متوسط
هامون رشیدیان
توجه: در این نقد خطر لو رفتن داستان وجود دارد.
فیلم سینمایی «مادری» اولین ساخته رقیه توکلی این روزها بر پرده سینماهای کشور نقش بسته است. رقیه توکلی دارای مدرک کارشناسی سینما و کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی است و ساخت بیش از ۳۰ فیلم کوتاه و مستند را در کارنامه کاری خود دارد که برای آنها جوایز معتبر و متعدد داخلی و خارجی دریافت کرده است. فیلم سینمایی مادری را باید به عنوان اولین ساخته کارگردانش اثری قابل قبول و حتی خوب توصیف کرد با این حال حضور کارگردانان موفق فیلم اولی در سینمای ایران باعث شده سطح توقع‌ها از این کارگردان‌ها بالا باشد و اگر بخواهیم بر این اساس اولین فیلم بلند رقیه توکلی را قضاوت کنیم باید گفت فیلم او علیرغم تمام نکات مثبتش اثری متوسط است که با ارفاق نمره قبولی گرفته. به همین دلیل هم قضاوت درباره فیلم «مادری» سخت است و و شاید تیتر کمی تا قسمتی متوسط بهترین توصیف برای این فیلم باشد.
داستان
داستان «مادری» درباره زندگی دو خواهر است که به تنهایی در شهر یزد با یکدیگر زندگی می‌کنند؛ با این تفاوت که یکی عشق خود را رها کرده و دیگر عشقش او را رها کرده است. آنها یک تنه روبروی مشکلات و مسائلی که سر راه دارند، ایستادگی می‌کنند و حرکتی رو به جلو دارند تا اینکه …
یزد
اصولاً کارگردان‌های ایرانی عادت کرده‌اند آثار خود را به فضای آپارتمانی شهر تهران محدود کنند. نهایت خلاقیت و تلاش بسیاری از کارگردان‌ها هم سفر به شما گرفتن چند شات زیبا برای زیباتر کردن فضای بصری فیلم است. در این سال‌ها کمتر کارگردان‌هایی پیدا شده‌اند که به اهمیت لوکیشن در فیلمشان اصرار داشته باشند. فیلم مادری از این جهت یک نقطه قوت بزرگ دارد و آن فضای فیلم و شهر زیبای یزد است. بافت سنتی شهر یزد که یکی از میراث‌های جهانی است به فیلم توکلی رنگ و بویی خاص بخشیده و باید از او و عواملش بابت ساخت فیلم در خارج تهران تشکر کرد.
فیلمنامه
اما در کنار این نقطه قوت بزرگ فیلم توکلی یک نقطه منفی بزرگ دارد و آن فیلمنامه است. متاسفانه مانند اکثر آثار این سال‌ها فیلمنامه فیلم مادری نیز ضعف‌های جدی‌ای دارد.
گلنار (هانیه توسلی) از یک نوع سرطان وخیم رنج می‌برد اما به جز چند بار از هوش رفتن هیچ نشانه‌ای از بیماری در او دیده نمی‌شود. روابط گلنار و سعید (هومن سیدی) و ماجرای اختلاف و دعواهای آنها کاملاً مبهم است و تماشاگر علت واقعی مشکل آنها را هیچوقت نمی‌فهمد. خیانت مریم و کاوه به نوا (نازنین بیاتی) تا حد زیادی کلیشه‌ای و قابل پیش بینی است و در آثار زیادی پیش از این دیده شده بود. داستانک های غیر ضروری بسیاری هم در فیلمنامه وجود دارد که بودن و یا نبودن آنها هیچ تاثیری بر فیلم ندارد و به نظر می‌رسد نویسنده فقط برای خالی نبودن داستان آنها را اضافه کرده و فکر خاصی پشت آن نبوده است.
بازیگران
فیلم بازیگران کارکشته‌ای دارد که قبل از این شایستگی‌های خود را اثبات کرده‌اند. هر چند بازی‌ها در فیلم روان و یکدست است اما بازیگران نقش‌های ماندگار و یا درخشانی از خود نشان نداده‌اند. هانیه توسلی همان هانیه توسلی همیشگی است و بازیش را حتی می‌توان کمی ضعیف‌تر از فیلم‌های درخشانش دانست. هومن سیدی هم که این روزها یکی از پرکارترین بازیگران سینمای ایران است در این فیلم چیزی بیش از نقش‌های کلیشه‌ای خود ارائه نداده است. این موضوع درباره نازنین بیاتی هم صدق می‌کند و ما باز او را در قالب همان نقشی‌های همیشگی می‌بینیم.
در انتها باید گفت «مادری» فیلم متوسطی است که تماشاگرانش را ناامید نمی‌کند اما نمی‌تواند به عنوان اثری موفق در اکران ظاهر شود و در بهترین حالت جایی در میانه‌های جدول فروش خواهد داشت. با این همه فیلم ارزش یکبار دیدن را دارد.
