مرکز توانمند سازی زنان معتاد در آینده نزدیک راه اندازی می‌شود
زهرا نصیری
در استانه روز جهانی مبارزه با مواد مخدر که (پنجم تیرماه) نام گرفته است مدیر کل بهزیستی استان اصفهان با خبرنگاران نشست خبری ترتیب داد تا از فعالیت‌های انجام شده این دستگاه برای مبارزه و همچنین پیشگیری از ترویج این پدیده شوم در جامعه سخن بگوید و به مردم و مسولان این پیام را ابلاغ کند که برای پیشگیری از شیوع مواد مخدر و اگاهی دادن از رواج این ناهنجاری اجتماعی به تمامی قشرها نیاز به عزم مردمی است. اوالبته تاکید کرد که اگر حضوربسیج مردمی وحضور سمن‌ها در این زمینه بیشتر شود می‌توان توقع داشت که در راستای کاهش این پدیده شوم قدم‌ها و گام‌های قابل ملاحضه ای برداشته خواهد شد.
مرضیه فرشاد، که چند ماهی است سکانداری بهزیستی استان را در دست گرفته است به عنوان یکی از نهاد پیشرو در زمینه پیشگیری و همچنین درمان معتادان مراجعه کننده به این سازمان در پاسخ به پرسش خبرنگار کیمیای وطن مبنی بر اقدامات انجام شده این نهاد برای درمان معتادان زن گفت：خوشبختانه در طول سال‌های اخیر متقاضیان زن بیشتری از ما تقاضای خدمت داشتند و سازمان بهزیستی هم براساس این تقاضا به سمت سهل الوصول کردن خدمات برای زنان پیش رفته است.
وی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار کیمیای وطن مبنی بر میزان درگیری اعتیاد در بین زنان نسبت به مردان به این مسله اشاره داشت که امار ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور نشان دهنده این است که در کشور ۹٫۳ درصد اعتیاد در بین زنان شایع است و برآورد ما در مورد استان هم همین مقدار است.
فرشاد ادامه داد: در حال حاضر مراجعه زنان برای درمان بیشتر شده است به عنوان مثال در گذشته اگر زنی تقاضای متادون داشت در پشت سر مردان این درخواست مطرح و اجابت می‌شد اما در حال حاضر زنان خود در صورت تقاضای متادون مراجعه می‌کنند.
وی تصریح کرد: در رابطه با اعتیاد زنان می‌توان دو نگاه داشت، نگاه بدبینانه این است که زنان معتاد زیاد شده‌اند و نگاه خوش‌بینانه هم این است که مراجعه زنان برای درمان زیاد شده است که امیدوار هستیم که نگاه دوم وجود داشته باشد زیرا برای مراجعین زن برنامه مشاوره هم در نظر گرفته شده است.
در زنان به دلیل شرایط فیزیرلوژیکی درمان و پایداری دراعتیاد سخت‌تر است
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان با بیان اینکه در زنان به دلیل شرایط فیزیرلوژیکی درمان و پایداری در درمان اعتیاد سخت‌تر است، گفت: هم اکنون در استان اصفهان ۳ کمپ ویژه زنان، یک مرکز تی سی زنان و یک مرکز دی آی سی زنان به زنان خدمات ارائه می‌دهند.
فرشاد با اشاره به اینکه معمولاً کسانی که از بهزیستی خدمات می‌گیرند ۱۹ تا ۳۲ سال سن دارند، عنوان کرد: الگوی اعتیاد در بین زنان و مردان متفاوت است، به عنوان مثال مردان در عرض ۸ سال معتاد تزریقی می‌شوند، در حالی که این عدد در بین زنان ۲ سال است؛ در رابطه با اعتیاد در زنان باردار اگر فرد در خانواده باشد زیر نظر خانواده و پزشک خواهد بود و اگر زن خیابانی باشد از خدمات معمول برای زنان معتاد استفاده می‌شود.
شیب مصرف مواد مخدر به سمت مواد مخدر صنعتی
وی در رابطه با نسبت مصرف مواد مخدر صنعتی و سنتی مطرح کرد: عدد خام در رابطه با مصرف مواد مخدر بیشتر مواد سنتی را نشان می‌دهد ولی باید گفت متاسفانه در حال حاضر شیب به سمت مواد مخدر صنعتی است؛ ۵۳ درصد معتادان تریاک مصرف می‌کنند و حشیش و ماریجوانا با ۱۲ درصد مصرف‌کننده در رتبه بعدی قرار دارند.
نگران کاهش سن اعتیاد هستیم
فرشاد، با تأکید بر اینکه ما وظیفه داریم فضای حمایتی، مراقبتی و نگهداری را فراهم کنیم، بیان کرد: اقدامات پزشکی ما کم و اورژانسی بوده و بیشتر به عهده دانشگاه علوم پزشکی است؛ اگر معتادی که برای درمان مراجعه کرده خدمات درمانی نیاز داشت انتظار داریم دانشگاه علوم پزشکی به صورت رایگان در بیمارستان این خدمات را به او ارائه دهد.
