آن مرد ادب دارد
گزارش اختصاصی کیمیای وطن
آن مرد ادب دارد
دامون رشیدزاده
اهمیت زبان بر هیچ کسی پوشیده نیست، زبان بخش مهمی از فرهنگ هر کشوری را تشکیل می‌دهد. در زبان و ادبیات فارسی درباره اهمیت گفتار و سخن گفتن بسیار صحبت شده و داستان‌ها و مثل‌های بسیاری در این باره وجود ندارد شاید بهترین مثال برای گزارش امروز ما این بیت زیبا از استاد سخن سعدی باشد که می‌گوید: تا مرد سخن نگفته باشد / عیب و هنرش نهفته باشد.
افول زبان
اما با نگاهی به جامعه امروز به وضوح می‌توان دید که هجوم واژهای رکیک و یا اصطلاحات بی ریشه ریشه‌های غنی زبان فارسی را خشکانده است. سطح پایین سرانه مطالعه و ظهور پدیده‌ای به نام شبکه‌های اجتماعی را می‌توان از مهمترین دلایل افول زبانی در ایران دانست. متاسفانه سرانه مطالعه در کشور ما در مقایسه با معیارهای جهانی به شدت پایین است و این موضوع یعنی روز به روز دایره واژگان نسل جدید کاهش پیدا می‌کند و این نقصان باعث ورود واژهای بی ریشه شبکه‌های اجتماعی به زبان روزمره مردم می‌شود و این واژه‌ها آنقدر رواج پیدا می‌کند که کم کم به بخش مهمی از گفتار مردم تبدیل می‌شود و نسل‌های بعدی بدون آنکه حتی بدانند این کلمات را تکرار می‌کنند و آنچه هم از این جریان حاصل می‌شود بر کسی پوشیده نیست.
چالش‌های فرهنگستان
هر چند در کشور ما فرهنگستان زبان و ادب فارسی سعی می‌کند معادل‌های فارسی برای کلمه‌های بیگانه پیدا کند اما دایره محدود اثر گذاری این فرهنگستان نمی‌تواند در مقابل موج ورود واژگان بی ریشه مقاومت کند و در کنار این کمتر پیش آمده که این فرهنگستان برای اصطلاحات عامیانه در بین عموم جامعه جایگزین معرفی کرده باشد. متاسفانه فرهنگستان در زمینه گسترش زبان فارسی تنهاست و مهمترین رسانه کشور یعنی صدا و سیما بیش از آنکه کمک حال فرهنگستان باشد ناخواسته در جبهه مخالف در حال فعالیت است. کافیست نگاهی به سریال‌های رسانه ملی داشته باشید تا با حجم وسیعی از این نوع اصطلاحات بی ریشه مواجه شوید که توسط بازیگران به خورد جامعه داده می‌شود. یک اصطلاح کاملاً من درآوردی و بی هویت یک بازیگر چنان در جامعه گسترش می‌یابد که تنها ظرف چند روز حتی در دورافتاده‌ترین روستاهای کشور نیز شما می‌توانید از زبان کودکان آن واژها را بشنوید در حالی که فرهنگستان برای جایگزین کردن تنها یک کلمه سال‌ها می‌کوشد اما در نهایت هم به جایی نمی‌رسد.
چه باید کرد
این که برای این موضوع و نگهداشتن زبان غنی فارسی چه راهکارهایی می‌توان اندیشید را باید از کارشناسان خبره این حوزه جویا شد اما شاید در گام نخست با راهکارهایی ساده مانند ترویج فرهنگ مطالعه، آموزش ادب و درست سخن گفتن به کودکان و حتی اضافه کردن کتاب‌هایی در این زمینه در مدارس بتوان گام‌هایی اساسی در کمک به حفظ زبان فارسی برداشت.
