میوه و آجیل یلدا گران شد

زهرا نصیری

شب یلدا یا شب چلّه یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. یلدا به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب در اول ماه دی گفته می‌شود.

 شب چله، در اصفهان نیزمانند سایر مناطق ایران ، فامیل و بستگان به خانهٔ پدر بزرگها یا مادر بزرگها می‌روند و دور هم پای کرسی جمع شده و صاحب خانه با آجیل و میوه از مهمانها پذیرائی می‌کند تازه دامادها با هدیه یا خوانچه به خانه عروس می‌روندو برای او نوبرانه های یلد ا می برند. دراین شب آجیل هایی ازنوع کشمش، گردو، بادام، پسته وغیره و میوه هایی چون انار، هندوانه، پرتقال،خرمالو،کیوی وغذاهایی مانند پلو ماهی کوفته، دلمه صرف میشود.

 با فرارسیدن این شب باستانی که با البته با خود طمع لذت و به یاد ماندنی را به همراه می آورد ، اما طمع های نامطلوبی از ازافزایش قیمت ها را نیز به دنبال دارد به طوری که با نزدیک شدن به این آئین باستانی قیمت محصولاتی چون آجیل ، شیرینی،  گل و میوه هم در ترازو های بازار بالا و پایین می شود و مردم علاوه بر تجربه گرانی این محصولات درشب عید ، تجربه افزایش قیمت ها را درآستانه قرار گرفتن در این یوم باستانی نیزتجربه می کنند.

اما نظر نهاد های مسئول در زمینه کنترل بازار این است که با نظارت و بازرسی در یک هفته مانده به این شب می توان گرانی ها کاذب و سرخود برخی از فروشندگان را کاهش داد و نگذاشت که برای مردم نسخه گرانی پیچیده شود .حالا اینکه این طرح ها چقدر درمیزان گران فروشی و یا عدم درج قیمت کالا کاهش داشته است راباید از زبان مسئولان جویا شد.

چترنظارتی اصناف بربازارشب چله

مدیر بازرسی و نظارت اصناف استان اصفهان  که اززمان انتصاب خود تاکنون بر عملکرد اصناف نظارت خوبی داشته است درگفتگو با خبرنگار کیمیای وطن به این مسئله اشاره دارد که برای کنترل قیمت ها از ۱۰ روز قبل نظارت و بازرسی روی کالاهای مختلف از جمله اقلام مختص شب یلدا در بازار اصفهان آغاز شده است.

جواد محمدی فشارکی ، اشاره به این موضوع دارد که طرح برای پیشگیری از افزایش غیر منطقی قیمت‌ها از ۲۵ آذر تا اول دی ماه همزمان در سراسر استان اجرایی شده است واحدهای عرضه‌کننده میوه، آجیل و خشکبار، گز و شیرینی و گلفروشان به طور محسوس و نامحسوس زیر ذره بین بازرسان هستند.

وی به حضور ۲۴۵ بازرس به صورت محسوس و نامحسوس ، دراین طرح اشاره کرد و گفت: تمام فروشندگان موظفند کالاهایی را بفروشند که اتیکت داشته باشد و اگر فروشندگان به هرنحو اقدام به گران‌فروشی، کم فروشی، عدم درج قیمت بر کالا و نبود فاکتور نمایند برخورد جدی می شود.

محمدی از مردم خواست تا با مشاهده هرگونه تخلف و یا گرانفروشی با شماره تلفن‌های ۱۳-۳۲۳۵۲۰۱۲ مدیریت بازرسی و نظارت اصناف استان اطلاع دهند و افزود: در بازرسی‌های شب یلدا که سال گذشته در بازار اصفهان صورت گرفت  گران‌فروشی و عدم درج قیمت بر کالا بیشترین تخلفات و گزارش‌های بازرسان را به خود اختصاص داد.

ضد و نقیض های بازار شب یلدا

اگر چه رئیس اتاق اصناف استان اصفهان به صراحت اعلام کرد که هیچ افزایش قیمتی برای بازار شب یلدا در دستور کار نیست،اما تناقض در این گفته ها از آنجا عیان شد که عضو هیئت رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار اصفهان از اقزایش قیمت ۵درصدی آجیل به مناسبت شب یلدا در بازار اصفهان خبر داد وعامل این گرانی را منوط به تولید کم و ممنوعیت واردات آجیل و خشکبار خارجی عنوان کرد.