وی افزود: ستاد مبارزه با مواد مخدر آمار کلی را ارائه می‌دهد، اما در بین مراجعان به بهزیستی نگران کاهش سن اعتیاد هستیم و دلیل آن هم این است که مکان مراجعه نوجوانان و بزرگسالان را جدا کرده‌ایم که آمار را با وضوح بیشتری نشان می‌دهد.
میزان عود اعتیاد در زنان ۲۰ درصد بیشتر است
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان با بیان اینکه اعتیاد یک اختلال مغزی عودکننده بوده و یک معتاد همیشه در معرض عود است، ابراز کرد: میزان عود در همه دنیا مثل هم است و عددی بین ۷۰ تا ۸۰ درصد برای آن مطرح می‌شود، برای زنان باید عود را ۱۹ تا ۲۰ درصد اضافه کرد که شرایط فیزیکی، اجتماعی، خانوادگی و اقتصادی در عود مؤثر است.
وی با اشاره به اینکه مدل درمان تی سی در همه دنیا گران‌تر و پایدارتر است، اضافه کرد: تقریباً دو سوم تعرفه را به صورت یارانه به معتادانی که برای درمان مراجعه می‌کنند، پرداخت می‌کنیم و یک سوم را انتظار داریم خود فرد تأمین کند.
فرشاد با تأکید بر اینکه در دفتر اعتیاد ما متصدی درمان و پیشگیری هستیم، اظهار کرد: مددجویی در بحث یارانه درمان مطرح می‌شود، مواردی پیش می‌آید که فرد معتاد مددجوی ما نیست ولی یارانه درمان ارائه می‌شود، هر مصرف‌کننده طالب درمان مددجوی ما به حساب می‌آید.
وی با بیان اینکه اعتیاد منفعت قابل توجهی برای سوداگران دارد که سیری ندارند، افزود: تمام مسیری که برای کنترل مصرف طی می‌کنیم برای این است که در همین جایی که هستیم بمانیم و شیوع اعتیاد افزایش پیدا نکند.
طول درمان معتادان متفاوت است
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان در رابطه با طول درمان معتادان گفت: دوره درمان بستگی به مدل درمان، سن آغاز اعتیاد، طول مدت مصرف، نوع ماده مصرفی و نحوه مصرف، حمایت‌های روانی و اجتماعی در خانواده و اجتماع و اینکه فرد شاغل است یا خیرمتفاوت بوده و کف و سقف ندارد؛ در روش درمانی تی سی انتظار داریم بین ۴ تا ۶ ماه فرد معتاد درمان شود در حالی که در کمپ مدت زمان بیشتری طول می‌کشد و عود هم بیشتر می‌شود، حایزاهمیت است که در کمپ ۲۱ روز فقط سم‌زدایی صورت می‌گیرد.
معتادان بهبود یافته وام می‌گیرند
فرشاد در رابطه با وضعیت وام اشتغال برای معتادان بهبود یافته، عنوان کرد: در سال ۹۶، هزار و ۹۰۶ معتاد بهبودیافته متقاضی وام اشتغال بودند که به بانک معرفی شدند، البته ضمانت بانکی یکی از محدودیت‌های افراد بهبودیافته در رابطه با دریافت وام است، حداقل زمان پاکی فرد معتاد باید ۶ ماه باشد و فرد توسط یک نهاد نیز باید تأیید شود.
مدیر کل بهزیستی استان اصفهان به این مسله اشاره داشت که برای ۹۸۸ نفر پرونده شغلی آماده‌سازی شده است و هر نفر تا سقف ۲۰ میلیون تومان می‌تواند وام بگیرد.
فرشاد با بیان اینکه در اصفهان ۲ سرپناه شبانه برای خانم‌ها و آقایان داریم و ۵۶۱ نفر در سال ۹۶ خدمات گرفته‌اند افزود：در مورد کمینه و بیشینه سن مصرف اعتیاد، گفت: کمترین سن اعتیاد جنینی بوده که مادرش معتاد است و نوزاد دچار عوارض قطع مصرف می‌شود؛ همچنین اعتیاد در سن بالا هم سقفی ندارد.
مصرف قلیان و سیگار در بین نوجوانان نگران‌کننده است
فرشاد با اشاره به اینکه مصرف قلیان و سیگار در مورد نوجوانان بسیار نگران‌کننده است، بیان کرد: با همکاری آموزش و پرورش طرح نماد و ماد را در مدارس اجرا می‌کنیم. مدل‌های خدمات در آموزش و پرورش بسته شده ولی کمیت کافی نیست؛ آموزش و پرورش طرح‌های قابل توجهی دارد اما مشکل آموزش و پرورش بحث بودجه برای اجرای این طرح‌ها در گستره بیشتر است.
