درالمجانین عشاق
دامون رشیدزاده
کتاب «مونالیزای منتشر» اثر تحسین شده شاهرخ گیوا است. شاهرخ گیوا نویسنده جوان کشورمان، متولد ۱۳۵۵ است. او بیش از ۶ سال وقت صرف نوشتن رمان مونالیزای منتشرکرد. «مونالیزای منتشر» دومین اثر شاهرخ گیوا پس از کتاب «مسیح، سین، فنجان قهوه و سیگار نیم‌سوخته» است. از شاهرخ گیوا دو کتاب دیگر با نام «اندوه مونالیزا» و فیل‌ها تاکنون چاپ شده است. اما این نویسنده موفق پس از رمان فیل‌ها دیگر دست به قلم نگرفت. او دلیل این موضوع را بی انگیزگی عنوان داشت و اعلام کرد با توجه به تیراژ پایین کتاب و بی علاقگی مردم به مطالعه دیگر علاقه‌ای به نوشتن ندارد. به همین بهانه در این گزارش نگاهی خواهیم داشت به یکی از به یاد ماندنی‌ترین کتاب‌های این نویسنده توانا.
داستان
«مونالیزای منتشر»، در نه فصل روایت می‌شود. نه فصلی که به صورتی پازل گونه با هم در ارتباط است و در انتها با کنار هم قرار گرفتن هر کدام از آنها تمام واقعیت برای خواننده نمایان می‌شود. «مونالیزای منتشر» عشقی را روایت می‌کند که در خانواده‌ای منتسب به قاجار (قیونلوها) نسل به نسل به ارث می‌رسد و هر کس در این خاندان گرفتارش شود، با زجری مداوم، عشق اش به جنون و مرگ منتهی می‌گردد. این افسانه گرچه حلقه‌ی اتصال و خط ربط قطعات این پازل است، اما همه‌ی داستان نیست. نویسنده‌ی جوان رمان در کنار روایت مکرر این عشق جنون آور، در هر فصل از داستان بخشی از تاریخ معاصر ایران را از دوران قاجار تا وقایع زمانه‌ی خود نقل می‌کند. ماجراها و اتفاقات مهم سیاسی و اجتماعی‌ای چون شکست مفتضحانه در برابر روس و انگلیس و جدا شدن بخش‌هایی از ایران در دوران قاجار، انقلاب مشروطه و به دنبال آن شکست انقلاب و به توپ بسته شدن مجلس، کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت ملی دکتر محمد مصدق، انقلاب سال ۵۷، جنگ تحمیلی و … همه در کنار این ورطه‌ی جنون آمیز و پریشان، فصل به فصل روایت می‌شوند و این همان نقطه‌ی قابل تأمل و درخور توجه داستان است. مونالیزای منتشر رمان تاریخی نیست ولی اتفاقات تاریخی دستمایه نوشته شدن این رمان شده است. نویسنده اطلاعات دقیقی از این برهه‌های تاریخی در اختیار مخاطب می‌گذارد؛ مهمی که می‌شود گفت یکی دیگر از شاخصه‌های این رمان است.
نقاط قوت و ضعف
بزرگ‌ترین نقطع قوت رمان «مونالیزای منتشر» زبان داستان است. گیوا با درکی عمیق از زبان دوران قاجار دیالوگ‌های درخشان را آفریده که ناخودآگاه بیننده را به یاد آثار علی حاتمی می‌اندازد. اما افسوس که هر چه به انتهای داستان نزدیک می‌شویم، نویسنده ناگزیر از توجه به روایت خطی داستان و مقتضیات زمانه‌ای که روایت می‌کند از زبان و لحن پخته و درخشانش فاصله می‌گیرد، به گونه‌ای که در فصل نهم که مؤخره نام گذاری شده دیگر اثری از لحن درخشان نویسنده باقی نمانده نمی‌ماند و اینگونه به نظر می‌رسد که نویسنده تنها به فکر جمع کردن داستان بوده است. این یکدست نبودن روایت یکی از ضعف‌های مهم کتاب است. شاید اگر گیوا برای دو فصل انتهایی به اندازه فصل های ابتدایی کتاب وقت می گذاشت با یکی از شاهکارهای ادبی یک دهه اخیر روبرو می شدیم. با این همه بدون تردید «مونالیزای منتشر» رمانی است جذاب و خواندنی و البته تلاش قابل تقدیر نویسنده در خلق زبان و لحنی باور پذیر باعث شده این رمان تاریخی ارزش چندبار خواندن را داشته باشد.
این کتاب در نشر ققنوس چندین بار چاپ شده است و شما می توانید این کتاب را با قیمت ۹ هزار تومان تهیه کنید.
