دوچرخه در پیچ و خم مدیریت
دامون رشیدزاده
امروز ۱۳ خردادماه روز جهانی «دوچرخه» است. روز دوچرخه به تازگی با ابتکار عمل کشور مسلمان ترکمنستان طی قطعنامه سازمان ملل به تصویب رسید. این طرح دو هدف مهم را دنبال می‌کند. اولین هدف این طرح کاهش میزان آلودگی هوا در شهرهاست.
گرمایش زمین
گرمایش زمین یکی از موضوعات مهم جهان در سال‌های اخیر بوده است. آب شدن یخ‌های قطبی، تبخیر شدید آب در برخی مناطق زمین مانند خاورمیانه و همچنین کاهش باران و برف در برخی مناطق و سیل و باران‌های شدید در برخی مناطق دیگر کره زمین از عوارض همین گرم شدن کره زمین است. دلیل عمده این رویداد نیز افزایش گازهای گلخانه‌ای در جو کره زمین است. یکی از مهمترین عوامل به وجود آمدن این نوع گازهای گلخانه‌ای هم تردد خودروهاست. میلیاردها خودرو هر روز در گوشه و کنار جهان در حال رفت و آمد هستند و دود ناشی از احتراق موتور این خودروها مستقیماً به جو کره زمین وارد می‌شود و لطمات جبران ناپذیری را به حیات در کره زمین وارد می‌کند. علاوه بر این خودروها برای تردد بهتر نیازمند جاده هستند. این جاده‌ها خود یکی از عوامل مهم نابودی طبیعت و حیات وحش است. استفاده از دوچرخه نه تنها آلودگی را کاهش می‌دهد بلکه می‌تواند از گسترش بی اندازه جاده‌ها جلوگیری کند.
سلامت
علاوه بر این‌ها یکی دیگر از معضلات جمعیت شهرنشین کره زمین کم تحرکی است. در کشور خودمان هر ساله میلیاردها تومان صرف هزینه‌های درمان می‌شود. کم تحرکی از عوامل زمینه ساز بسیاری از بیماری‌های از جمله دیابت، فشارخون و انواع سرطان است. ورزشی مانند دوچرخه سواری می‌تواند به حد چشمگیری از بروز این بیماری‌ها بکاهد. این اتفاق نه تنها سالانه میلیاردها تومان به اقتصاد کشور کمک می‌کند بلکه داشتن جمعیت سالم تأثیر عمیقی بر رشد و شکوفایی جامعه خواهد داشت.
مشکلات دوچرخه در ایران
با وجود اگاهی نسبت به همه مزایای دوچرخه اما متاسفانه میزان استفاده از دوچرخه در کشور ما بسیار اندک است. هر چند ایران از چند سال پیش با طرح سه شنبه‌های بدون خودرو سعی در گسترش استفاده از دوچرخه در شهرها داشته اما متاسفانه وجود مشکلات متعدد باعث شده این طرح عملاً به چند خیابان محدود شود.
یکی از مشکلات مهم اسفاده نکردن مردم از دوچرخه نبود زیر ساخت‌های دوچرخه سواری در شهرهاست. اگر ما توقع داریم مردم هر روز صبح با دوچرخه به محل کار خود بروند باید خیابان‌ها مجهز به مسیر ویژه دوچرخه باشد امکانی که نه تنها در شهرهای بزرگ وجود ندارد بلکه حتی در شهرهای نوساز ما نیز تعبیه نشده است و این نشان دهنده ضعف ساختاری در مدیریت شهرهای ماست.
به جز این‌ها بر خلاف بسیاری از کشورهای اروپایی که خود مسئولان فارغ از جایگاه و پست و مقام خود به دوچرخه به محل کار می‌روند استفاده از دوچرخه در میان مسئولان ما به هیچ عنوان فراگیر نیست. اینکه توقع داشته باشیم رییس جمهور با دوچرخه به محل کار برود شاید کمی غیر قابل قبول باشد اما اینکه رییس سازمان محیط زیست کشور هر روز با خودرو به محل کار خود برود هیچ کمکی به ترویج فرهنگ دوچرخه سواری نمی‌کند.
مسئولانی که هر روز مردم را به استفاده از دوچرخه و یا وسایل نقلیه عمومی تشویق می‌کنند خود باید در این زمینه الگو باشند. اینکه یک وزیر و یا شهردار یا استاندار و فرماندار هر روز با چند خدم و حشم و خودروهای بنزینی راهی محل کار شوند دردی از مشکلات کشور دوا نمی‌کند. هرگاه مسئولین محترم هر روز با وسایل نقلیه عمومی و یا دوچرخه راهی محل کار شدند می‌توان امید داشت که فرهنگ دوچرخه سواری در کشور ما نهادینه شود.
البته مانند همیشه تنها به امید مسئولان نشستن دردی را دوا نمی‌کند و ما مردم برای حفظ سلامت خودمان هم که شده باید استفاده از دوچرخه را در برنامه زندگی روزمره بگنجانیم.
