امروز برای خنداندن مردم باید دلیل وجود داشته باشد

فاضل ترکمن شاعر و طنزپرداز درگفت و گو با کیمیای وطن::

امروز برای خنداندن مردم باید دلیل وجود داشته باشد

زهرا نصیری

فاضل ترکمن شاعر و طنزپرداز متولد ۱۳۶۷ تهران و دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی است. او فعالیت مطبوعاتی خود را از سال ۸۳ آغاز کرده است و از زمانی که وارد این عرصه شده است کتاب‌هایی در حوزه طنز نگاشته است که از جمله می‌توان به کتاب‌هایی چون “حرف‌های گریه‌دار، سفر به قبرستان، پول چراغ جادو، کیف پول من گرسنه است، یکی بیاید مرا لِهْ کند و وقتی دماغ پینوکیو توی سوراخ گوش من بود اشاره کرد. از جمله سوابق این شاعر درحوزه طنزهم به عضویت در تحریریه نشریات گل‌آقا وعضو تحریریه هفته‌نامه ۴۰ چراغ برمی گردد. در کارنامه کاری این هنرمند شاعر و طنزپردازهمکاری با نشریات کودک و نوجوان از جمله هفته‌نامه دوست نوجوان، هفته‌نامه‌ی دوچرخه، هفته‌نامه‌ی آفتاب‌مهتاب و ماهنامه سلام‌بچه‌ها نیز به چشم می‌خورد. او تاکنون سه‌بار موفق به سرو زرین جشنواره بین‌المللی شعر فجر شده و در این زمینه رکورددار است. ترکمن درسفرش به اصفهان درگفتگو با خبرنگار کیمیای وطن پیرامون تفاوت کمدی با طنزبه این مطلب اشاره دارد امروز باید خنده‌ها دلیل داشته باشند و همچون بسیاری از کمدی‌ها و طنزهای قدیمی ماندگار باشند. شاعر و طنزپردازکشورمان با اشاره به اینکه تفاوت‌های بسیاری بین طنز و کمدی وجود دارد افزود: این که طنز و کمدی قابل مقایسه هستند یا خیر جای بحث دارد اما باید پذیرفت طنز اختراع بزرگ انسان است. تندی و تیزی طنز در هجو نیست بلکه مقبول شدن طنز معمولاً خود را مسائل اجتماعی نشان می‌دهد. فاضل ترکمن، به این نکته تاکید کرد که دیگردوران خنداندن به هر قیمتی گذشته است و امروز باید خنده‌ها دلیل داشته باشند و همچون بسیاری از کمدی‌ها و طنزهای قدیمی ماندگار باشند.

کمدی باید ماندگار باشد

وی با اشاره به اینکه یک کمدی باید ماندگار و جهان شمول و زمان شمول باشد افزود: درکمدی نباید فقط به خندیدن اکتفا کرد گرچه بسیاری اعتقاد دارند طنز همان هجو است که در طی دوران پیشرفت کرده است. ترکمن بیان داشت: کمدی‌ها انواع گوناگون دارند و از جمله می‌توان کمدی موقعیت، کمدی شخصیت و کمدی اسلاپ را نام برد. وی گفت: بطورقطع بعد از دیدن یا خواندن کمدی شاید چندان ذهن درگیر نماند اما بعد از خنده‌های تلخ طنز ذهن درگیر می‌ماند و شاید فرد تا مدت‌ها به خنده‌های تلخی که کرده است فکر کند. طنز تجاوز به تابوهای جامعه است. وی با اشاره به اینکه هر چیزی که بتواند انسان را بخنداند، ارزشمند است گفت: خنده، جسم و روان انسان را تقویت می‌کند و او را در برابر مشکلات مقاوم می‌سازد. همین جاست که آثار فکاهی هم ارزش پیدا می‌کند. بعضی‌ها فکاهه را در برابر طنز دست کم می‌گیرند.

فکاهه و طنزمتفاوت هستند

ترکمن، با مقایسه فکاهه و طنز به این مطل اشاره دارد که اگر طنز بیشتر جنبه سیاسی و اجتماعی به خود می‌گیرد، فکاهه هم می‌تواند بعد فلسفی پیدا کند. طنز و فکاهه دوش به دوش هم حرکت می‌کنند و مضاحک را می‌سازند. خنده طنز، نیشخند است و خنده فکاهه نوشخند. جامعه بشری، هم به نیش احتیاج دارد و هم به نوش. وی ادامه داد: به نظرمن آنچه به یک اثر، ارزش هنری می‌بخشد، نحوه اجرای آن است. بیش‌تر مضامین اشعار حافظ را قبل از او شاعران دیگر گفته‌اند، پس چرا مال حافظ مانده است و مال آنها نمانده. من فکر می‌کنم به دلیل اجرای بهتر حافظ است. حالا بیشتر به چگونه گفتن اهمیت می‌دهند تا چه گفتن. اگر چه جامعه سیاست زده، طنز را بالاتر از فکاهه می‌داند، من فکاهه ای را که خوب اجرا شده به طنزی که بد اجرا شده ترجیح می‌دهم.