از تلاش دست بر نمی‌داریم
منصوره عبایی
حدود ۱۰ روز از اختتامیه جشنواره فجر می‌گذرد و همچنان شاهد شنیده‌شدن حواشی و اخبار ضد و نقیض زیادی از داوری‌نشدن بعضی آثار، به‌ویژه تنها اثر پویانمایی جشنواره به نام «فیلشاه» هستیم. طی این مدت فعالان انیمیشن سکوت نکردند و معتقدند به این ژانر سینمایی کم‌توجهی و کم‌لطفی شده است. در همین رابطه با حامد جعفری، تهیه‌کننده انیمیشن «فیلشاه»، به گفت‌وگو نشستیم تا درستی اخبار رسیده را از زبان ایشان بشنویم.
اصل ماجرا چه بود و چه اتفاقی در جشنواره فجر امسال رخ داد؟
بلافاصله پس از اتمام اختتامیه، آقای صدرعاملی و آقای فروتن در برنامه «هفت» اعلام کردند اساسا «فیلشاه» را که یکی از فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره بود، داوری نکرده‌اند و از دبیر خواسته شده است که از این کار به صورت جداگانه تقدیر شود. این موضوع تقریبا دو یا سه روز بعد توسط یکی از داوران تکذیب شد؛ ولی دوباره آقای صدرعاملی حرف خود را مبنی بر داوری‌نکردن این فیلم تأیید
و با تأکید بیان کردند فیلم دیده شده، ولی داوری نشده است.
نکته مهم ماجرا آنجاست که برای اولین بار در طول سال‌های برگزاری جشنواره، فیلمی در بخش مسابقه قرار دارد و مورد داوری قرار نمی‌گیرد و این یعنی اگر با این اتفاق برخورد درستی نشود، دیگر در جشنواره فجر سنگ روی سنگ بند نخواهد شد.
به نظر شما چرا این انیمیشن داوری نشد؟
براساس صحبتی که با جشنواره داشتیم، قرار بر این بود که «فیلشاه» در تمام بخش‌هایی که می‌تواند رقابت داشته باشد؛ مانند بخش‌های تدوین، موسیقی، فیلمنامه، صداگذاری، جلوه‌های بصری، کارگردانی، بهترین فیلم و … ؛ این موضوع به طور رسمی هم از طرف دبیر جشنواره اعلام شد؛ اما رعایت‌نکردن این امر و داوری‌نشدن فیلم حاضر در بخش مسابقه، از تخلفات دبیرخانه جشنواره است و همان‌طور که گفتم این امر در سی‌وشش سال برگزاری جشنواره بی‌سابقه بوده و قابل پیگیری است.
کیفیت جشنواره فجر برای ما بسیار مهم است؛ بنابراین قطعا این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
از طرفی اظهار پشیمانی دبیرخانه را می‌پذیریم و تمایلی هم به ادامه‌دارشدن مباحث و حواشی نداریم. البته بحث دیگری مطرح شده است که فیلم انیمیشن سینمایی قابل رقابت با آثار رئال نیست؛ گفتنی است در جهان، فیلم‌های سینمایی فارغ از تکنیک ساخت با هم رقابت دارند. در سال ۱۹۹۱ فیلم انیمیشن سینمایی «دیو و دلبر» در رقابت با آثار رئال، به عنوان بهترین فیلم جایزه اسکار را دریافت کرد. در حال حاضر فیلم‌های انیمیشن در خیلی از جشنواره‌ها علاوه بر رقابت با سایر فیلم‌های سینمایی در بخش‌هایی مثل صداگذاری، تدوین، موسیقی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی و …، جایزه اختصاصی انیمیشن را هم دارند.
فعالان انیمیشن معتقدند به انیمیشن به‌ویژه در جشنواره فجر کم‌لطفی و کم‌توجهی می‌شود؛
دلیل آن چیست؟
بخشی از آن به دلیل ناآشنایی دوستان با حوزه انیمیشن است. البته در جشنواره فجر سال‌های گذشته، توجه ویژه و خاص به کار «شاهزاده روم» شد؛ ولی فکر می‌کنم اتفاق امسال ناشی از تفاوت مدیریت بود.
