«گـودی»، روایتی از خــاک غریب
عاطفه بازفتی
در عصر معاصر، مهاجرت یکی از مهمترین پدیده‌هایی است که زندگی انسان را بیش از پیش دستخوش تحولات عمیق‌تر می‌کند. پدیده‌ای اجتماعی که جنبه‌ها و پیامدهای گوناگونی دارد: سیاسی، اقتصادی، جمعیتی و از همه مهمتر فرهنگی. از میان نویسندگانی که در اغلب داستان‌هایش می‌توان درون‌مایه «مهاجرت» را مشاهده کرد، باید از خانم «جومپا لاهیری» نام برد. نام این نویسنده هنــدی تبار با کتاب «مترجم دردها» بر سر زبان‌ها افتاد. روایت‌های لاهیری در داستان‌هایش صمیمانه، موشکافانه، با دقت و جزئیات کامل است. در ادامه به معرفی آخرین اثر او با نام «گودی The lowland» ترجمه «امیرمهدی حقیقت» می‌پردازیم.
موضوع داستان
«گودی» ماجرای زندگی، دلبستگی و وابستگی دو برادر به نام‌های سوبهـاش و اودایان است که نهایتاً سرنوشتی کاملاً متفاوت برای هر کدام از آنها رقم می‌خورد. در کنــار این دو برادر خانمی به نام «گــوری» در داستان حضور دارد که زندگی‌اش در طول داستان، با آن دو برادر گره می‌خورد. از سوی دیگر «گودی» حوادث خون‌بار هند را در دهه شصت در پی جنبش دهقــانی «ناکسالباری» روایت می‌کند.
هویت فـــرا ملی
مهاجرت برای زندگی بهتر، نگرانی بسیاری از مردمان مشرق زمین بوده و هست؛ اگرچه مهاجران همواره علاوه بر مشکلات متعدد اقتصادی، سیاسی و غم غربت دست به گریبان چالش بزرگتری به نام بحران هویت نیز هستند. این موضوع در مورد مهاجران شرقی قدری سخت‌تر به نظر می‌رسد چرا که آنان با مسئله مهمی چون تقابل فرهنگ شرق و غرب روبرو می‌شوند از این‌رو بسیاری از آنها مجبور به پذیرش هویتی دوگانه می‌شوند که به آن هویت فرا ملی یا Transnational می‌گویند. به عبارت دیگر هویت فرا ملی، چالش انسان معـاصر برای فراموش کردن هویت ملی و پذیرش فضای جدید مهاجرت است. این امر در بیشتر آثار لاهیری از جمله رمان «گودی» به چشم می‌خورد.
در آثار لاهیری بحث تقابلات فرهنگی مهاجران مطرح می‌شود. افرادی که در میان هویت هندی و فرهنگ غریبِ غرب گرفتار آمده‌اند و انتخاب و ترجیح دادن یکی بر دیگری برای آنان بسیار سخت به نظــر می‌رسد. «گوری» از اینکه در آمریکا، هندی است احساس شرمساری دارد به همین دلیل تعلقات سنتی و ملی خود را مانعی برای پیشرفت در زندگی‌اش می‌داند. از این‌رو سبک زندگی را تغییر می‌دهد تا یک آمریکایی باشد. در قسمتی از داستان می‌بینیم او لباس سنتی زنان هندی-ســاری- را با قیچی تکه تکه و موهایش را کوتاه می‌کند: «-چـــرا موهــات رو قیچــی کردی؟ -خستــه شـــده بودم. –لباس‌هات رو چی؟ -از اونا هم خسته شده بودم.» یا در بخشی دیگر احساس تنفــر و انزجار گوری را نسبت به هویت هندی خود این‌گونه می‌بینیم: «همانطور که دور شدن دختر را تماشا می‌کرد، خود را بی‌ریخت دید دلش خــواست شبیــه زن‌های دیگر شود که توی دانشگاه چشمش بهشــان می‌افتاد.»
زنان مستقــل
بی‌شک ریشه‌های ملی، فرهنگی و زن بودن نویسنده یک اثر می‌تواند بر شکل گیری مضامین و پیرنگ داستان‌های او تأثیرگذار باشد. هر چند مهاجرت درون‌مایه اصلی داستان‌های لاهیری است اما او به سبب زن بودنش به صورت خودآگاه و ناخودآگاه در داستان‌هایش به زنان می‌پردازد و گاهی زندگی آنان را به گونه‌ای روایت می‌کند که گویی در حال بیان تجربه‌های زندگی شخصی خویش است. در رمان «گودی» زنان داستان، قدری از پوسته سنتی خود خارج شده‌اند و اگر در آثار قبل لاهیری همچون «مترجم دردها» و «خاک غریب» زنان غذاهای هندی و تند با عطر کاری می‌پختند، از بچه‌ها مراقبت می‌کردند و اغلب به نوعی ملال و یکنواختی در زندگــی‌شان رسیده بودند؛ در رمان «گودی» زنانی را می‌بینیم که کاملاً مستقل زندگی می‌کنند، به دانشگاه می‌روند، کتاب می‌خوانند و سعی دارند بیش از پیش به دنبال تجربه کردن دنیای نو و سبک جدیدی از زندگی باشند از این‌رو در کتاب «گودی» تمرکز نویسنده روی تنش بین زندگی گذشته و حال زنان داستان و بیان جزئیات زندگی آنان، نوعی پیچیدگی و ابهـــام دلچسب برای خواننده ایجاد می‌کند.
داستان‌های جومپا لاهیری به خاطــر برجسته بودن عناصــر و ویژگی‌های شرقی‌شان و همچنین تشابهات فرهنگی میان هند و ایران برای خواننده ایرانی بسیــار جذاب و سرگرم کننده هستند.
