سیاست ترامپیسم
نفیسه اله دادی
سخنرانی اخیر ترامپ تنها تکرار مکررات بود و چیز جدیدی نداشت؛ نفوذ ایران در منطقه، قابلیت های دفاعی این کشور (مانند برنامه موشک های بالستیک)، سیاست‌های داخلی‌اش و همچنین نقش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. البته ترامپ تهدید خود را در مورد عدم تایید پایبندی ایران به برجام، در شرایطی عملی کرد که مشاوران ارشد او و متحدان اروپایی‌اش نظری متضاد داشتند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز بارها بر پایبندی ایران به تعهداتش طبق توافق اتمی، تاکید کرده بود.
به گفته ترامپ اگر کنگره و متحدان آمریکا «راه حلی» برای تغییرات در برجام نیابند، «آنگاه توافق به پایان خواهد رسید.» مضاف بر این، با اینکه ترامپ، سپاه پاسداران را در فهرست سازمان های تروریستی قرار نداد، لیکن تحریم‌های جدیدی را بر این نهاد اعمال کرد.
اظهارات ترامپ در قبال ایران، درحقیقت مجموعه‌ای از تندروانه‌ترین مواضع یکایک دولت های آمریکا پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ بود. تمامی روسای جمهور آمریکا از آن زمان، حکومت ایران را به حمایت از تروریسم، بی‌ثبات کردن منطقه و نقض حقوق مردمش متهم ساخته‌اند. سیاست‌های آمریکا از طرق مختلف مانند تلاش برای منزوی ساختن ایران، تحریک قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی علیه این کشور، صدور اسلحه به کشورهای متخاصم ایران در منطقه، حمایت از گروه‌های خشونت‌طلب اپوزیسیون و جدایی‌طلبان داخلی و جنگ پنهان با هدف از بین بردن توانایی‌های اقتصادی و نظامی ایران، کاملاً در مسیر تغییر رژیم صورت گرفته است.
سخنرانی اخیر ترامپ فاقد یک راهبرد دقیق بود که به جای ارائه یک استراتژی مشخص، او بر لفاظی‌ها و توهین‌هایی تکیه کرد که ایرانیان را از هر طیف سیاسی به واکنش برانگیخت. یکی از مثال زدنی‌ترین نکات، استفاده از واژه جعلی «خلیج عربی» به جای استفاده از نام بین المللی و تاریخی “خلیج فارس” بود که کرانه جنوب غربی ایران را از شبه جزیره عربستان جدا می‌کند. شایان ذکر است که ایالات متحده همانند سازمان ملل متحد، به طور رسمی اسم خلیج فارس را به‌کار می‌برد.
انزوای بی سابقه امریکا
در حالی که سخنرانی ترامپ استقبال فوری مقام‌های اسرائیل، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین را به دنبال داشت، لیکن متحدان سنتی آمریکا در اروپا به وضوح حمایت مستحکم خود را از برجام و قصدشان را برای ادامه تعامل دیپلماتیک با ایران متعاقب برجام، ابراز کرده‌اند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز بار دیگر تاکید کرد که ایران به تعهداتش در چارچوب برجام کاملاً عمل کرده است. بنابراین، به نظر می‌رسد که ایالات متحده انزوای بی‌سابقه‌ای را در جامعه بین‌الملل در رویارویی با ایران، تجربه می‌کند. هر چند که تاریخ به مسئولان حمهوری اسلامی ایران اثبات کرده است که روی حمایت اروپا، دول عربی و حتی سازمان ملل نمی‌توان حساب کرد.
مرحله نهایی بازی: سرنگونی حکومت ایران
رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، روز ۱۵ اکتبر بار دیگر گفت که «مرحله نهایی بازی» برای واشینگتن، سرنگونی حکومت ایران است که چیزی جز خاطره کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و سرنگونی دولت دکتر محمد مصدق را به دست سازمان سیا، در اذهان ایرانیان زنده می‌کند. تلاش‌های ترامپ برای فاصله انداختن میان مردم و حکومت در ایران، یا حتی در میان جناح‌های مخالف حکومت، بیهوده است و با این شیوه هر گونه کوشش را برای مذاکره با تهران بر سر هر موضوعی، با شکست مواجه خواهد کرد.
عدم تایید پایبندی ایران به برجام از جانب ترامپ و همچنین الفاظ بسیار تند ضد ایرانی او، نه تنها متحدان آمریکا را رنجانده، بلکه مردم ایران را از طیف‌های مختلف، پشت حکومت‌شان گرد آورده است. مضاف بر این، ترامپ با حملات جنجال آمیزش به آیت الله خامنه ای، رهبر معظم جمهوری اسلامی و همچنین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، هر گونه احتمال مذاکره با تهران را از بین برده و دو کشور را در مسیر خطرناک جنگ قرار می‌دهد.
رهبر انقلاب در مقابل سخنان نامعقول ترامپ بامنطق تمام ایستاد. رهبر فرمودند: رژیم بسیار شرور امریکا را به تعبیر حقیقتاً درست امام راحل «شیطان بزرگ» و «شیطان اکبر» خواندند و خاطرنشان کردند: نظام امریکا، کارگزار شبکه خطرناک و خبیث صهیونیزم بین الملل، دشمن ملت‌های مستقل و عامل اغلب جنگها در منطقه و جهان است و مانند زالو درصدد مکیدن دار و ندار ملت‌هاست. ایشان با یادآوری سخنان ترامپ در مبارزات انتخاباتی مبنی بر بوجود آمدن داعش به‌دست امریکا افزودند: طبیعی است که سردمداران امریکا اکنون علیه سپاه پاسداران که اهداف خطرناک امریکا و داعش را در منطقه سد کرده است، نعره بکشند و سخنرانی کنند. حضرت آیت الله خامنه ای، خنثی شدن نقشه‌های امریکا در منطقه از جمله در سوریه، لبنان و عراق را علت دیگر عصبانیت و خشم مقامات امریکایی برشمردند و افزودند: جمهوری اسلامی نقشه‌های شوم امریکا را برهم زده است.
در نهایت باید گفت که جایگزینی سیاست توهین و بی‌احترامی به جای دیپلماسی و چانه‌زنی برای کشوری که مدعی مدارا و عقلانیت سیاسی است واقعاً موجب شرمساری خواهد بود. این روند حداقل با وجود ۴ سال ریاست ترامپ ادامه خواهد داشت.
