حسادت روح شما را می‌خراشد
حسادت یکی از قدیمی‌ترین احساسات بشری است. قدمت این حس عجیب به حدی است در تمامی کتب الهی داستان‌هایی درباره آن نقل شده است. داستان‌هایی مانند حسادت قابیل به هابیل و یا حسادت برادران حضرت یوسف و ده‌ها داستان و روایت دیگر. بر اساس نظر روانشناسان حسادت احساسی هیجانی است که در آن فرد آرزو می‌کند دیگران آنچه را که استحقاقش را دارند نداشته باشند و یا یک توانایی و یا دارایی خاص تنها مختص او باشد و دیگران آرزویش را داشته باشند. به بیان دیگر حسادت به معنی آرزو کردن زوال نعمت از کسی است که آن را به دست آورده است.
حسادت
امیر المومنین (ع) می‌فرمایند: منشأ و ریشه رزایل حسادت است.
بعضی افراد با شادی و پیشرفت اطرافیانشان خوشحال می‌شوند و با اندوه و شکست آنها، غمگین؛ گویی که عضوی از یک پیکرند. اما هستند کسانی که برایشان مهم نیست بر سر دیگران چه می‌آید؛ مثل تکه‌های زائد و غیر مفید یک پیکره که بود و نبودشان هیچ فرقی ندارد. می‌خواهند همه خوبی‌ها برای آنها باشد، دیگران همیشه ضرر کنند و هیچ گاه موفق نباشند! به شادی و موفقیت دیگران حسادت می‌کنند؛ هرگز در غم و شادی دیگران سهیم نمی‌شوند؛ هرگز همراه دیگران لبخند نمی‌زنند، همراه آنها گریه نمی‌کنند و این هدیه تلخی است که خودشان، به خودشان داده‌اند. در پدیده حسادت این خود فرد حسود است که بیشترین لطمه را می‌خورد زیرا حس حسادت ماننده خوره روح فرد حسود را ذره ذره می‌خورد. اما حسادت در مراحل حادتر باعث بروز رفتارهای غیر عادی در فرد حسود می‌شود و تا آنجا پیش می‌رود که او دست به هر کاری می زند تا دیگران را از موفقیت محروم کند. برای مثال در یک محیط کاری فرد حسود برای ضربه زدن به همکاران موفق خود رو به رفتارهای تخریب گرایانه می‌آورد این فرد ممکن است پشت سر دیگر افراد شایعات بی اساسی را منتشر کند و یا سعی کند این افراد را جلوی چشم دیگران بد جلوه دهد به اصطلاح معروف فرد حسود سعی می‌کند با زیرآب زنی دیگران را از آنچه استحقاقش را دارند محروم کند. اساساً بزرگترین مشکل افراد حسود این است که مفروضات مبالغه آمیزی در باره زندگی و شرایط دیگران می‌سازند، خوبی‌ها و شادکامی‌های آنان را بزرگ نمایی می‌کنند و مشکلات و سختی‌های زندگی آنها را نادیده می‌گیرند. سراسر زندگی فرد را در نظر نمی‌گیرند و فقط به بخشی که در حال حاضر قرین شادکامی است می‌چسبند، در حالی که در این بخش هم اطلاعات آنها صرفاً ظاهری است. در مجموع افراد حسود تصویری صحیح و واقعی از زندگی خود و دیگران ندارند و اطلاعات دریافتی از موقعیت را تحریف می‌کنند. این تعریف نادرست و بیمارگونه از زندگی دیگران مهمترین عامل رفتارهای غیر عادی افراد حسود است.
ریشه حسادت
دانشمندان معتقدند حسادت ریشه ژنتیکی ندارد و رفتاری آموختنی است. به همین دلیل هم با تربیت صحیح می‌توان جلوی بروز آن را گرفت. به اعتقاد دانشمندان ریشه‌های حسادت معمولاً به دوران کودکی و حس حقارت باز می‌گردد. اما ممکن است فردی در بزرگسالی هم دچار حسادت شود اما به طور معمول این حس در طول زمان شکل می‌گیرد و بروز می‌کند. هر چه حسادت ریشه دارتر باشد درمان آن نیز سخت‌تر است.
اثرات حسادت در جامعه
جامعه شناسان عنوان می‌کنند حسادت در جوامعی که امکانات محدودتری دارند بیشتر بروز می‌کند. به طور کلی فرض کنید فرصت‌های کاری محدودی برای افراد جامعه وجود داشته باشد به همین دلیل افراد برای به دست آوردن این فرصت‌ها مجبور به رقابتی سخت و ستیزه جویانه می‌شوند در چنین حالتی افرادی که حس حقارت و عدم موفقیت دارند مستعد بروز حسادت هستند. این افراد با بروز حسادت سعی در تخریب دیگران برای موفقیت خود می‌کنند. در کنار این شکاف‌های طبقاتی نیز یکی از عوامل بروز حسادت در جوامع است. به طور معمول شکاف طبقاتی باعث می‌شود افراد کم بضاعت دچار یاس و ناامیدی شوند و هیمین عامل هم می‌تواند در آینده منجر به واکنش‌های حسادت آمیز شود. به طور مثال حتماً شاهد بوده‌اید که خودروهای لوکس در جامعه معمولاً هدف تخریب‌های عامدانه افراد قرار می‌گیرند. این البته تنها شامل خودروهای لوکس نیست و در بسیاری حالات خودروهای نو و یا خوش رنگ نیز هدف رفتارهای حسادت آمیز برخی افراد قرار می‌گیرند. این نوع حسادت معمولاً به دلیل همین شکاف‌های طبقاتی است.
روش‌های درمان
حسادت بیماری است که نه تنها خود فرد حسود دچار آزار می‌شود بلکه به دیگر افراد جامعه نیز ضرر می‌رساند. تعداد زیادی از جرائم مانند برخی قتل‌ها و سرقت‌ها و … به دلیل حسادت رخ می‌دهد و به همین دلیل هم لازم است جامعه راهکاری مناسب برای برخورد با حسادت داشته باشد. در سطح کلان دولت می‌تواند با دادن حس عزت نفس به تک تک افراد جامعه از حس حسادت بکاهد و یا با فراهم کردن امکانات مناسب و از بین بردن شکاف‌های طبقاتی زمینه بروز حسادت را کاهش دهد. در مرحله بعدی نقش خانواده‌ها و آموزش و پرورش تعیین کننده است. کودکان در نهاد خود حسادت ندارند و این ما هستیم که به آنها حسادن را آموزش می‌دهیم به همین دلیل هم لازم است تا در نکات تربیتی خود همواره بر نکوهش حسادت تاکید کنیم. نکته آخر اینکه اگر احساس می‌کنید در خودتان و یا کودکتان حس حسادت وجود دارد سعی کنید با مراجعه به روانشناس این حس آزار دهنده را از بین ببرید.
