به وزارت نفت ابلاغ کرد ولی تا الان متاسفانه وزارت نفت استنکاف کرده که خودش جرم است و قانون را اجرا نکرده است.
دولت به هر لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومان یارانه می‌دهد
حسن بهرام نیا، عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز در این باره به خبرنگار کیمیای وطن گفت: در مجموع ما توسط مجلس کارت سوخت را احیا کردیم، چند دلیل هم داشتیم. اول برای جلوگیری از قاچاق حامل‌های انرژی بود. دوم برای مدیریت مصرف سوخت و سوم این امر به صرف و صلاح اقتصادی مردم است.. این کار در مجلس صورت گرفت. عمده موضوع کارت سوخت برای جلوگیری از قاچاق سوخت و مدیریت آن و سایر استفاده‌های دیگر که از همین کارت سوخت می‌تواند احصا شود. این عمده کاری بود که مجلس برای احیای کارت سوخت انجام داد. احیای کارت سوخت از مصرف بی رویه بنزین جلوگیری می‌کند و میانگین مصرف بنزین کشوری را پایین می‌آورد.
نماینده مردم نهاوند در پاسخ به این سؤال که آیا یارانه دادن دولت به بنزین باعث می‌شود تا دولت به زمینه‌های دیگر مثل صنعت یارانه کمتر بدهد؟ گفت: طبیعی است. ما روزانه هفت هشت میلیون واردات بنزین داریم. این‌ها (یارانه دولت) برای هر لیتر هزار و پانصد تومان تمام می‌شود. دولت باید مابه التفاوتش را پرداخت بکند. این‌ها در بودجه پیش بینی شده است. در هر حساب و کتابی است که می‌تواند به واسطه این حساب کتاب‌ها یارانه‌ها در جای دیگر هزینه بشود و این به نفع دولت هم هست. کارت سوخت احیا شده و باید دولت ابلاغ کند. تاریخ اجرای آن بستگی به دولت دارد و هنوز هیچ صحبتی نشده است که چه زمانی سهمیه بندی بشود.
براساس این گزارش، ایرانیان امسال روزانه به طور میانگین ۹۰ میلیون لیتر بنزین مصرف کرده‌اند. این مصرف می‌تواند با بازگشت کارت سوخت کاهش یابد. به نظر می‌رسد علاوه بر این، سهمیه بندی سوخت از قاچاق جلوگیری می‌کند و از طرفی مانع خروج ارز از کشور می‌شود.
