این خانه سیاه است

دامون رشیدزاده

هشدار: در این نقد خطر لو رفتن داستان وجود دارد

فیلم خانه دختر از امروز راهی شبکه نمایش خانگی می‌شود آنهم در حالی که همچنان اکران آن حداقل در شهرستان‌ها ادامه دارد. به همین بهانه در نقد فیلم امروز نگاهی خواهیم داشت به این فیلم جنجالی.

فیلم «خانه دختر» چهارمین ساخته شهرام شاه حسینی است. شاه حسینی که در کارنامه‌اش فیلم‌های ناموفقی همچون «زن‌ها فرشته‌اند» و «کلاغ پر» را دارد این بار بر خلاف فیلم‌های گذشته‌اش به سراغ سوژه‌ای داغ رفته است. عمده‌ترین دلیل متفاوت بودن فیلم شاه حسینی را باید نویسنده فلیمنامه «خانه دختر» دانست. پرویز شهبازی یکی که خود کارگردانی آثار موفق همچون نفس عمیق و دربند را در کارنامه دارد اینبار فیلمنامه خود را به شاه حسینی سپرده است. اگر آثار شهبازی را دیده باشید تنها پس از چند دقیقه تماشای فیلم خانه دختر متوجه ردپای سینمای خاص شهبازی در این فیلم خواهید شد. از نظر داستانی در فیلم خانه دختر با داستانی قوی و پر کشش روبرو هستیم که بیننده را تا انتها با خود نگه می‌دارد. گره داستان بسیار هوشمندانه و غیرقابل پیش بینی است و مخاطب را دچار غافلگیری می‌کند. پیشرفت روایت و نقش هر یک از شخصیت‌های اصلی داستان در آشکار شدن بخشی از ماجرا و گشوده شدن بخشی از گره داستان به خودی خود از دیگر نکات مثبت فیلم است. شخصیت پردازی قوی فیلم و اینکه هر یک از این شخصیت‌ها پیشینه‌ای دارند از مهم‌ترین ویژگیهای فیلمنامه است. اجزای درام آن قدر هوشمندانه طراحی شده‌اند که مخاطب بر صندلی خود میخکوب می‌شود و در انتظاری جانکاه به سر می‌برد تا دریابد علت مرگ سمیرا (رعنا آزادی ور) چه بوده است. بازگشت به گذشته و مرور وقایع اتفاق افتاده به جذابیت بیشتر داستان کمک می‌کند. تعلیقی که در فیلم ایجاد می‌شود مخاطب را به یاد فیلم‌های فرهادی می‌اندازد. فیلم به خوبی دست روی نقاط حساس موضوعات اجتماعی و تابوهای جامعه می‌گذارد و مشکلاتی را مطرح می‌کند که کمتر کسی جرائت بیان آن را دارد. با این وجود اما فیلم شاه حسینی خالی از اشکال نیست.

نقاط ضعف

یکی از بزرگترین اشکالات فیلم بازی‌های بازیگران سرشناس فیلم است که به نظر می‌رسد بیشتر بر اساس نام انتخاب شده‌اند تا نقش. ایفای نقش دختری بیست و چند ساله توسط رعنا آزادی ور سی و چند ساله این سؤال را پیش می‌آورد که آیا در سینمای ما بازیگری خوب با این سن و سال وجود ندارد که کارگردان سراغ این بازیگر خاص رفته است. این نقد به حامد بهداد و نقش که ایفا می‌کند هم وارد است و او نیز چندان با نقشی که باید ایفا بکند همخوانی ندارد.

ممیزی

فیلم خانه دختر در مسیر اکران دچار ممیزی‌های فراوانی شد که به گفته شاه حسینی فیلم را تحت تأثیر قرار داده است. حال سؤال اینجاست که چرا کارگردان باید تا این اندازه ممیزی را تحمل کند، شاید بهتر بود شاه حسینی هم مانند چندین و چند کارگردان دیگر اندکی مقاومت می‌کرد و فیلمش را با کمترین ممیزی اکران می‌کرد تا مجبور نباشد بابت نقاط بی پاسخ فیلمش دست به توضیح و تفسیر بزند.

حذف پریسا

از دیگر اشکالاتی که بر فیلم وارد است، حذف و خروج ناگهانی شخصیت پریسا (پگاه آهنگرانی) از داستان است. خروج بهار (باران کوثری) از داستان با بازگشت او به شهرش برای تعطیلات منطقی است، اما پریسا که به نظر مصرتر و باهوشتر از بهار می‌رسد و می‌تواند نقش مهم‌تری در کشف راز مرگ دختر داشته باشد به ناگاه از داستان پاک می‌شود و معلوم نمی‌شود چرا این شخصیت مهم قصه اینطور راحت از داستان کنار می‌رود.

با وجود همه این اشکالات اما فیلم خانه دختر همچنان فیلم خوبی است که ارزش یکبار دیدن را دارد. هر چند بعضی‌ها عنوان می‌کنند که اگر خود شهبازی فیلم را می‌ساخت با فیلمی منسجم‌تر روبرو بودیم اما با توجه به کارنامه شاه حسینی خانه دخترذ قطعاً گامی رو به جلو برای این کارگردان بشمار می‌رود و می‌توانیم امیدوار باشیم که در آینده فیلم‌های بهتری از او ببینیم.