تابستان به سبک فرهادی

هامون رشیدیان

فیلم سینمایی «تابستان داغ» اولین ساخته ابراهیم ایرج زاد است. پیام کرمی نویسنده فیلمنامه این اثر است و علی مصفا، پریناز ایزدیار، مینا ساداتی، یسنا میرطهماسب، صابر ابر، لیلی فرهادپور، سیاوش چراغی پور، رؤیا بختیاری، بهاره ریاحی، مانیا علیجانی، پرهام محمدی در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.

خلاصه داستان

نسرین که هنگام طلاق نمی‌تواند دختر شش ساله‌اش را از شوهرش بگیرد زندگی‌اش را جمع می‌کند و بی‌اطلاع شوهر به گوشه‌ای از شهر پناه می‌برد.

تب فیلم سازی به سبک اصغر فرهادی

در سال‌های اخیر تب فیلم سازی به سبک اصغر فرهادی در ایران شدت گرفته است. کارگردان‌های جوان زیادی در ایران آگاهانه و یا نا آگاهانه تحت تأثیر سینمای فرهادی هستند. این اتفاق در البته به هیچ عنوان اتفاق بدی نیست و فیلمسازان همواره از کارگردان‌های مؤلف الهام می‌گیرند اما در این بین مرز باریکی برای تقلید و خلاقیت باقی می‌ماند. در سال‌های اخیر بیشتر فیلم‌های ساخته شده در ژانر اجتماعی تقلیدی ضعیف از کارهای فرهادی بوده است و تنها چند نمونه وجود دارد که کارگردان توانسته با خلاقیت خود را از زیر سایه تقلید بیرون بکشد. اما با این حال حتی بهترین این کارگردان‌ها هم در نهایت نمی‌توانند جایگاه قابل اعتنایی در سینمای جهان به دست بیاورند زیرا خود اصغر فرهادی هنوز حضور پر رنگی در سینمای جهان دارد و همچنان به فیلم ساختن ادامه می‌دهد. در سینمای امروز جهان جایی برای تکرار وجود ندارد و این کارگردان‌های متفاوت و خلاق هستند که می‌توانند برای خود نامی دست و پا کنند.

ابراهیم ایرج زاد در اولین کار سینمایی خود نشانم داده که تحت تأثیر سینمای فرهادی است اما دوست دارد تا حدی خود را از این سایه بیرون بکشد. «تابستان داغ» به عنوان اولین فیلم یک کارگردان اثر درخشان و قابل دفاعی است اما بزرگترین ضعف این فیلم نیز مانند بسیاری دیگر از فیلم‌های اجتماعی اخیر ضعف در داستان پردازی و گره گشایی است. سینمای آسان پسند امروزه جایی در میان مخاطبان مدرن ندارد. مخاطبان مدرن دوست دارند داستانی را تماشا کنند که حدس زدن پایان آن سخت و حتی غیر ممکن باشد. اما متاسفانه فیلم‌های ایرانی در این زمینه ضعف‌های مشهودی دارند. فیلم‌های ایرانی معمولاً با داستان‌های پیچیده و گره افکنی های خوب آغاز می‌شوند اما درست در بزنگاه مهم فیلم این گره‌ها به ساده‌ترین شکل ممکن باز می‌شود و مخاطبی را که بیش از یک ساعت درپی خلق شگفتی انتهای فیلم به انتظار نشسته را ناامید می‌کنند. این ضعف در فیلم «تابستان داغ» نیز وجود دارد.

بازیگران

بازی‌های «تابستان داغ» بسیار یکدست و روان است و مهم‌تر آن که هیچ یک از این بازیگران نقشی مشابه نقش اش در فیلم را پیش‌تر بازی نکرده است. پریناز ایزدیار برای اولین بار نقش یک مادر را ایفا می‌کند و به درستی در نقش خود جا افتاده است. او در سال‌های اخیر نشان داده که می‌تواند یکی از بهترین بازیگران زن سینمای ایران باشد و نقش زنانی در قشرها، طبقات و با درونیات مختلف را به شکلی باورپذیر ایفا کند. صابر ابر نیز در شمایلی متفاوت بازی متفاوتی را ارائه می‌دهد. کاراکتر فرهاد، کاراکتر پیچیده ایست زیرا، ابر باید تحول او را از انسانی بی خیال و بی دست و پا به یک پدر مسئولیت شناس نشان دهد. به بیانی دیگر، فرهاد در جریان این اتفاق، نهایتاً خودش را به همسرش ثابت می‌کند. بازی علی مصفا خوب است و درونگرایی پزشک را در عین خشمش نسبت به همسر و اتفاقاتی که رخ داده به زیبایی نشان می‌دهد. در پایان باید گفت فیلم «تابستان داغ» فیلمی خوش ساخت و باور پذیر است که به عنوان اولین اثر کارگردان اثری بسیار خوب ارزیابی می‌شود. مطمئناً ایرج زاد در فیلم دوم خود کار سختی را پیش رو دارد زیرا هم باید فیلمی بهتر از «تابستان داغ» بسازد و هم از زیر سایه تقلید از سینمای فرهادی بیرون بیاید.