وی با بیان اینکه در کنار خدمات اعتیاد خدمات توان‌بخشی و زن سرپرست خانوار را هم داریم، عنوان کرد: در سال ۹۶ تعداد ۴۵ هزار و ۸۳۸ نفر برای اعتیاد در مورد درمان و کاهش آسیب به ما مراجعه کردند که حدود ۵ درصد نسبت به سال ۹۵ افزایش یافته است.
کمپ ویژه نوجوانان پسر در اصفهان
فرشاد از فعالیت یک کمپ ویژه نوجوانان پسر زیر ۱۹ سال خبر داد و بیان کرد: تاکنون تعداد دختران نوجوان در حدی نیست که نیاز به کمپ باشد.
وی خاطرنشان کرد: در مورد پیشگیری از ابتلا به اعتیاد بسته به مخاطب چندین کار انجام می‌شود، اما انتشار اطلاعات در مورد مواد مخدر از طریق بروشور، پوستر و مولتی مدیا را از وظایف اصلی خود می‌دانیم؛ در سال ۹۶ تعداد ۶۵ نمایشگاه برگزار شد و همچنین در سال ۹۶ تعداد ۹ هزار و ۵۰۰ نفر از ۱۰۸ جلسه سخنرانی توسط افراد خبره استفاده کردند که منظور ما حساس‌سازی جامعه هدف بوده است.
افراد بهبود یافته در پیشگیری از اعتیاد مؤثر نیستند
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان تصریح کرد: بهبودیافته‌ها برای ترغیب به درمان خیلی همکاران خوبی هستند ولی در پیشگیری نمی‌توانند خیلی مؤثر باشند و حتی ممکن است اثر عکس داشته باشند.
وی با تأکید بر اهمیت برنامه‌های اجتماع‌محور مطرح کرد: ما ۱۴۱ محله شهری، ۷۱ محله روستایی، ۳۶ محیط کار و ۱۶۹ مهدکودک در اختیارداریم، البته باید این نکته را مد نظر قرار داد که متاسفانه مردم ما خیلی آموزش کارهای گروهی ندیدند و ترغیب آن‌ها به این کار اهمیت دارد و فعالیت‌های اجتماع‌محور یکی از بهترین روش‌های پیشگیری است.
فرشاد ابراز کرد: در فرآیندهای پیشگیری از اعتیاد اثر را ۱۰ سال بعد می‌بینید؛ ما وظیفه افزایش اطلاعات و مهارت را به همراه پاک کردن باورهای غلط داریم.
وی در مورد توانمندسازی معتادان گفت: در گذشته یک مرکز توانمندسازی مردان در اختیار داشتیم که هم اکنون تعطیل شده است، مرکز توانمندسازی زنان نداریم ولی در صدد ایجاد آن هستیم؛ افراد معتاد تحت حمایت سه ماهه برای یادگیری شغل و ایجاد فرصت اجتماعی قرار می‌گیرند و سه ماه بعد هم در مرکز ما اقامت کرده و هزینه‌ها را پرداخت کنند.
حل مشکل اعتیاد با مردمی کردن پیشگیری
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان در ادامه اذعان کرد: مشکل حل نشدن مسأله اعتیاد را در عدم همراهی نهادهای مختلف نمی‌دانم، خود اعتیاد علت اصلی حل نشدن این مشکل است و این موضوع در مورد همه دنیا همین‌طور است؛ مشکل بزرگ ما این است که در کنار بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد مخدر قرار داریم.
وی اضافه کرد: تا پیشگیری از اعتیاد را مردمی نکنیم اعتیاد حل شدنی نیست و لازم است آگاهی و مهارت داده شود که مردم همراهی کنند وسمن‌ها فعال شوند.
فرشاد در پایان با بیان اینکه یکی از تهدیدات اصلی جامعه ما سن ابتلا است، عنوان کرد: عمده آموزش ما یادگیری فعال است که انتظار پایداری آن بیشتر است؛ مدل کار درست است ولی کمیت کم است و همچنین استفاده از هنرمندان در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را در نظر داریم که اثر بیشتری در مخاطبان دارد.
خدمات بهزیستی برای پیشگیری از اعتیاد
در ادامه محمدی معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان اصفهان ادامه داد: در استان اصفهان این شرایط و موقعیت فراهم است که افرادی که مبتلا به اعتیاد می‌شوند یا در معرض هستند خدمات جهت درمان به آن‌ها ارائه می‌شود؛ افراد مبتلا به اعتیاد یا در معرض می‌توانند از این خدمات استفاده کنند.
وی در ادامه در رابطه با برنامه‌های هفته مبارزه با اعتیاد گفت: رونمایی از سی دی آموزشی غفلت، نمایشگاه نخست، راه اندازی مرکز موبایل سنترو نمایشگاه و میز خدمت از ساعت ۱۹ تا ۲۲ در پل خواجو از جمله برنامه‌های این هفته است.
