خارجی‌هایی که دل ایرانی‌ها را ربودند
هامون رشیدیان
نسل ما با کتاب‌های ژول ورن، جک لندن و مارک تواین بزرگ شد. نویسندگانی که با داستان‌های جذاب ما را در جنگ و مشکلات بسیار به آینده امیدوار می‌کردند. هر چند آمار کتاب خوانی در این روزها با گذشته قابل مقایسه نیست اما همچنان هستند نویسندگانی که مخاطبان ایرانی با عشق و علاقه و فارغ از ملیت، نژاد و … داستان‌هایشان را می‌خوانند. به همین بهانه در گزارش امروز نگاهی خواهیم داشت به نویسندگان خارجی که کتاب‌هایشان در صدر جدول پرفروش‌ها قرار داشته است.
هاروکی موراکامی
هاروکی موراکامی از نویسندگان ژاپنی است که این روزها طرفداران زیادی در ایران دارد. هاروکی موراکامی در ۱۲ ژانویه ۱۹۴۹ در ژاپن به دنیا آمد، در کلان شهر توکیو. موراکامی در خانواده‌ای بزرگ شد که هم پدر و هم مادرش هر دو معلم بودند. تحصیلات خود را در دانشگاه هنرهای نمایشی واسدا گذراند و در سال ۱۹۷۱ با همسرش یوکو ازدواج کرد. علاقه به موسیقی و فرهنگ غربی از دوران خردسالی باعث شد تا در آثارش به خوبی دیده شوند. نویسندگانی مانند کورت ونه‌گات جونیور، ریچارد گری براتیگان و جک کرواک از جمله نویسندگان مورد علاقه موراکامی هستند. کتاب‌های هاروکی موراکامی با سایر نویسندگان ژاپنی تفاوت اساسی دارد و این ویژگی را نمی‌توان به عنوان نقطه‌ی قوت و یا نقطه‌ی ضعف این آثار قلمداد کرد. صرفاً تمایزی است که متأثر از فرهنگ غرب و به ویژه موسیقی است. کتاب‌های موراکامی همانند اکثر کشورهای جهان در ایران نیز طرفداران زیادی دارد و می‌توان گفت او از معدود نویسندگان رمان‌های غیر عشقی است که در ایران طرفدار دارد.
الیف شافاک
بدون شک اگر نگاهی به پرمخاطب‌ترین آثار یک سال گذشته بیندازید به نامی جز الیف شافاک برنخواهید خورد، نویسنده‌ای که با «ملت عشق» بازار کتاب ایران را تسخیر کرد، اثری که بعضاً مخالفانی هم دارد که معتقدند این اثر ویژگی‌های یک رمان پرفروش را ندارد. این نویسنده ترک تبار که متولد فرانسه است با نام هنری الیف بیلگین (ترکیب نام خودش و نام مادرش آتای مان) در ترکیه شناخته شده و آثارش در این کشور مورد استقبال علاقه‌مندان قرار گرفته است. شافاک تا به امروز ۱۰ رمان به چاپ رسانده که اولین اثرش با عنوان «پنهان» در سال ۱۹۹۸ منتشر شد و توانست جایزه رومی را از آن خود کند. اما این رمان «کاخ بید» بود که منجر به شهرت این نویسنده در ترکیه شد و او پس از آن آثارش را به زبان انگلیسی هم منتشر کرد. اما داستان «ملت عشق» کتاب محبوب این روزهای ایرانیان از کجا شکل گرفت؟ شافاک در سال ۲۰۱۰ پس از گذشت سه سال از آخرین اثرش با عنوان «شیر سیاه» که درباره زندگی خودش بود، «چهل قانون عشق» را که در زبان فارسی «ملت عشق» ترجمه شده است به نگارش درآورد. اثری که آوازه او را به گوش جهانیان رساند و سکوی پرتابی برایش در عرصه نویسندگی شد. این اثر در حال حاضر پرفروش‌ترین کتاب تاریخ ترکیه است. فضای عرفانی و نسبتاً عاشقانه آن که در قالب دیداری با شمس و مولوی رخ می‌دهد باعث شده تا برای مخاطبان ایرانی جذابیت داشته باشد و خواننده را با اثر همراه کند.
