ادامه و تداوم راز موفقیت انیمیشن
منصوره عبایی
هنرجوهای زیادی در عرصه انیمیشن فعالیت داشته و دارند این هنرجویان با موانع و مشکلات زیادی روبرو می شوند و این امر شاید دغدغه علاقه مندان برای ورود به این عرصه محسوب می شود و می تواند دلیل و مانعی برای شروع فعالیت آنها باشد. در همین راستا به گفتگو با علیرضا گلپایگانی، یکی از اساتید برجسته این حوزه و عضو هیئت علمی گروه کارشناسی ارشد انیمیشن دانشگاه هنر، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، مدرس دانشگاه الزهرا و دانشگاه آزاد اسلامی و تهیه کننده و کارگردان انیمیشن آقای مهربان، پهلوانان و… به سفارش مرکز فرهنگی هنری صبا نشستیم تا از تجارب ایشان با سابقه تقریباً ۲۰ ساله تدریس و فعالیت در این حوزه بهره‌مند گردیم.
- مهم ترین نکته ای که برای موفقیت هنرجوهایتان در این حوزه گوشزد می کنید چیست؟
هنرجوها باید خودآموز باشند یعنی به کلاس درس، کتاب و افراد متکی نباشند. تجربه کنند و از اشتباهاتشان درس بگیرند این امر می تواند بزرگترین نکته و عامل موفقیت آنها باشد. چیزی را که انسان در تجربه بدست می آورد محال است از زبان کسی یا در کلاس درسی بیاموزد بنابراین هرچقدر تجارب و خطاها و اشتباهات بیشتر باشد، آموزه ها و یادگیری‌ها بیشتر خواهد بود.
- چند درصد هنرجوهای این عرصه عزم راسخ به ادامه فعالیت تولیدی دارند؟
اغلب کسانی که وارد دنیای انیمیشن می شوند به طور قطع به آن علاقه دارند اما برخی افراد شاید انگیزه اصلی یا کافی برای این رشته ندارند و نمی دانند برای چه وارد این رشته شده‌اند. بر همین اساس برخی دانشجوها بعد از اتمام دوره به قبل از زمان ورود به این عرصه برمی گردند و در رشته های قبلی خود فعالیت می کنند.البته افرادی را هم می هستند که قبل از ورود، تجربه و انگیزه کافی را نداشته اما پس از دوره آموزشی انیمیشن هدف خود را یافته و بقیه زندگی خود را به این رشته اختصاص می دهند. ادامه و تداوم راز موفقیت در این عرصه است اگر تداوم نداشته باشد طبیعی است موفقیتی هم حاصل نمی گردد.
- با توجه به تیمی بودن انیمیشن،هنرجوها چطور می توانند شناخته شوند تا بتوانند به کارهای تیمی دعوت شوند؟ شرکت در جشنواره ها می تواند نقطه شروعی باشد یا آن را توصیه نمی کنید؟
به طور قطع انیمیشن، هنر تیمی است البته استثناهایی هم وجود دارد که این امر ناشی از انتخاب قالب و سبکی خاص توسط برخی هنرمندان است که در آن فرد به تنهایی اثر را می سازد به نظر من هر هنرمندی که بتواند در شاخه ی انتخابی خود شامل طراحی کاراکتر، طراحی پس زمینه، متحرک سازی، مدلسازی، ریگ و… متخصص تر باشد، شناخته خواهد شد. . لزوماً جشنواره ها باعث شناخته شدن نیستند. به نظر من هنرجوها اولین کار را حتی با قیمت پایین قبول کنند و وارد بازار شوند وقتی قابلیت فنی و هنری فردی در یک فیلم دیده شود، خیلی سریع معرفی می شود و لزوما این امر به ساختن یک فیلم و دیده شدن در جشنواره محدود نمی شود. هنرمندان برای ورود نباید سختگیرانه باشند بلکه باید با مهارت کامل وارد شوند و کارشان پختگی کامل را داشته باشد. انیمیشن فضایی است که زمان زیادی برای رشد و موفقیت می طلبد و نیازمند صبر و تحمل زیادی است. تداوم داشته باشند و حضورشان را دائما در عرصه کار حفظ کنند و قبل از اینکه از لحاظ مالی به آن فکر کنند، هر کاری از دستشان برمی آید انجام دهند .تمرین زیاد ، دقت در یادگیری و تجربه و صبر کمک خواهند کرد فرد به جایگاهی برسد که شایسته اش است.
- تهیه کنندگان از سرمایه گذاری در حیطه انیمیشن های سه بعدی واهمه دارند و نگران فروش و برگشت پولشان هستند نگرانی آنها را تأیید می کنید؟
طبیعی است که سرمایه گذارها نگران باشند چون در مورد انیمیشن مطمئن نیستند که حتی سرمایه اولیه خودشان برگردد بدلیل اینکه هنوز ذائقه تماشاچی ایران ، انیمیشن را یک محصول تلویزیونی می بیند یعنی حتی بهترین و گران ترین تولیدات انیمیشن دنیا را با قیمت ناچیز در صفحه تلویزیون یا مانیتور کامپیوتر نگاه می کنند و عادت به دیدن آنها بر روی پرده سینما ندارند. در واقع در تاریخ پر فروش ترین فیلم های دنیا همیشه انیمیشن حضور داشته و در پنج فیلم اول حداقل یک یا دو انیمیشن پر فروش بودند و گردش مالی بزرگی در دنیا است. اما در ایران ساعت پر فروش سینما ۷ یا ۹ شب است، طبیعی است در این ساعات مخاطب اصلی انیمیشن که کودک و نوجوانان هستند، در منزل به سر برده لذا فروشی نخواهد داشت.بر همین اساس باید انیمیشنی تولید شود که برای مخاطب بزرسگال هم جذابیت داشته و این موضوع سالهاست در انیمیشن های غرب و ژاپن اتفاق افتاده است و کاری بسایر سخت است و ما چنین داستان هایی هنوز ننوشته ایم . خیلی از کشورها مثل سوئد، فنلاند ، ایتالیا و… هم هنوز نتوانسته اند در این راستا قدم بردارند و تنها ایران با این موضوع مواجه نیست . کشورهای محدودی هستند که می توانند فیلم های سینمایی انیمیشنی بسازند که علاوه بر برگشت سرمایه تولید، سود هنگفتی برای سازندگان دارند همچنین ارائه محصولات جانبی بعد از تولید مثل عروسک، لباس و … است که درآمدشان از خود فیلم بیشتر بوده و در واقع می توان گفت فیلم تبلیغی برای فروش محصول است. انیمیشن محصولی بین المللی است و باید بتواند در سرتاسر دنیا عرضه شود و سرمایه گذاران خیلی اعتماد ندارند که چنین اتفاقی بیافتد.
