نبرد انسان و طبیعت

هامون رشیدیان

بعد از حدود ۳ دهه دوری سینماهای ایران بار دیگر شاهد نمایش فیلمی از امیر نادری خواهد بود. امیر نادری یکی از سرشناس‌ترین کارگردان‌های ایران در خارج از مرزهای کشور است. از امیر نادری همواره به عنوان یکی از تاثیرگذارترین کارگردان‌های موج نو سینمای ایران نام برده می‌شود. سینمای به شدت معناگرای نادری علاقمندان فراوانی در سراسر جهان دارد. نادری در فیلم‌هایش از کودکی سخت خود الهام گرفته و رنج یکی از عناصر تکرار شونده فیلم‌های او به شمار می‌رود.

زندگی

پدر امیر نادری قبل از تولد او فوت می‌کند و او هیچگاه نتوانست پدرش را ببیند. او در شش سالگی مادرش را نیز از دست می‌دهد. پس از آن همراه با برادر بزرگترش تحت سرپرستی خاله‌اش زندگی می‌کند. کارهایی مانند تخمه‌فروشی جلوی در سینما، کنترل‌چی سالن سینما و آپارات‌چی سینما را در آبادان تجربه می‌کند. از ۱۲ سالگی با تماشای فیلم‌های خارجی در سینمای آبادان، به سینما و نمایش علاقه پیدا کرد. او و برادرش مدتی بعد به تهران مهاجرت می‌کنند و در یک عکاسی مشغول به کار می‌شوند. آشنایی‌اش با علی‌رضا زرین‌دست پای او را به سینما باز می‌کند. کار در سینما را با عکاسی فیلم «قیصر»، «حسن کچل» و «پنجره» آغاز کرد. نادری شش‌ماه به انگلستان می‌رود، سال ۱۳۵۰ کار فیلمسازی‌اش را با نویسندگی و کارگردانی خداحافظ رفیق در ایران شروع می‌کند. توجه جشنواره‌های جهانی با فیلم دونده و آب، باد، خاک به او جلب شد. دونده از سوی تعدادی از منتقدان در فهرست یکی از تاثیرگذارترین فیلم‌های ربع قرن اخیر معرفی شده‌است. فیلم بعدی امیر نادری «ماه» نام داشت، نادری گفته‌است بیست سال درباره موضوع این فیلم کار کرده و یک دلیل مهاجرت او از ایران به آمریکا، ساختن فیلم «ماه» بوده‌است. نادری برای فیلم وگاس: بر اساس یک داستان واقعی نامزد جایزه شیر طلایی از شصت و پنجمین جشنواره فیلم ونیز در سال ۲۰۰۸ شد و همچنین برای فیلم‌های دونده و آب، باد، خاک در سال‌های ۱۹۸۵ و ۱۹۸۹ برنده جایزه بالن طلایی جشنواره فیلم سه قاره نانت شد. در سال ۲۰۰۶ موزه ملی سینما در تورین ایتالیا به بزرگ‌داشت امیر نادری و بررسی کارهای او با نمایش فیلم‌ها و عکس‌هایش پرداخت.

فیلم کوه

اما تازه‌ترین ساخته امیر نادری این قرار است در سینمای هنر و تجربه اکران شود. این فیلم «کوه» (Mountain) نام دارد و در روستایی دور افتاده در کوهپایه‌های آلپ فیلمبرداری شده است. فیلم «کوه» اثری به شدت نمادگرایانه است که داستان آن در چند قرن پیش و در روستایی در پای قله لتمار در منطقه آلتو آدیژ ایتالیا اتفاق می‌افتد و به زن و شوهری کشاورز می‌پردازد که مشکل‌شان این است که کوه جلوی تابش نور خورشید بر مزرعه آنها را می‌گیرد و سایه آن نمی‌گذارد محصول خوبی داشته باشند. آندری سارتورِتی، بازیگر سریال تلویزیونی «رمان جنایی» و فیلم «مأموریت غیرممکن ۳» و کلودیا پوتنزا بازیگر «بازیلیکاتا ساحل به ساحل» در فیلم جدید نادری به ایفای نقش پرداخته‌اند. «کوه» اولین فیلم ایتالیایی‌زبان امیر نادری است. به گفته نادری پیشنهاد ساخت فیلم در ایتالیا را عباس کیارستمی به او داده است. نادری در این باره می‌گوید: من عباس کیارستمی را راضی کردم که در ژاپن فیلم بسازد و عباس هم تاکید کرد که من حتماً یکبار در ایتالیا فیلم بسازم. البته فیلم ساختن در ایتالیا رویای هر کارگردانی است. نادری همچنین درباره فیلم کوه گفته است: «من در همه فیلم‌هایم سعی می‌کنم شخصیت‌ها را به فرهنگ‌های مختلف، کشورهای مختلف و موقعیت‌های مختلف ببرم. شخصیت‌های فیلم‌های من همه در نهایت جان به در می‌برند، چون باور من بر این است که انسان‌ها همیشه می‌توانند کارهای غیرممکن را ممکن سازند.» شرکت چیترولو اینترنشنال تهیه و پخش این فیلم را بر عهده داشته است.

فیلم «کوه» از نیمه مرداد ماه در سینماهای هنر و تجربه و سراسر کشور اکران خواهد شد.