بافت فرسوده در اصفهان در انتظار احیا

پروانه شریفی

امروزه یکی از چالش‌های عمده ناپایدارکننده شهری در کشور، گونه‌ای شهرنشینی با مشکلات حاد موسوم به اسکان غیر رسمی یا حاشیه نشینی است. سکونتگاه‌های غیر رسمی که مهاجران روستایی و محرومان جامعه شهری را در خود جای داده، عمدتاً بدون مجوز در درون یا خارج از محدوده قانونی شهرها به وجود آمده است. فقدان سند مالکیت رسمی و محرومیت از خدمات و زیرساخت‌های شهری از شاخص‌های این سکونتگاه‌ها است، البته شرایط موجود و حاکم بر این گونه نواحی در بروز ناهنجاری‌های اجتماعی بسیار مساعد هستند. فقر، جمعیت زیاد، ناپایداری و بی‌ارزشی کالبدی، نبود زیرساخت‌های شهری و ضعف دسترسی‌ها، خدمات عمومی و کاربری‌های مورد نیاز حیات شهری، عواملی هستند که امکان ثبات و تداوم مؤلفه‌های سازنده هویت شهری در روند نوسازی را به شدت ضعیف می‌کنند. آنچه امروزه مدیریت شهری را در اقدام و مداخله در بافت‌های فرسوده مصمم می‌سازد نه تنها مسائل کالبدی این بافت‌ها، بلکه افزایش روز افزون مشکلات در بافت‌های فرسوده است. معضلی که چند سالی است اصفهان هم با آن روبرو شده است. این موضوع بهانه گفتگوی کیمیای وطن با معاونت عمرانی استانداری اصفهان بود.

۷۴۰۰ هکتار بافت فرسوده در استان اصفهان

محمد علی طرفه با بیان این که حدود ۷۴۰۰ هکتار بافت فرسوده در استان اصفهان مصوب شده است؛ گفت: بافت فرسوده اصفهان نزدیک به ۱۳ درصد از بافت فرسوده کل کشور را تشکیل داده است. معاون عمرانی استاندار اصفهان ادامه داد: با توجه به پهنه استان شهر اصفهان با ۳۰ درصد بیشترین میزان بافت فرسوده، کاشان ۱۰ درصد و خمینی شهر ۸ درصد، نجف آباد ۶ درصد، مبارکه ۵ درصد و شهرضا ۴ درصد به ترتیب بیشترین آثار بافت فرسوده شهری را به خود اختصاص داده‌اند. ما بقی شهرها در کل ۳۶ درصد بافت فرسوده استان را شامل می‌شوند. طرفه افزود: عدم ساماندهی بافت فرسوده شهری نه تنها از لحاظ حوادث غیر مترقبه منطقه شهری را بسیار آسیب پذیر می‌کند بلکه از لحاظ اجتماعی در بلند مدت تأثیرات نامطلوبی در بافت محلی ایجاد خواهد کرد. وی با اشاره به طرح‌های تشویقی در این زمینه تصریح کرد: سیاست‌های تشویقی در قالب ارائه تسهیلات کم بهره، ارائه تخفیفات در پروانه و عوارض شهری، تعریف محورها و طرح‌های شهری به منظور ساماندهی بافت‌های فرسوده، نوسازی و بهسازی بافت‌ها از جمله این اقدامات است.

پروژه‌های محله محور

معاون عمرانی استاندار اصفهان خاطر نشان کرد: مطابق مطالعات حدود ۴۰ محله شناسایی شده است که از این تعداد حدود ۱۲ محله دادرای الویت اقدام معرفی گردیده که طرح‌های بازآفرینی و محرک توسعه مانند بهسازی معابر در محلات شهرهای نائین، کاشان، آران و بیدگل و اصفهان در حال انجام می‌باشد و همین طور پروژه‌های توانمند سازی سکونتگاه‌های غیررسمی در محلات اصفهان و خمینی شهر در مرحله انجام می‌باشد. طرفه ادامه داد: این پروژه‌ها محله محور بوده و عموماً در سطح محلات قابل اجرا هستند. البته پروژه‌هایی نیز در سطح شهر در مرحله شروع اقدامات اجرایی می‌باشند از جمله بازآفرینی کارخانه ریسباف که تبدیل به موزه شد. وی افزود: تسهیلات ساخت واحدهای مسکونی و همین طور ودیعه مسکن پیش بینی شده است و همچنین بهسازی معابر و زیرساخت‌ها در دستور کار قرار دارد، البته در کنار اقدامات اجرایی اقدامات ترویجی و فرهنگی نیز در دستور کار قرار دارد. به گفته طرفه تمامی تلاش استان بر این است تا ضمن بازسازی مناطق فرسوده بافت تاریخی شهرها نیز حفظ شود.