نکته جالب توجه اینکه انیمیشن در ابتدای راه به سر می‌برد و سینمای رئال سابقه چند ده ساله در کشور دارد و طبیعی است که فیلم رئال نسبت به انیمیشن در سینما از جایگاه بهتری برخوردار باشد. به دست آوردن جایگاه مناسب، تلاش زیادی می‌طلبد و چون جشنواره فجر متعلق به ماست، نه متعلق به کسانی که آن را برگزار می‌کنند، از تلاش در این حوزه دست برنمی‌داریم.
تجربه ما و حضور در سه دوره جشنواره حاکی از این است که در هر دوره ممکن است دبیر متفاوتی مسئولیت کار را به عهده بگیرد و اتفاقات متفاوتی رخ داده است؛ بنابراین از جشنواره دلسرد و دلزده نیستیم؛ ولیکن عملکرد مدیران فرهنگی در دبیرخانه جشنواره را نقد کرده و تلاش می‌کنیم جایگاه انیمیشن را تثبیت کنیم.
پس از اتفاقات اخیر همچنان حاضرید برای افزایش سطح کیفی انیمیشن در ایران تلاش کنید؟ آیا دلسرد نیستید؟
طبیعی است که «فیلشاه» برای جشنواره فجر ساخته نشده است؛ ولی این هم طبیعی است که دلخور شویم. ۲۲۰ نفر انیمیشن‌ساز در پروژه فعالیت داشتند و بی‌توجهی و داوری‌نشدن کار حاضر در بخش مسابقه با این حجم فعالیت، توهینی است به تک‌تک افرادی که در این پروژه زحمت کشیدند. به هرحال ما دلسرد نخواهیم شد و محکم‌تر و با قوت بیشتری به راهمان ادامه خواهیم داد تا به مسئولانی که به این کار بی‌توجهی کردند ثابت کنیم اشتباه بزرگی مرتکب شدند.
جشنواره سال گذشته و انیمیشن‌های حاضر در آن از سطح کیفی مطلوب‌تری برخوردار بودند. «فیلشاه» قرار بود در لیست فیلم‌های سال گذشته باشد که حدود یک ماه پیش از شروع جشنواره منتفی شد؛ دلیل آن چه بود؟
پس از زمینه‌ای که «شاهزاده روم» در بازار انیمیشن ایران ایجاد کرد، طبیعی بود که تعداد زیادی انیمیشن تولید شود و با تعدد مراجعه به جشنواره روبه‌رو باشیم؛ این در صورتی است که قبل از آن به ندرت پیش می‌آمد در هر سال شاهد حضور یک اثر پویانمایی سینمایی در جشنواره هم باشیم. جشنواره در سال گذشته در راستای حضور انیمیشن «فیلشاه» پیگیری‌های زیادی می‌کرد، اما ما پس از بررسی‌هایی که کردیم به این نتیجه رسیدیم که تعجیل در تحویل فایل باعث ضربه به کیفیت مدنظر در بعضی پلان‌ها خواهد بود؛ بنابراین ترجیح دادیم در راستای حفظ کیفیت کار درخواست جشنواره را نپذیریم و تا اتمام کار صبر کنیم؛ بر همین اساس دلیل غیبت در جشنواره سال گذشته، کامل‌نبودن کار بود.
از حضور «فیلشاه» در جشنواره فجر امسال پشیمان نیستید؟
امسال کار کامل بود و جشنواره دوباره چند نوبت درخواست حضور فیلم را از ما داشتند و دوستان اعلام کردند علاقه دارند کار ویژه‌ای برای حضور این اثر در ویترین جشنواره داشته باشند و پس از این مذاکرات ما فرم جشنواره را پر کردیم. به طور قطع اگر از اتفاقی که افتاد، اطلاع داشتیم و می‌دانستیم قرار بر داوری‌نشدن و توهین به کار ماست، حتما شرکت نمی‌کردیم؛ ولیکن به دلیل اتفاقات افتاده دلسرد نمی‌شویم و سعی می‌کنیم محکم‌تر قدم برداریم.
