رونق کسب و کارهای خانگی و توسعه تعاونی ها راهکار ورود زنان به مشاغل پایدار

زهرا نصیری

دستمزد کم، عدم مطالبه مزایای شغلی، عدم اعتراض به شرایط سخت کاری، نحوه ارتباط برقرار کردن با ارباب رجوع  از یک سو و داشتن توقعات کمتر زنان نسبت به مردان در ارائه خدمات کاری از سوی دیگر، باعث می‌شود که کارفرمایان بیشتر به سمت استخدام زنان روی آورند.

از آنجا که تامین مخارج زندگی بر عهده زنان نیست و آنها در بیشتر مواقع صرفا  برای حضور در اجتماع و استقلال مالی به کار در خارج از خانه روی می‌آورند، نه تنها به شغل هایی برخلاف تخصص تحصیلی خود روی می آوردند بلکه در بسیاری مواقع دیده شده به شغل های کاذب یا شغلی برخلاف شأن یک زن هم گرایش پیدا می کنند! این روزها تقریباً در هر مغازه، بوتیک، کافی شاپ، و رستوران، داروخانه ، مراکز تایپ و تکثیر ،گز و شیرینی و فروشی ، میوه فروشی و حتی دستفروشی در کنار خیایان .می توان حضور زنان را مشاهده  کرد آن هم در ازای دستمزدهای بسیار ناچیز!

بر اساس روایات اسلامی ،حکومت اسلامی باید منافع مالی مردان را تأمین کند تا آنها بتوانند به زنان خدمت کنند، این درست نیست که زن شاغل باشد و مرد بیکار، مرد تحقیر می‌شود وقتی که بخواهد از همسر خود پول بگیرد در حالی که زنان از این‌که شوهرشان از آنها حمایت مالی می‌کنند لذت می‌برند.

زنان ریحانه هستند و نباید زیر بار هر کاری بروند

زنان به عنوان اینکه( “ریحانه “هستند،نص صریح قرآن ) باید به دلیل همان عجب و حیایی که خداوند در وجود آنان به ودیعه نهاده است از ورود به برخی از شغل ها در اجتماع که بعضا هیچ گونه تضادی با شخصیت حساس زن ندارد خودداری کنند و پاکی و نجابت روح را در ملا عام به نمایش نگذارند.متاسفانه امروز شاهد ایسن هستیم که زنان با ورود در برخی از مشاغل حیثیت زنانگی خود را زیر سوال برده اند و در شغل های بخصوص فروشندگی آنقدر خود را رها کرده اند که بعضا تمایزی بین شخصیت زن و مرد بودن را نمی توان داد . این مسائل باعث می شود تا یک دختر مجرد هیچگاه خود را حاضر به ورود در یک زندگی مشترک نکندو به برقراری رابطه های غیر اخلاقی در همان محیط کار بسنده کند و به نوعی ازآن لذت ببرد.

در این زمینه مسئولان و دلتمردان ما وظیفه دارند تا با رونق کسب و کارهای خرد و خانگی و توسعه تعاونی ها به کمک این قشر از جامعه بیایند تا زنان هم از حقوق قانونی خود بهره مند شوند و هم از آسیب های اجتماعی احتمالی در امان باشند.

به گفته جامعه شناسان اگراسباب و لوزام حضور زنان در کارهای تخصصی بانوان فراهم شود، بسیاری از فساد های اجتماعی کاهش می یابد و بنیان خانواده قوی تر و محکم تر خواهد شد.

با توجه به آسیب هایی که درحال حاضر در حوزه کار زنان وجود دارد ، توقعات کم زنان برای دریافت دستمزد ازیک سو و بعضا سوء استفاده های اخلاقی که از زنان می شود از سوی دیگر ما را بر آن داشت  تا به سراغ تهیه یک گزارش مردمی و اجتماعی برویم و از نزدیک با مشکلاتی که زنان در این شغل ها با آن روبه رو هستند را مورد کنکاش قرار دهیم .

