آشنایی با رفتار مناسبِ کودک بیش فعال
گفت و گوی دکتر مصطفی نجفی فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان با کیمیای وطن:
آشنایی با رفتار مناسبِ کودک بیش فعال
پروانه شریفی
نقص توجه و بیش فعالی اختلالی است که در آن پر تحرکی، بی توجهی و رفتارهای ناگهانی بیشتر و شدیدتر از کودکان دیگر وجود دارد. سه تا پنج درصد کودکان به این اختلال مبتلا هستند و در پسرها شایع‌تر از دخترها است. در بعضی کودکان بیشتر، علائم پرتحرکی و رفتارهای ناگهانی و در برخی کودکان علائم بی توجهی دیده می‌شود. فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان در گفتگو با کیمیای وطن گفت: علائم این بیماری قبل از ۱۲ سالگی شروع می‌شود ولی اغلب در دوران مدرسه مشکلات جدی‌تر شده، مشکل اصلی کودکان بیش فعال عدم توانایی در حفظ و تنظیم رفتارشان و هماهنگی با محیط اطرافشان است.
نقص تمرکز/ بیش فعالی
دکتر مصطفی نجفی ادامه داد: خوابیدن و غذا خوردن آنها منظم نیست، از نظر هیجانی ثبات ندارند و ناگهانی می‌خندند و یا گریه می‌کنند. رفتارشان قابل پیش بینی و یا ارزیابی نیست، سریع از کوره در می‌روند و نمی‌توانند پیامدهای رفتار خودشان را پیش بینی کنند. در فعالیت‌های خطرناک شرکت می‌کنند و احتمال صدمه دیدنشان زیاد است. دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان افزود: نام این بیماری نقص تمرکز/ بیش فعالی است. سه گروه در این بیماری وجود دارند، گروهی که نقص تمرکز دارند که معمولاً در دخترها بیشتر است. گروهی بیشتر بیش فعال هستند و رفتارهای ناگهانی دارند که این گروه در پسران بیشتر دیده می‌شود، ولی در دسته سوم که بیش‌ترین علت مراجعه به کلینیک‌ها و مطب‌ها است هر دو مشکل را با هم دارند ولی در جامعه به گروه بیش فعال معروف شده‌اند.
نقص در تکامل سیستم اعصاب
فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان در مورد علت این بیماری تصریح کرد: به نظر می‌رسد علت آن بیشتر به نقص در تکامل سیستم اعصاب مربوط باشد. کودکان مبتلا احتمالاً در قسمت‌هایی از مغز که مسئول توجه، تمرکز و تنظیم فعالیت‌های حرکتی می‌باشد دچار نقص جزئی هستند. توارث و ژنتیک در این اختلال نقش دارد. همچنین در بعضی موارد در جریان حاملگی یا زایمان یا پس از آن صدمات جزئی به ساختمان مغز وارد می‌شود که می‌تواند باعث این مشکل گردد. دکتر نجفی با بیان اینکه رفتارکودکان ADHD روی عملکرد آنها در خانواده، اجتماع مردم و مدرسه تأثیر سوء می‌گذارد؛ خاطر نشان کرد: این رفتار باعث واکنش‌های منفی اطرافیان، خانواده، کادر مدرسه و همسالان می‌شود. این رفتارها مشکلات جدی در مدرسه و اجتماع ایجاد می‌کند و باعث کاهش اعتماد به نفس و احساس بی‌کفایتی در این کودکان می‌گردد. ممکن است آنها از مدرسه و اجتماع متنفر گردند.
برخورد مناسب
این فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان ادامه داد: والدین باید این بیماری را به عنوان یک نقص خفیف در مراحل اولیه رشد مغز دانسته و به کودک خود به دید کودکی تنبل، نافرمان، شرور و فضول که اگر بخواهد می‌تواند رفتاری طبیعی داشته باشد نگاه نکنند، بلکه او را کودکی بدانند که تلاش می‌کند با ناتوانی خود که خارج از کنترلش است، کنار بیاید. نجفی افزود: والدین باید راه‌های دیگری برای تشویق، تقویت اعتماد به نفس و ایجاد احساس موفقیت در کودکشان بیابند. فعالیت‌های ورزشی، هنری، فنی، اجتماعی می‌تواند فرصت‌هایی برای نمایان کردن توانایی‌های این کودکان ایجاد کند. این فعالیت‌ها بالطبع تشویق بیشتری به دنبال داشته و می‌تواند آثار منفی حاصل از تجربه‌های بد قبلی را کاهش و جایگزین آن کند. وی در پایان خاطر نشان کرد: برخورد مناسب با کودکان دچار ADHD به زمان، پشتکار، کوشش، مداومت و همکاری و هماهنگی زیادی نیاز دارد و به همین دلیل مربیان و والدین باید همواره روحیه‌ای با نشاط، شاداب، طنزپرداز و شوخ طبع را در خود حفظ کنند.
