تشخیص انواع سرطان با انجام آزمایش های ژنتیک امکان پذیر است

فرزانه افسرطه

تشخیص بیماری های ژنتیک در پیشگیری و ارتقاء سطح سلامت جامعه، صرفه جویی در هزینه های درمان، رهایی از تجربه درد و رنج بیماری و پیامدهای ناخوشایند دیگری که علاوه بر فرد بیمار برای خانواده و جامعه دارد، اهمیت استفاده از مشاوره های ژنتیک و روشهای تشخیص قبل از ازدواج، قبل از بارداری و حتی در طول بارداری (قبل از ۳ماهگی) را بیش از پیش برای ما روشن می سازد.

تشخیص بیماری های ژنتیک، موثرترین راه پیشگیری از بروز بیماری های ژنتیک در جامعه است. در این راستا، به گفتگو با متخصص ژنتیک پزشکی، استاد دانشگاه اصفهان و رئیس مرکز ژنتیک پزشکی اصفهان می پردازیم.

دکتر صادق ولیان بروجنی در مصاحبه با خبرنگار کیمیای وطن با اشاره به اینکه هنوز در سطح جهان، درمان فطعی برای بیماری های زنتیک میسر نشده است و تنها در موارد محدودی، روش های ژن درمانی یا تغذیه درمانی موثر بوده اند، تاکید کرد: تشخیص بیماری های ژنتیک موثرترین راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری هاست و امروزه، با پیشرفت تکنیک های ژنتیک، از جمله تکنولوژی تعیین توالی نسل جدید (NGS)، امکان تشخیص قبل از تولد برای اغلب بیماری های ژنتیک فراهم شده است، بطوری که در یک پانل ژنی بطور هم زمان، شناسایی و تشخیص بیش از ۵۰۰ بیماری ژنتیک نهفته انجام می شود.

وی ادامه داد: این آزمایش ژنتیک که با کمک تکنولوژِی (NGS) انجام می گیرد، کامل ترین آزمایش ژنتیک در عصر حاضر است و مخصوصا در ازدواج های خویشاوندی می تواند از بروز بسیاری از بیماری های ژنتیک نهفته جلوگیری کند.

استاد ژنتیک دانشگاه اصفهان گفت: متاسفانه در عصر حاضر، سرطان از بیماری های نسبتا لاعلاج بشر محسوب می گردد در حالیکه با انجام آزمایش ژنتیک بر روی یک نمونه خون یا بزاق دهان، امکان بررسی ژن های شناخته شده دریک زمان کوتاه وجود دارد.

دکتر ولیان بروجنی تصریح کرد: افراد می توانند با انجام آزمایش ژنتیک، وجود ژن های عامل ابتلا به سرطان را در خود غربالگری کنند.

وی سرطان هایی که از طریق این آزمایش قابل تشخیص هستند را از نوع پستان، تخمدان، رحم، پروستات، روده، معده، پانکراس، پوست و تومورهای مغزی نام برد و گروه های هدف را شامل فرد مبتلا یا مشکوک به سرطان، افرادی که دارای سابقه سرطان در خانواده یا بستگان می باشند و افرادی که مایل به بررسی ریسک شخصی از لحاظ سرطان هستند، بیان کرد و افزود: خوشبختانه، اکنون با کمک تکنولوژی NGS، امکان شناسایی و تشخیص هم زمان بیش از ۱۰۰ ژن مرتبط با انواع مختلف سرطان وجود دارد. وی گفت: مدت زمان انجام آزمایش ۶ تا ۸ هفته است.

دکتر ولیان بروجنی انجام آزمایش های ژنتیک در موارد ریر را توصیه کرد: حاملگی در سنین بالای ۳۵ سال، سابقه بیماری های ژنتیک در خانواده و ازدواج های خویشاوندی، سابقه بیماری های ژنتیک در حاملگی قبل مانند داشتن فرزند مبتلا به سندرم داون یا ترنر، وجود بیماری مادرزادی یا ژنتیک در والدین (ناقلین بیماری های تالاسمی، هموفیلی و …) و یا ابتلای زوجین به یکی از بیماری های ژنتیک مثل ناشنوایی، عقب ماندگی ذهنی و …، سابقه سقط جنین یا مرده زایی در حاملگی قبل، مشکلات ناباروری در مردان و زنان، سابقه ابتلا به سرطان در خانواده. مانند سرطان های خون، سینه و پروستات.

متخصص ژنتیک پژشکی دانشگاه اصفهان بیان داشت: اصولا با بروز یک بیماری ژنتیک در خانواده، سقط یا مرده زایی لازم است علاوه بر والدین، سایر اعضای خانواده به خصوص اقوام درجه اول (خواهر و برادر) مشاوره ژنتیک شوند و درصورت لزوم، آزمایش های ژنتیک برای آنها انجام شود. وی یادآور شد با تشخیص بهنگام، می توان کمک بسیاری به کاهش هزینه ها، بالا بردن سطح سلامت و آرامش جامعه کرد.