 حسین جوانی ، درباره افزایش روز به روز بادام هندی و ورود آجیل خارجی به کیمیای وطن پاسخ داد: با توجه به اینکه بادام هندی جزو کالاهای قاچاق محسوب شده و مشابه داخلی هم ندارد، اکنون شاهد دلال بازی در بازار بادام هندی هستیم و همین سبب شده قیمت این محصول روز به روز بیشتر شود.همچنین پیشهاد ما به مردم این است که از آجیل های بومی ایران استفاده کنند و ازخرید آجیل های گلخانه های  و خارجی خودداری نمایند.

وی ازافزایش قیمت سه تا پنج درصدی مغز بادام   و۲۵ تا ۳۰ درصدی پسته در بازار اصفهان خبر داد و افزود: قیمت بادام هندی، گل آفتاب گردان، تخم کدو و بادام چینی به دلیل اینکه جزو کالاهای قاچاق محسوب می‌شود بین هشت تا ۱۰ درصد افزایش داشته است اما دراین میان قیمت فندق ثابت مانده است.از دلایل افزایش قیمت پسته در کشور هم این است که تولید این محصول از شهر های مبدا ( کرمان، یزد و رفسنجان) با گرانی روبه رو بوده است.

یک تازی میوه های شب یلدا برای اقشار پردرآمد و حسرت برای کم درآمدها

اما از هرچه بگذریم سخن ازمیوه شب یلدا که می شود، بسیاری می گویند اقشار کم درآمد جامعه اگر نتوانند ، آجیل وگل و غذای مفصل شب یلدا را تهیه کنند قطعا می توانند میوه های اندکی از این شب را برسر سفره شادی خود بگذارند ، اما باید به استحضار این دسته از افراد رساند که تهیه حتی پایین ترین نوع میوه فصل زمستان برای این قشر هم یک حسرت است چه رسد به میوه های نوبرانه خاص!

رییس اتحادیه عمده‌فروشان میوه و تره ‌بار اصفهان، با اظهار خوشبختی از اینکه در بازار با کمبود میوه مواجه نیستیم و قیمت‌ها نسبت به هفته قبل تفاوت چندانی نداشته است،اما خبر ازگرانی آناناس و نارگیل در آستانه شب یلدا داد واشاره کرد سعی داریم با نرخ تعادلی این دو محصول را به میدان میوه و تره‌بار اصفهان هدایت کنیم.اگر چه این دو محصول وارداتی است وانحصار واردات آن تنها در دست چند نفر است اما با حضور بازرسان نخواهیم گذاشت در قیمت ها زیاده روی شود.

ناصر اطرج، با اعلام قیمت میوه‌های شب یلدا به خبرنگار کیمیای وطن گفت: در حال حاضر نرخ عمده‌فروشی آناناس کارتنی بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان، نارگیل گونی ۱۳ کیلویی ۱۱۰ هزار تومان و نارگیل گونی ۱۵ کیلو به بالا ۱۲۵ هزار تومان، خرمالو بین ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ تومان، انگور بین ۲۴۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان، لیمو شیرین بین ۲۲۰۰ تا ۴۲۰۰ تومان است. قیمت انار هم با نرخ ۵۵۰۰ تومان و هندوانه تا سقف ۱۸۰۰ تومان فروخته می‌شود.

وی البته ازعدم گرانی پرتقال سخن به میان آورد و آمارداد: دو میوه اصلی شب یلدا که هندوانه و انار است  در خرده فروشی‌ها با ۲۵ درصد و هندوانه با ۲۰ درصد سود فروخته می شود، در مجموع نرخ میوه دراصفهان نسبت به شب یلدای سال گذشته حدود ۲۰ درصد افزایش داشته است.

طعم شیرینی که به شوری نرسید

 شب یلدا با تمامی شیرینی هایی که با خود به همراه دارد اما نبود شیرینی و شکلات بر سر سفره ایرانی ها و به خصوص اصفهانی ها هرگز احساس نمی شود ، زیرا اصفهانی ها با محصولاتی نظرسوهان، گزو شیرینی و نقل و نبات از مهمانان خود پذیرایی می کنند، اما اینکه این محصول شیرین امسال بر سر سفرهای یلدا شور می شود یا خیر را رئیس اتحادیه گز و شیرینی اصفهان به آن اینگونه پاسخ داد که امسال شیرینی و گز شب یلدا بدون افزایش قیمت در بازار اصفهان عرضه می‌شود.

حسن شریفی، از نظارت های مستمربازرسی و نظارت از واحدهای فعال صنف گز و شیرینی اصفهان در طول سال بر مراکز عرضه خبر داد و اشاره کرد، با وجود افزایش قیمت هزینه‌های جانبی و کالاهای اساسی مصرفی شیرینی‌فروشی‌ها، هیچ‌گونه اجازه‌ای برای افزایش قیمت‌ها در شب یلدا نداریم. با این حال ما با بروز هرگونه تخلف و مشکل در کیفیت محصول ارائه شده آمادگی دفاع از حقوق مصرف‌کننده را نیزداریم.

