«مردی به نام اُوِه» کتابی که باید خواند
عاطفه بازفتی
بی‌شک یکی از نکاتی که باعث می‌شود مخاطبی کتاب «مردی به نام اُوِه» را انتخاب کند، نوشته‌ای از روزنامه اشپیگـل بر روی جلد کتاب است: «کسی که از این رمان خوشش نیاید، بهتــر است هیچ کتابی نخواند.»
هرچند قدری بزرگ‌نمایی و تبلیغ در این نقل قول پنهــان است، اما به هر روی «مردی به نام اُوِه» در مدت کوتاهــی پس از انتشار توانست پرفــروش‌ترین کتاب سال سوئد، سایت آمازون و نیویورک‌تایمز شود.
موضوع کتاب
نویسنده این رمان – که حالا به بیـش از سـی زبان دنیا از جمله فارسی ترجمه شده – «فردریک بکمن» اهل کشور سوئد است. او ابتدا قسمت‌هایی از این داستان را در وبلاگش منتشر می‌کرد؛ وی در این‌باره گفته است: «هنگامی که همسرم، نوشته‌هایم را در وبلاگ خواند گفت این مرد- اُوِه – بسیار شبیه به توست؛ چون من هم با دیگران کم صحبت می‌کنم و زیاد اجتماعی نیستم. از آن به بعد «مردی به نام اُوِه» شکل گرفت.»
کتاب، زندگی پیرمردی عبوس، منزوی و به آخر خط رسیده را روایت می‌کند که اغلب با جهان خارج ارتباطی ندارد و همسایگانش او را «همسایه تلخ‌مزاجِ جهنمی» صدا می‌کنند؛ پیرمردی که از محیط کارش اخراج شده و از پشت پنجره همسایگانش را زیر نظــر دارد؛ مردی که پس از مرگ همسرش انگیزه‌ای برای ادامه زندگی ندارد و راه‌هــای مختلفی را برای پایان دادن به زندگی‌اش امتحان می‌کند و هر بار بنا به دلایلی موفق نمی‌شود.
زبان و لحــن
فردریک بکمن در این کتاب با زبان و لحنی صادقانه به مخاطب نزدیک می‌شود. زبان طنز و موضوعات تراژیک را با هم می‌آمیزد تا از این طریق زندگی انسان جامعه مدرن را نقد کند؛ انسانی که گرفتار ماشین‌ها و صنعت است: «این روزها مردم فقط کامپیوتر دارند و دستگاه اسپرسو. جامعه‌ای که در آن هیچ‌کس نمی‌تواند به طریقی منطقی با دست بنویسد و قهوه دَم کند به کجــا می‌رود؟»
به عبارت دیگر در پسِ حرف‌ها و غرغرهای اُوِه، نویسنده انتقاداتی جدی را به جامعه و سبک زندگی مردم وارد می‌کند و می‌توان گفت به خوبی مفهوم کهن‌گرایی، نوگرایی و تفاوت‌های فرهنگی را در قالب داستان بازگو کرده است.
توصیفــــات
نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد توصیفات دقیق، مفصل و ریزبینانه کتاب است که گاهی حتی حوصله مخاطب را سر می‌برد و باعث بی‌قراری او می‌شود؛ اما به عقیده برخی منتقدان، توصیفات مفصل کتاب می‌تواند باعث نزدیک‌تر شدن مخاطب به فضا و شخصیت اُوِه شود؛ از این رو آنان یکی از دلایل فروش این کتاب را در لحـن خوب و متفاوتش می‌دانند.
شخصیت ایرانی داستان
در طول رمان، عامل مهم دیگری که باعث برانگیختن حس کنجکاوی خواننده ایرانی می‌شود، حضور شخصیتی ایرانی به نام «پروانه» است که اغلب مخاطبان شاید علاقمند باشند بدانند در روند داستان، تصویری که نویسنده از ایرانیان ارائه می‌دهد، چگونه است.
پروانـه، زنـی است خـوش‌قلـب و دوست‌داشتنی که مسیر زندگی اُوِه را تغییر می‌دهد و به عقیده اُوِه برخلاف بقیه آدم‌ها «خیلی هم خِنــگ نیست.»
در مجموع اگر علاقه‌مند به خواندن کتابی سرگرم‌کننده با لحنی صمیمی هستید «مردی به نام اُوِه» انتخاب مناسبی خواهد بود.