حقوقی که از زنان به یغما می رود

مهری بختیاری، دختر ۲۳ ساله که حدود ۶ ماه است در یک لباس فروشی کار می کند شرایط کاری خود را اینطور تشریح می کند:صبح ها از۹ صبح تا ۲ بعد از ظهر و عصرها از ساعت ۴ تا ۹ شب در مغازه هستم گاهی روزهای جمعه هم عصرها باید سرکار بیایم.

 او می گوید:هیچ نوع مزایای شغلی مانند بیمه، عیدی آخر سال، ۳۰ روز حق تعطیلی در سال و حتی حقوق در حد وزارت کار را ندارم. وقتی از او درباره دلیل انتخاب این شغل با این کیفیت و این شرایطی کاری جویا شدم گفت: من نامزد کردم و خانواده ام باید جهزیه مناسبی برایم فراهم کند، وضع مالی خانواده ام خیلی بد نیست اما تهیه یک جهیزیه متوسط حداقل هفتاد، هشتاد میلیون هزینه دربر خواهد داشت که این فشار مضاعفی بر خانواده ام وارد خواهد کرد، هرچند حقوق ۵۰۰ هزار تومانی من خیلی کمک زیادی به خانواده ام نخواهد بود اما می تواند گوشه ای از آن را جبران کند.

مهسا درباره فروش روزانه اش گفت: این لباس فروشی روزهای عادی حدود ۵۰۰تا  یک میلیون تومان درآمد دارد و روزهای نزدیک عید و مناسبها این مبلغ حتی ۲ برابر می شود اما از کل این مبلغ چیزی غیر از ۵۰۰ هزار تومان دستمزدی که آخر هر ماه دریافت می کنم چیزی عاید من نمی شود، این خیلی بی انصافی است که پورسانت فروش برایم درنظر گرفته نشده است. البته این فقط وضعیت من نیست، خیلی از زنان فروشنده را می شناسم که با این شرایط کار می کنند.

ممنوعیت حضور زنان در فروشگاه ها

اما نظر مراجع و علمای دینی حکایت ازآن دارد که فعالیت زنان در مغازه‌ها، ادارات و شرکت‌ها باید ممنوع شود ، حق زن این نیست که کار کند ، این وظیفه به عهده مردان گذاشته شده است.

 نماینده ولی فقیه در استان اصفهان  به این موضوع اشاره دارد، بانوان هم می‌توانند فساد را بسیار بیشتر از مردان در جامعه گسترش دهند و هم می‌توانند نقش بسزایی در گسترش معروفات و معارف دینی در جامعه داشته باشند و علت این‌که تأکید داریم بانوان وارد حوزه علمیه شوند به همین علت است نه اینکه زنان بیایند و بخواهند کار بیرون از منزل مثل رانندگی را بر عهده بگیرند.

 آیت الله سید یوسف طباطبایی نژاد، با اشاره به اینکه تفکر اینکه دختران ما راننده تریلی و کامیون باشند، یعنی هنوز ته دل ما آمریکایی است و هنوز مسلمان واقعی نشده‌ایم، شاه هم می‌گفت رسیدن به دروازه تمدن از طریق نامستوری و برهنگی زنان و دختران میسر می‌شود افزود: پولدار شدن زنان از عوامل طلاق و عدم تمایل به ازدواج است . باید زنان بدانند یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین فعالیت‌های آنان خانه داری است، متأسفانه برخی فکر می‌کنند خانه داری اشتباه است، زنانی هستند که در یک اداره مشغول فعالیتهای خدماتی هستند ولی کارهای خانه خود را انجام نمی‌دهند، حمایت از ازدواج و مبارزه با طلاق از طریق اشتغال مردان تا حد زیادی برطرف خواهد شد.

امام جمعه اصفهان اظهار کرد: این‌که بنده تأکید بر اولویت اشتغال مردان به جای بانوان دارم توهین به خانم‌ها نیست بلکه اسلام تأکید دارد که مخارج و هزینه‌های زندگی باید بر عهده مردان باشد و نه زنان، در دولت و حکومت اسلامی باید مسائل مالی مردان برطرف شود تا مشکلاتی نظیر ازدواج هم برطرف شود.

