توهین به خبرنگار، داستان تکراری هر روز

هامون رشیدیان

دو سال پیش در پشت صحنه فیلم سینمایی «رگ خواب» لیلا حاتمی با زیگر تا پیش از این محجوب و دور از حاشیه ناگهان خشم خود را بر سر خبرنگارانی که به دعوت تهیه کننده و کارگردان برای تهیه گزارش فیلم آمده بودند خالی کرد. او خبرنگاران را بی سواد خطاب کرد و هر چه دلش خواست درباره خبرنگاران گفت. پس از این ماجرا در حالی که بسیاری از اهالی سینما در حال نکوهش و رفع و رجوع حرف‌های لیلا حاتمی بودند مانی حقیقی در دفاع از لیلا حاتمی خبرنگاران را «دوزاری» خطاب کرد. این اما پایان ماجرا نبود. بعد از آن لیلا اوتادی بازیگر نه چندان مطرح سینما در دفاع از فیلم ضعیف «سه بیگانه» بازهم به خبرنگاران تاخت و گفت همه خبرنگاران ایران به جز پنج نفر که از دوستان او هستند بی سواد هستند. اما بازهم این آخرین توهین بازیگران سینما و تلویزیون به خبرنگاران نبود. در تازه‌ترین اتفاق ۲۴ خرداد ماه امسال در نشست سریال «زیر پای مادر» بهناز جعفری بازیگر این فیلم در حالی که هیچ تنشی در گفت و گوی میان عوامل سریال و خبرنگاران وجود نداشت ناگهان به خبرنگاران تاخت و جنجالی تازه به پا کرد.

واکنش غیرعادی بهناز جعفری

این نشست در ساعت ۱۸:۴۵ درحالی آغاز شد که از عوامل سریال، زینب تقوایی، تهیه‌کننده، بهرنگ توفیقی، کارگردان و همچنین مجید نوروزی و علیرضا آرا، بازیگران سریال حاضر شدند و اعلام شد که چند نفر هم در راه هستند. شلوغی جمعیت در فضای کوچک و حضور تعداد زیادی از عکاسانی که به رسانه‌های رسمی تعلق نداشتند، موجب اعتراض اولیه بعضی از اهالی رسانه شد که البته همان ابتدا با برخورد مناسب و عذرخواهی تهیه‌کننده و کارگردان مواجه شد. این نشست با سؤالات رسانه‌های رسمی از جمله خبرنگاران مهر، ایسنا، تسنیم، شبستان، ایلنا و برنا پیش رفت و تمام سؤالات نشست، بین این چند نفر می‌چرخید. با اینکه خبرنگاران تا پایان نشست، منتظر سعید نعمت‌الله به‌عنوان مؤلف اصلی این سریال بودند اما بعد از حدود ۵۵ دقیقه که سؤالات خبرنگاران به پایان رسید، درسا بختیاری و بهناز جعفری به نشست وارد شدند. در دقایق پایانی این نشست، یکی از خبرنگاران سؤالی درباره نزدیکی ساختار دیالوگ‌های سعید نعمت‌الله با ساختار آثار کیمیایی از بهرنگ توفیقی پرسید. بعد از جواب کوتاهی از بهرنگ توفیقی، بهناز جعفری بیان کرد: این قبیل صحبت‌ها کمی تقصیر جامعه منتقدان و مردم ماست که به‌دلیل عدم آگاهی و شناخت و تنبل‌بودنشان همه‌چیز را گردن دیگری می‌اندازند؛ این در حالی است که حتی آقای کیمیایی را هم نمی‌شناسیم و می‌گوییم که این‌چنین است. وی ادامه داد: متأسفانه مثل همین نشستی که من در آن هستم و هیچ بار شناخت و تحلیلی در شماها وجود ندارد؛ یعنی شما افرادی هستید که پیش‌پاافتاده‌ترین سؤال‌ها را برای به چالش‌کشاندن ما بازیگرهایی که یک‌سال زحمت کشیدیم و این سریال را ساختیم ندارید و یک‌سری سؤال کسالت‌آور دارید در این بحث‌ها جعفری بدون اینکه به سخنان خبرنگاران گوش کند سخنان خود را تکرار می‌کرد و گفت: شما وظیفه‌تان است که سؤال کنید و من اگر اطلاعاتی داشته باشم، جوابش را می‌دهم. وی در ادامه بحث نقد و بررسی سریال، خطاب به یکی از خبرنگاران بیان کرد: شما باید بپرسید. نقد و بررسی یعنی چی؟ آقای خمار! می‌گویم نقد و بررسی یعنی چه؟ مثل اینکه یک‌چیزی انداختی بالا! خبرنگار مربوطه گفت: من خمار نیستم و جعفری بازهم ادامه داد: نه! یک‌چیزی ننداختی بالا؟ جعفری بعد از این توهین‌ها جلسه را با عصبانیت ترک کرد و خبرنگاران و حتی همکاران او هم متوجه نشدند بهناز جعفری از چه چیزی ناراحت شده و به چه دلیل این چنین پرخاشگرانه خبرنگاران را مورد لطف خود قرار داده است. البته تنها نکته مثبت این نشست عذرخواهی زینب تقوایی تهیه کننده سریال از خبرنگاران و انصراف هادی اعتمادی مشاور رسانه‌ای سریال از همکاری با مجموعه «زیر پای مادر» در دفاع از اهالی رسانه بود که در جای خود شایسته تقدیر است.

