در حاشیه پلاسکو

هامون رشیدیان

فیلم سینمایی «چهارراه استانبول» ششمین ساخته مصطفی کیایی است. کیایی در کارنامه هنری خود آثار پرفروشی در ژانر اکشن و هیجانی دارد. بارکد، عصر یخبندان، خط ویژه و … همواره فیلم‌های موفقی در گیشه بوده‌اند. آخهرین فیلم کیایی یعنی «چهارراه استانبول» نیز فیلمی در همان فضای آثار دیگر کیایی است. کیایی در فیلم «چهارراه استانبول» به سراغ سوژه‌ای حساس یعنی ساختمان پلاسکو رفته است. هر چند داستان پلاسکو یکی از داستان‌های فرعی فیلم او محسوب می‌شود اما کیایی سعی کرده در این فیلم ادای دینی به آتش نشانان شجاع ایران داشته باشد.

داستان

داستان فیلم درباره احد و بهمن دو دوست و همکار است که در ساختمان پلاسکو مشغول به کار هستند. ورشکستگی این دو دوست همزمان می‌شود با حادثه پلاسکو.

فیلمنامه

کیایی در این فیلم هم مانند دیگر آثارش سعی کرده به مشکلات اجتماعی مانند بیکاری و روابط خانوادگی و … بپردازد. فیلم علیرغم قصه درام و اتفاقات تلخش اما مانند دیگر آثار کیایی از عنصر طنز هم بی بهره نیست. کیایی در این فیلم هم سعی کرده با چاشنی طنز از تلخی اتفاقات فیلمش بکاهد. فیلمنامه «چهارراه استانبول» فیلمنامه ای شلوغ و پر هرج و مرج است. تعداد داستان‌های و موضوعات مطرح شده در فیلم بسیار زیاد است و کارگردان مجبور شده برای ایجاد این حجم از اتفاقات مختلف دیالوگ‌های شعاری را چاشنی کار کند. کنایه‌های سیاسی و اجتماعی فراوانی در فیلم وجود دارد که بود یا نبودشان تأثیر چندانی در فیلم ندارد. یکی دیگر از ویژگی‌های همیشگی کارهای کیایی، تعدد شخصیت‌هاست. تعدد شخصیت در یک فیلم ماهیتاً نه بار منفی دارد نه بار مثبت اما زمانی به عنوان عیب یا نقص از آن یاد می‌شود که کارگردان در بهره گیری از تمامی شخصیت‌هایش به درستی عمل کند. شخصیت‌های منفعل و کم رمق که کمکی به پیشرفت درام نکنند طبیعتاً به کار لطمه می‌زنند. پرکاراکتر بودن انتخابی از سوی کیایی بود که در ساخته‌های پیشین او نسبتاً جواب داده بود اما این تمهید در «چهارراه استانبول» به ثمر نمی‌نشیند. حضور برخی از شخصیت‌ها در فیلم ضرورتی ندارد و شاید بتوان این گونه عنوان کرد که فیلمساز موفق نمی‌شود آنها را به سرانجام درستی برساند.

بازیگران

بازی‌های فیلم را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. تعدادی از بازیگران فیلم بازی‌های قابل قبول و استانداردی را از خود ارائه داده‌اند و تعدادی از بازیگران نیز بسیار ضعیف‌تر از حد و اندازه خود ظاهر شده‌اند. بهرام رادان و محسن کیایی و رعنا آزادی ور به هیچ عنوان نتوانسته‌اند درخشش خود در نقش‌های قبلی را تکرار کنند و در بهترین حالت بازی آنها کپی دسته دومی است از بازی در نقش‌هایی دیگرشان. در مقابل بازی سحر دولتشاهی، مهدی پاکدل، مسعود کرامتی و ماهور الوند حداقل با استانداردهای خودشان همخوان است. همانگونه که قبل‌تر هم عنوان شد کیایی سابقه خوبی در فیلم‌های پربازیگر دارد اما در این فیلم تعداد بالای بازیگران باعث شده کارگردان تسلط خود بر نقش‌ها را از دست بدهد و برخی بازیگران بازی‌هایی به شدت سطحی ارائه دهند.

نقاط مثبت

بر خلاف ضعف‌های فیلمنامه، فیلم از جلوه‌های ویژه بسیار مطلوبی برخوردار است که تا پیش از این در کمتر فیلمی در سینمای ایران دیده شده است. بخش‌های مربوط به ساختمان پلاسکو تمیز و باورپذیر از آب درآمده‌اند و از این جهت بینندگان در برخی صحنه‌ها می‌توانند لحظات نفس گیر حادثه پلاسکو را از نزدیک لمس کنند. ریتم فیلم و تصویربرداری هم به پرداخت بهتر فیلم کمک شایانی کرده است. موسیقی و گریم و طراحی صحنه نیز از دیگر نکات مثبت فیلم است که همه به بهترین شکل در فیلم استفاده شده است.

در کل می‌توان گفت فیلم «چهارراه استانبول» اگرچه در حد دیگر آثار کیایی نیست اما با این وجود فیلمی سرگرم کننده است که بینندگان را ناراضی به خانه نمی‌فرستد.