عکاسی از آسمان

الهام صباغی

برنهارد لانگ، عکاس پرآوازه آلمانی و متولد شهر مونیخ، قریب به دو دهه است به حرفه عکاسی می‌پردازد. او از سال ۲۰۱۰ با تمرکز بر روی عکس هوایی، چشم اندازهایی با موضوع صنعت، حیات وحش و طبیعتِ سراسر جهان، تهیه کرده و به این سبب مشهور شده است. عکس‌هایی که علاوه بر زیبایی شناسی ساختاری، منتقد تمدن و به نوعی دست اندازی بشر به طبیعت بکر هستند. لانگ سعی کرده است رابطه انسان با طبیعت را از زاویه‌ای نو بنگرد. عکس‌های هوایی او بیشتر به صورت نقاشی انتزاعی به نظر می‌رسد و دارای ترکیب بندی رنگارنگ و دلنشین است. کادربندی‌های هوشمندانه‌ای که در آن رنگ، خط، شکل و سایر عناصر بصری مجموعه‌ای بی نظیر از نظم و دقت را نشان می‌دهد و منتقل کننده یک پیام و تلنگر جدی است.

دیدن این آثار بسیار دلچسب است. او با استفاده از هلیکوپتر و یا به وسیله یک هواپیمای سبک، عکس‌های خود را از زاویه دید چشم پرنده برداشته است. دوربین لانگ برای عکاسی بالا و بالاتر می‌رود تا جایی که دیگر از فردیت خبری نیست و ما به نظاره یک کل واحد می‌نشینیم. چشم اندازی که مخاطب را با جزئیات و کلیات، به طور همزمان درگیر می‌کند. این زاویه دید که ورای افق انسانی است با هدف نشان دادن زیبایی، تحول و نابودی زمین شکل گرفته است. نقش ویژه لانگ در تلفیق این دو دیدگاه عیان می‌گردد. او مبارزه مداوم برای همزیستی بین بشر و زمین را همزمان به تصویر می‌کشد. مانند تصویری که عبور جاده‌ای خاکستری را از میان طبیعت بکر نشان می‌دهد.

این تصاویر می‌تواند با نگرش‌های مختلف دیده شود. به عنوان مثال در تصویر مزرعه لاله، ردیف لاله‌های کاشته شده، در نگاه اول می‌تواند به راحتی بخشی از یک لباس و یا حتی فرش قلمداد شود. به همین ترتیب در عکس بندر، ماشین‌های حمل بار می‌توانند اسباب بازی و یا آجرهای رنگی به نظر بیایند. اما در واقع هدف از این ساختار دقیق که در آن عکاس دانش زیبایی شناسی‌اش را نیز به رخ می‌کشد، شرح خصومت میان نظم دلپذیر طبیعت و تخریب ناشی از تأثیر انسان است.

لانگ با تصاویرش می‌خواهد تغییرات تدریجی چهره زمین را که از نگاه انسان پنهان است، آشکار کند و امیدوار است تا بتواند پیامدهای زیاده خواهی انسان، این عامل تخریب زیست کره، را بنمایاند.