ضرورت تحقق اقتصاد مقاومتی کشور

زهرا نصیری

رهبر معظم انقلاب مطابق هر سال در آئین تحویل سال ۹۶ در پیامی سال جدید را سال «اقتصاد مقاومتی؛ تولید- اشتغال» نامگذاری کردند.اگر چه ایشان در سال قبل با عناوینی چون “اقدام و عمل ” ،«دولت و ملّت، همدلی و هم‌زبانی”توجه هر چه بیشتر دولت را بر انجام اقتصاد درون محور و کاهش وابستگی به تولیدات خارجی و حمایت از تولیدات داخلی معطوف کردند،اما بر اساس گزارشاتی که از دستگاه های مختلف برای انجام اقدامات در زمینه تحقق این شعار مطرح شد،اما باید به این نکته توجه داشت دولت به عنوان برنامه‌ریز و مجری اصلی تحقق اقتصاد مقاومتی، امسال درگیر رویدادهای روزمره بود و کار خاصی برای تحقق شعار سال و اجرای برنامه‌های بلندمدت نظام اسلامی انجام نداد.

بیش از یک دهه است که مقام معظم رهبری درهدفی راهبردی، اقدام به نام‌گذاری سال‌ها می کنند و از همان آغازین روزهای سال، راهبرد کلی “ملی”را برای همگان مشخص می کنند. در ادامه این نام‌گذاری‌ها، سال ۹۶ نیز سال «اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال» نام گرفت تا مسئولان دراین سال توجهی ویژه به رفع معضل اشتغال جوانان و ارتقای تولید ملی داشته باشند.

اما دراین میان انچه برای جوانان بیکار رقم خورد تنها به اختصاص تسهیلاتی معطوف شد که در ماههای پایانی سال به ادارات کار ابلاغ شد ، وبر اساس آمارهایی که وجود دارد هنوز رغبت زیادی از این تسهیلات صورت نگرفته  و این تسهیلات هنوز نتواسته است جایی برای اشتغال فراگیر بیکاران جامعه فراهم کند. زیرا بخشی از کار این اعتبارات  گره به کار بانک ها و ضامنینی که نیاز است دارد و برخی هم نیاز به ارائه  طرح های اشتغال .

دو وجه مغفول مانده ؛توجه به اصل ۴۴ و اقتصاد مقاومتی

با برگشت به اقدامات دستگاههای مختلف در سال جاری می توان به این نتیجه رسید که تحقق شعار اقتصاد مقاومتی مانند عمل کردن به اصل ۴۴ قانون اساسی موضوعی است که چندان توجهی به ان نشد ، برخی در این مسیر اجرای  اقتصاد مقاومتی را از وظایف جاری و روزمره  خود تعبیر کردند و برخی هم تنها در حد شعار های بسیار ازآن یاد کردند ، اما در مقام عمل به دلیل آن که برنامه  بلند مدت توسط سیاستمداران برای ان تدوین نشده بود هیچ آماری وجود ندارد و به همین دلیل پیشرفت های کشور هر روز به تاخیر افتاد.

از آنجایی که دولت به عنوان برنامه ریز و مجری اصلی تحقق اقتصاد مقاومتی، به شمار میرود اما در سال ۹۶  نیمی ازوقت خود را به امورانتخابات گذراند ، بخشی را درزلزله کرمانشاه وبخشی را هم به جنجال آفرینی های ترامپ و رویدادهای روزمره سپری کرد و نهایتا در پایان کار و سالی که چند روز بیشتر ازآن نمانده نمی توان کارنامه قابل قبولی از دولت در زمینه ایجاد طرح های اقتصاد مقاومتی در کشور ارائه کرد.

 استفاده از کل ظرفیت های کشور در اقتصاد مقاومتی

در این میان اگر چه کارشناسان اقتصادی بر این باورند که تحقق اقتصاد مقاومتی، مسئولیتی همگانی و نیازمند بسیج عمومی و استفاده ازتمام ظرفیتهای کشور است اما حتی با نگاه به کارنامه بخش خصوصی می توان دریافت که آنان نیز برای رسیدن به اقتصاد مقاوم درون محور فاصله های بسیار دارند .