 دولت باید مردان را ازلحاظ مالی تامین کند

یک پژوهشگرمسائل اجتماعی  نیز در گفتگو با خبرنگار کیمیای وطن با اشاره به اینکه امروزه بیکاری مرد ان در جامعه به واسطه حضور زنان به یک معضل تبدیل شده است گفت: وقتی زنان با درآمدهای کم و بدون برخورداری از مزایای قانونی حاضر می شوند که در مشاغل مردانه حضور پیدا کنند آنوقت سرنوشت جامعه به اینجا ختم می شود که اکنون آمار بیکاری رشد فراینده ای را به همراه دارد.

شهرام موحدی با اشاره به اینکه بیکاری درمردان موجب ناراحتی‌های شدید روحی و روانی می شود افزود: این کار غلطی است که همه دولت‌ها هم انجام می‌دهند، آقای روحانی هم می‌گوید حق زنان درست ادا نشده است، حق زن این نیست که کار کند این است که دولت، مردان را از نظر مالی تأمین کند تا آنها با بانوان ازدواج و به آنان خدمت کنند.

وی تاکید کرد: بعضی کارها است که مختص زنان است و انجام دادن آن از سوی مردان اشکال شرعی دارد، مشاغلی نظیر مامایی، پرستاری، دندان پزشکی و همه اقسام پزشکی نیازمند حضور بانوان است، معلم و مدرس و استاد دانشگاه زن نیاز واقعی جامعه  است اما برخی کارهایی که بین زن و مرد مشترک است نظیر کار در شرکت‌ها و مغازه‌ها اولویت باید با مردان باشد.

مسئولیت های برجای مانده زنان شاغل

موحدی افزود: اشتغال زن در بیرون از منزل مسلما وقت و انرژی بسیاری را از وی می گیرد و لذا طبیعی است که چنین زمانی با خستگی روانی و جسمی بیشتری(نسبت به زن خانه دار)در منزل حضور یافته و آن انرژی را که باید صرف همسر و فرزندانش کند را نمی تواند بگذارد. یکی از مسایلی که باعث مراوده و گفتگوی بیشتر زن و مرد با یکدیگر می شود، مسایل اقتصادی و مالی است. این در حالیست که در زنان شاغل به علت استقلال مالی، میزان گفتگو پیرامون این مسایل بسیار کاهش یافته و لذا می تواند باعث ایجاد گسل عاطفی میان زن و مرد گردد.

این پزوهشگر ادامه داد:  مهمترین عیبی که اشتغال زن در بیرون از خانه دارد، مشکل نگهداری و تربیت فرزند(یا فرزندان)است. مسلما اکثر کودکانی که مادر شاغل دارند در مهد کودک به سر می برند اما آیا واقعا مهد کودک می تواند جایگزینی برای مادر باشد؟   از طرف دیگر هزینه یک مهد کودک خوب، از عهده هر پدر و مادری بر نمی آید. در برخی دیگر از موارد نیز مادر مجبور است برای نگهداری از فرزند خود دست به دامان والدین خود یا والدین همسرش گردد که خود این مساله به مرور می تواند موجبات مشکلات بیشتر را فراهم آورد.

بالاتر از خبر…

با بررسی که خبرنگار ما انجام داد می توان اینطور استنباط کرد که فروشندگان زن با هر انگیزه ای که به این حرفه وارد شده باشند مجبورند با پذیرفتن شرایط سخت کاری، بدون داشتن مزایای شغلی  به درآمدهای ناچیزی اکتفا کنند که در مقابل سودی که از کار آنها برای کارفرمایشان حاصل می شود مبلغ بسیار ناچیزی است، به نظر می رسد راه حل این موضوع تنها از عهده مسئولین وزارت کار، با سرو سامان دادن و ضابطه مند کردن مشاغل زنان سروسامان گیرد.

آنچه که اسلام دستور داده است به نفع زن است،باید گفت؛ بیشتر مسائلی که در اسلام مطرح می‌شود به سود زنان و در راستای حفظ کرامت و شأنیت بانوان است و باید این مسائل به درستی در جامعه تشریح و تبیین شود، زنان حتی برای کارهای خانه و شیردادن بچه هم می‌توانند از همسر خود پول دریافت کنند، همه مخارج برعهده مردان است و به همین دلیل اشتغال مردان باید در اولویت باشد.