وی ادامه داد:قیمتی که از ابتدای سال برای گز و شیرینی مصوب شده همچنان ثابت است و به هیچ‌وجه بستگی به عرضه و تقاضا ندارد. مردم اصفهان نگرانی بابت افزایش قیمت گز و شیرینی در شب یلدا و ۳ ماهه قبل از عید نوروز ۹۷ نداشته باشند، زیرا تولیدات این صنف فصلی نبوده که با افزایش تقاضا، قیمت‌ها صعود کند. شیرینی جزء کالاهای اولویت یک و کاملاً نظارتی است.

 شریفی، با بیان اینکه عرضه انواع شیرینی شب یلدا در بازار اصفهان طبق مصوبه کمیسیون نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت که ابتدای امسال نرخ‌گذاری شده صورت می‌گیرد افزود:  ۱۲۰۰ واحد تولیدی و شیرینی فروشی در اصفهان فعالیت می کنند، وجود تعداد زیاد شیرینی فروشی در اصفهان، تقاضا را کاهش داده و همین امر سبب کسادی و کاهش تولید در این واحدها و در نتیجه تعطیلی یک تا دو روزه حتی برندهای معروف طی یک هفته گذشته شده است.

وی با اشاره به اینکه دستمزد کارگران شیرینی‌پزی حتی جوابگوی زندگی دو نفره هم نیست و این افراد به دلیل نبود کار و از دست ندادن شغل خود به همین حقوق‌ها رضایت داده‌اند گفت: بسیاری از افراد با جمع‌آوری سرمایه‌ای وارد بازار شیرینی‌فروشی می‌شوند، اما به دلیل افزایش هزینه‌های جانبی و نبود خریدار بدون هیچ‌گونه سود و پیشرفتی کج‌دار و مریز روزگار می‌گذارنند.

ازوعده تا عمل مسئولانه!

اما صحبت های رئیس اتاق اصناف استان اصفهان درباره اقداماتی که برای پیشگیری از افزایش قیمت ها در بازار اصفهان در آستانه شب یلدا صورت گرفته است حکایت ازآن دارد که خرده‌فروشان و عمده‌فروشان میوه در طی روزهای اخیر، میوه مورد نیاز خود را تأمین کرده‌اند و با این حال، کمبودی در میدان میوه و تره‌بار وجود ندارد.

رسول جهانگیری،به مردم اطمینان خاطر داد که همه محصولات مختص این شب، به میزان کافی در دسترس خواهند بود برای بازارآجیل و خشکبار هم توافق هایی با صنف آجیل و خشکبار صورت گرفته است که شاهد افزایش قیمت نباشیم.البته دراین زمینه تیم های بازرسی و نظارت بر اصناف هم نظارت بالقوه ای بر بازار دارند که ازتخلفات جلوگیری کنند.

بالاتر ازخبر…

اگر چه سخنان رئیس اتاق اصناف اصفهان بسیار دلگرم کننده است، اما این واقعیت که بسیاری از فروشندگان میوه و آجیل و خشکبار با قرار گرفته درآستانه یلدا و بعضا دیگر مناسبت ها مانند ماته رمضان، عید نوروز اقدام به افزایش خود سرانه قیمت ها می کنند و مردم دراین میان بیشترین ضرر دهندگان هستند.

همانطور که دراین گزارش آمده است علیرغم صحبت های جهانگیری افزایش آجیل و میوه به خوبی مشهود است و حتی مسئولان این صنوف به آن اشاره کرده اند. پس بهترین راه این است که اولا مسئولان با مردم شفاف رفتار کنند و ثانیا با نظارت و برنامه ریزی از اول آذر ماه به فکر این موضوع باشند تا کالاهای اساسی مردم را نظیر میوه های نوبرانه ،آجیل  وگل و غیره را تامین نمایند تا مردم با مشکلات گرانی روبه رو نشوند. با توجه به اینکه قدرت خرید مردم بسیار کاهش یافته است نیاز است تا مسئولان نه تنها برای شب یلدا بلکه برای عید نوروز از هم اکنون به فکر تامین مایحتاج مردم و قیمت گذاری عالدلانه باشند تا با نزدیک شدن به آن ایام شاهد افزایش بیش از حد محصولات نباشیم و بعضا مقامات و مسئولان هم(به بهانه های مختلف) عنوان نکنند که به دلیل سرما زدگی،کمبود در بازارو غیره قیمت محصولات مصرفی مردم افزایش یافت.