جوجو مویز
یکی از موفق‌ترین نویسندگان خارجی بازار کتاب ایران در چند سال اخیر جوجو مویز بوده است. این نویسنده انگلیسی که فعالیت‌اش را با روزنامه نگاری آغاز کرد، در سال ۲۰۰۲ اولین رمانش را با عنوان «پناه گرفتن از باران» نوشت که مبدأ ورودش به دنیای نویسندگی بود و پس از آن ۱۳ اثر دیگر را روانه بازار کرد. شهرت مویز از سال ۲۰۰۴ با انتشار «میوه خارجی» آغاز شد که جایزه بهترین رمان عاشقانه را برای او به ارمغان آورد. او اما در سال ۲۰۱۱ با رمان «آخرین نامه عاشقت» توانست بار دیگر به این جایزه دست پیدا کند. اما مویز شهرت‌اش در ایران را مدیون سه اثر «من پیش از تو»، «من پس از تو» و «دختری که رهایش کردی» است. آثاری عاشقانه با قلمی دلنشین که مخاطب را آنچنان با خود همراه می‌کند که گویی در دنیای دیگری به سر می‌برد. قدرت قلم او آنقدر زیاد است که هر خواننده‌ای را سر ذوق می‌آورد تا کتابش را ورق بزند و پس از آن دیگر زمین نگذارد.
لنا اندرشون
سومین نام پرتکرار در پرفروش‌ها به یک نویسنده و روزنامه‌نگار سوئدی تعلق دارد، لنا اندرشون با نام کامل لنا کریستین اندرشون که همانند شافاک با تک اثرش توانست در بازار کتاب ایران به شهرت برسد. «تصرف عدوانی» عنوان اثر پرفروش اوست که در سال ۲۰۱۳ به نگارش درآمده است و در همان سال هم موفق به دریافت مهم‌ترین جایزه ادبی سوئد شد. کتابی که مطابق انتظار با داستان عاشقانه‌ای توانست مورد اقبال مخاطبان ایرانی قرار بگیرد، «تصرف عدوانی» داستان زنی است که در چنبره عشقی گرفتار می‌شود و نویسنده با نگاهی روانشناسانه سعی در القای تعریفی از عشق برای مخاطب دارد. اندرشون در این کتاب از عشق استفاده کرده تا مفاهیم روانشناختی و فلسفی موردنظرش را به مخاطب منتقل کند، در واقع عشق بستری است برای رسیدن به مفاهیم مدنظر نویسنده.
رولف دوبلی
نویسنده دیگری که توانست در بازار کتاب ایران به موفقیت برسد، رولف دوبلی رمان‌نویس و کارآفرین سوئیسی است که در دو ماه اخیر بیشتر از هر زمان دیگر در صدر پرفروش‌ها حضور دارد. دوبلی موفقیتش را بیشتر مدیون مترجم آثارش است زیرا که اگر نامی جز عادل فردوسی‌پور به عنوان مترجم روی دو اثرش نوشته می‌شد معلوم نبود که به همین میزان مورد توجه قرار بگیرد. «هنر شفاف اندیشیدن» و «هنر خوب زیستن» عنوان دو اثر این نویسنده است که توانسته در دل کتابخوانان ایرانی جا باز کند. آثاری با درون مایه روانشناسی که هر کدام به موضوعات مختلفی می‌پردازند. دوبلی در «هنر شفاف اندیشیدن» ۹۹ خطای رایج در هنگام اندیشدین را در ۹۹ فصل مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد و البته اذعان می‌کند که فهرستش کامل نیست. «هنر خوب زیستن» هم به ۵۲ میان‌بر برای رسیدن به شادمانی، ثروت و موفقیت می‌پردازد.
کازوئو ایشی گورو
شاید آشناترین نام ادبی یک سال گذشته برای کتاب‌دوستان کازوئو ایشی گورو باشد، نویسنده‌ای که برخلاف انتظارات توانست در سال ۲۰۱۷ جایزه نوبل ادبیات را از آن خود کند و سپس آثارش مثل بمب در ایران منفجر شود. موفقیتی مقطعی که به صورت مشخص ناشی از جایزه نوبلی بود که این نویسنده دریافت کرد. ایشی گورو در سال ۱۹۸۶ با نوشتن کتاب «هنرمندی از جهان شناور» توانست جایزه وایت برد را از آن خود کند و سه سال بعد با «بازمانده روز» جایزه بوکر را به دست آورد. او در سال ۲۰۰۸ از سوی مجله تایم در بین ۵۰ نویسنده برتر انگلیسی قرار گرفت. این نویسنده اما در ایران با آثاری چون «بازمانده روز»، «هرگز رهایم نکن»، «وقتی یتیم بودیم»، «غول مدفون» و «شبانه‌ها» شناخته شد و در جمع نویسندگان پرفروش قرار گرفت. نکته قابل توجه درباره ایشی گورو مقطعی بودن مدت حضورش در جمع پرفروش‌هاست، او پس از آنکه تب آثارش پس از دریافت جایزه نوبل در بازار کم شد دیگر نتوانست همانند گذشته به جمع پرفروش‌ها راه پیدا کند.