عذر بدتر از گناه

اما شاید بدتر از این حادثه رفتار رامبد جوان در دفاع از رفتار زشت بهناز جعفری بود. جوان با ادبیاتی که کمتر از او سراغ داریم متنی را منتشر کرد که به دلیل ادبیات سخیف آن ترجیح می‌دهیم آن را چاپ نکنیم. اما از رامبد جوان که در برنامه خود همواره تاکید بر اخلاق و ادب دارد گفتن چنین الفاظی بعید است.

خبرنگاران در سال‌های اخیر همواره مورد هجمه بی سابقه ورزشکاران، هنرمندان و حتی سیاسیون بوده‌اند. متاسفانه قشر خبرنگار در کشور ما به دلیل نبود حمایت‌های لازم هر روز بی رحمانه مورد توهین قرار می‌گیرد. بسیار عجیب است که در کشور ما این چنینشان و منزلت خبرنگاران زیر پا گذاشته می‌شود و هیچ فریادرسی هم نیست که برای دفاع از این قشر سینه سپر کند. این درحالی است که اگر به طور مثال یک بازیگر خارجی کوچکترین توهینی به خبرنگاران داشته باشد چنان به فشار سندیکاهای خبرنگاری روبرو می‌شود که راهی جز عذرخواهی برایش باقی نمی‌ماند و اگر اصرار بر رفتار نادرست خود داشته باشد به راحتی از جامعه سینمایی طرد می‌شود زیرا تهیه کنندگان بزرگ جهان ریسک استفاده از بازیگر مغضوب رسانه‌ها را به هیچ عنوان قبول نمی‌کنند. به جز این از آنجایی که در اکثر جشنواره‌های جهانی رأی خبرنگاران و منتقدان سینمایی بسیار تاثیرگذار است هیچ تهیه کننده عاقلی دوست ندارد چنین بازیگری را در ترکیب فیلم خود داشته باشد. اما متاسفانه در کشور ما به حدی در قبال اهالی رسانه اجحاف شده که هر شخص در هر جایگاهی به خود اجازه می‌دهد به اهالی رسانه توهین کند. این که تا چه زمان وزارت ارشاد به عنوان حامی اصلی خبرنگاران نسبت به این رفتارها قصد سکوت دارد مشخص نیست اما امیدواریم حداقل برای یکبار هم که شده این وزارت خانه و دیگر نهادها مانند خانه مطوباعات و … از حق خبرنگاران دفاع کنند.