با کنترل قند خون عوارض چشمی دیابت را کاهش دهید
پروانه شریفی
حتماً بیشتر افراد گرفتار بیماری دیابت می‌دانند که قند بالا می‌تواند در دراز مدت، یک عامل تهدید کننده جدی برای چشم باشد، اما بسیاری از این افراد نمی‌دانند که دیابت یکی از چهار علت اصلی نابینایی در دنیاست. دیابت به راحتی می‌تواند باعث بروز بیماری‌های مختلف چشمی و حتی خونریزی‌های عروق چشم شده، کم بینایی و نابینایی را برای فرد مبتلا به ارمغان بیاورد. با توجه به شیوع بالای دیابت در جامعه و گرفتاری چشم به عنوان یکی از ارگان‌های هدف در این بیماری، با دکتر سید علی اکبر مرتضوی جراح و متخصص بیماری‌های چشم فلوشیپ قرنیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به گفتگو نشستیم.
دیابت چگونه به چشم‌ها آسیب می زند؟
بیماری دیابت روی چشم و بینایی به شیوه‌های مختلف تأثیر می‌گذارد. دیابت از طرفی موجب بروز و پیشرفت کدورت عدسی چشم می‌شود که به نام کاتاراکت (آب مروارید) خوانده می‌شود و از طرف دیگر با صدمه به پرده شبکیه و عروق خونی ته چشم موجب تخریب و در نتیجه کاهش بینایی می‌شود که در مراحل پیشرفته ممکن است همراه با خونریزی در پرده شبکیه و زجاجیه و نیز ورم ناحیه ماکولا باشد و دید بیمار را به طور جدی تهدید می‌نماید.
روند آغاز آسیب دیابت بر چشم چگونه است؟
دیابت با تأثیر بر روی تغذیه عدسی و نیز تأثیر بر روی عروق خونی موجود در شبکیه که به نام رتینوپاتی نامیده می‌شود و همچنین ورم به ویژه در قسمت مرکزی شبکیه (ماکولا) صدمات کلی به چشم وارد می‌کند.
چه عواملی سبب تشدید اثرات دیابت در چشم می‌شوند؟
از عوامل تشدید ضایعات دیابت در چشم می‌تواند به مدت زمان گرفتاری به این بیماری که هر چقدر مدت زمان ابتلا به دیابت بیشتر باشد، بروز ضایعات در چشم بیشتر است و نیز میزان بالا بودن قند خون اشاره کرد.
چگونه می‌توان از بروز ضایعات چشمی در جریان دیابت جلوگیری کرد؟
با کنترل قند خون به وسیله رژیم غذایی، ورزش منظم و مصرف دارو تحت نظر پزشک می‌توان از شدت و پیشرفت بیماری و در نتیجه عوارض آن کاست و طبعاً کنترل دراز مدت قند خون مؤثر می‌باشد. علاوه بر آن کنترل فشار خون، حفظ وزن مناسب بدن و پرهیز از استعمال دخانیات هم می‌توانند به جلوگیری از بروز عوارض چشمی دیابت کمک کنند.
برای عوارض چشمی دیابت چه درمان‌هایی وجود دارد؟
برای درمان عوارض چشمی دیابت در مورد بروز کاتاراکت در زمانی که باعث کاهش بینایی گردید و در نتیجه بیمار را محدود می‌سازد، اقدام جراحی و کار گذاری عدسی مصنوعی است و در مورد ضایعات ته چشمی اقداماتی نظیر لیزر شبکیه به منظور جلوگیری از پیشرفت ضایعات و نیز تزریق دارو داخل چشم برای جلوگیری از صدمات عروق خونی که موجب خونریزی می‌شوند و کاهش ورم ناحیه ماکولا است.
چه توصیه‌هایی به بیماران دیابتی برای مراقبت از چشم‌ها دارید؟
کنترل قند خون که علاوه بر تست‌های معمولی میزان قند دیابت بایستی از تست اندازه گیری هموگلوبین A1C که میانگین قند خون سه ماهه را نشان می‌دهد که بهترین آزمایش کنترل قند خون برای افراد دیابتی است، استفاده نمود و با مراقبت‌های جدی و علمی که به صورت مرتب و تحت نظر پزشک معالج صورت می‌گیرد قند خون در محدوده قابل قبولی نگه داشته می‌شود و در صورت بروز عارضه چشمی در همان ابتدای امر اقدامات لازم تشخیص و درمان صورت گیرد تا بتوان از عوارض وخیمی که ساختمان چشم و در نتیجه بینایی را از بین می‌برد جلوگیری نمود.