با کنار هم قرار گرفتن پازل هایی که می توانست در تحقق اقتصاد مقاومتی به سرعت در مورد ان برنامه ریزی و تدبیر کرد می توان به این نتیجه رسید که اقدامات دولت برای جدایی از درآمد نفتی و خام فروشی محصولات ، کاهش واردات و افزایش صادرات دارای نمره های منفی است ، درصورتی که با تدبیر و تامل به جای تمرکز بر حاشیه های بی ثمر دولتی ها می توانستند با تقویت بنیان های گردشگری و ایجاد ضرب الاجل های  سریع برای توسعه گردشگری روستایی،مذهبی وسلامت در اقصی نقاط کشور و با دعوت از گروه های مختلف این ظرفیت های را بالفعل نمایند تا با اقتصاد گردشگری رونقی در بازار اقتصاد ایران ایجاد نشود .

البته در این میان  سال گذشته برنامه ریزی ها و هدف گذاری ها و اقدامات اولیه انجام پذیرفته و از آن جایی که طرح های بزرگ اقتصادی و تولیدی زمان‌بر است، بناست امسال آن طرح ها و ایده ها و برنامه ها جامه عمل پوشانده شوند و به تولید برسند که در این صورت اشتغال نیز محقق خواهد شد.

رقابتی شدن اقتصاد هدف اصلی اقتصاد مقاومتی است

نمایندگان ملت در این میان که خود نیز سهمی در تحقق اقتصاد مقاومتی دارند، مهم‌ترین جزء تحقق اقتصاد مقاومتی را  سیاست‌ رقابتی شدن اقتصاد (انحصاری نبودن) آن دانسته  و تاکید دارند: اقتصاد باید از انحصار دولت خارج شود ضمن این‌که در انحصار نهادهای شبه دولتی یا حتی در انحصار بعضی از بخش‌های خصوصی قرار نگیرد. در اقتصاد مقاومتی باید عدالت برقرار بوده و فعالیت‌های اقتصادی شفاف باشد و همه فعالان اقتصادی از موقعیت یکسانی برخوردار باشند.

با بازآموزی روز های سپری شده از سال ۹۶ می توان دریافت که نه تنها برای اقتصاد مقاومتی در سال جاری اقدامی در خور نشده است بلکه همان شعار عدالت محور اقتصاد هم زیر سوال است زیرا در اسفندماه باز هم دست برخی از اختلاس گران دولتی و بالا کشیدن حق مردم و سوء استفاده از بیت المال از رسانه ها پخش شد و حتی در این سال از شکست اعتمادی که نسبت به قدرت های غربی در زمینه برجام شد و اکنون آن ها با زیر پا گذاشتن تمامی تعهدات خود جز ضربه به مردو م منابع این کشورکاری نکردند .

بالاتر ازخبر…

تحقق اقتصاد مقاومتی که بخش عمده ای ازآن به بخش تولید داخلی معطوف می شود اما باز هم این بخش با تعطیلی و رکود بسیار در بخش های مختلف صنعت، خدمات،کشاورزی و غیره روبه رو است.

باید به این نکته نیز توجه داشت که بیکاری و آسیب‌های اجتماعی و بسیاری از ناملایمات ریشه در مسائل اقتصادی دارد، در این زمان که دولت باید دست بنگاه‌های اقتصادی به ویژه‌ واحدهای تولیدی کوچک را میگرفت چندان توجهی به این مسئله نشد و همه این مسائل حاکی ازان است که اقتصاد مقاومتی به طورجدی مورد توجه قرار نگرفت.

حائز اهمیت است ؛ تحقق شعار سال و اقتصاد مقاومتی و رسیدن به رشد اقتصادی مورد نظر در برنامه ششم توسعه نیازمند الزاماتی است که عمده‌ترین آن‌ها حمایت از صادرات، توجه به مدیریت مصرف و اصلاح الگوی مصرف، جهت‌گیری منابع صندوق توسعه ملی، ترویج فرهنگ و اخلاق کار، توسعه ارتباطات بین‌المللی و جذب سرمایه‌های خارجی، تحقق کامل سیاست‌های اصل۴۴، بهبود مستمر فضای کسب و کار و رفع موانع دست و پاگیر تولید و اشتغال، اصلاح و جهت‌گیری نظام بانکی به سمت اشتغال، هماهنگ‌سازی رشته‌های دانشگاهی با بازارکار و رفع خلاهای قانونی اشتغال و درصورت لزوم تصویب قوانین تسهیل کننده اشتغال از مهم‌ترین آن است.