سالمندی در ایران زنانه می‌شود
طاهره جعفری
براساس آخرین بر آوردها کمتر از دو دهه دیگر جمعیت سالمندی ایران دوبرابر می‌شود و نداشتن برنامه ریزی مناسب بحران سختی را برای این افراد رقم می زند. مسئله افزایش جمعیت سالمندی یکی از مواردی است که امروزه بسیاری از کشورهای دنیا با آن روبه رو هستند. متاسفانه ایران ازاین موضوع مستثنی نبوده. اما نکته مهم این است که میزان زنان سالمند تنها چهار برابر مردان سالمند تنها در کشور است. و به اعضای هر ۱۰۶ سالمند زن ۱۰۰ سالمند مرد در ایران وجود دارد. و باید بگوییم که امروزه موضوع زنانه شدن سالمندی در کشور روبه گسترش است.
اما اینکه چرا جمعیت سالمندی کشور رو به زنانه شدن می‌رود و این موضوع چه مشکلاتی را ایجاد می‌کند را علی اصغر فیاض معاون توانبخشی بهزیستی اصفهان اینگونه بیان کرد که در ادامه می‌خوانیم.
علل زنانه شدن پدیده سالمندی:
به گفته این کارشناس مسوول از آنجا که بسیاری از کارهای سخت و زیان آور و یدی مثل کار در کارخانه‌ها، رانندگی سواری شخصی یا اتوبوسها ووسایل حمل ونقل برون شهری را آقایان بر عهده دارند. بنابراین بهداشت سلامت آقایان بیشتر در معرض خطر است و سن مرگ ومیر آقایان به طبع پایین‌تر می‌آید. و در اکثر خانواده‌هایی که به سن کهنسالی می‌رسند. بیشتر آقایان فوت کرده‌اند و خانمها زنده هستند. بنابراین مسائل محیطی باعث مرگ آقایان می‌شود.
زمانی حدود سه دهه پیش که شغل اکثریت مردم کشاورزی و آب وهوا خوب و شرایط استاندارد بود. آقایان و خانمها باهم پیش می‌رفتند. ولی اکنون عکس شده است. در سن میانسالی حتی پایین‌تر ممکن است جمعیت خانمها یک در صد کمتر از آقایان باشد ولی در سن بزرگسالی و بالای شصت سال جمعیت خانمها بیشتر از آقایان می‌شود.
از طرف دیگر در مباحث روانشناسی نیز گفته شده است. آقایان اگر درد و غمی داشته باشند. درون خود می‌ریزند ودرون گرایی می‌کنند. ولی خانمها خود را با گریه کردن ودردودل کردن تخلیه می‌کنند. و این خود بهداشت سلامت وروح و جسمشان را تحت تأثیر می‌گذارد. و طول عمر بیشتری را می‌تواند نسبت به آقایان داشته باشند.
تبعات زنانه شدن سالمندی
به گفته معاون توانبخشی معمولاً آقایان که به سن سالمندی می‌رسند ممکن است کمتر دچار پوکی استخوان شوند. ولی خانمها به علت بارداری‌های متعدد در سن جوانی به سن سالمندی که می‌رسند بیشتر دچار پوکی استخوان می‌شوند حال نمی‌توان گفت که چون خانمها در سن سالمندی جمعیت بیشتری نسبت به آقایان دارندخیلی خوب است. بحث این است که باید برای جمعیت بالای شصت سال چه زن چه مرد باید به گونه‌ای در جامعه برنامه ریزی شود و از طریق ارگانهایی که خروجی بازنشستگان را دارند امکانات برای آنها فراهم شود. و سالمندانی هم که زیر نظر هیچ ارگانی نیستند طرح شهید رجایی آنها راتحت پوشش قرار دهد. زنانه شدن سالمندی برای کسانیکه در جوانی شغلی داشته‌اند و یا حقوق بازنشستگی شوهرشان را می‌گیرند. معمولامشکلی ایجاد نمی‌کند. مشکل بیشتر متوجه کسانی است که نه بازنشستگی دارند نه فرزندی که بتواند از آنها حمایت کند.
اقدامات بهزیستی برای سالمندان
فیاض در ادامه خاطر نشان کرد که بحث سالمندی مربوط به سازمان بهزیستی نمی‌شود ولی از آنجایی که سالمندی خود معلولیت به همراه دارد مثل ناشنوایی، نابینایی یا مشکلات جسمی و حرکتی و… سالمند اگر دچار چنین مشکلاتی شود و فرزندی نداشته و حقوقی نیز از هیچ ارگانی دریافت نکند سازمان بهزیستی این افراد را در یکی از مراکز شبانه روزی خود تحت پوشش قرار می‌دهد.
ازدواج در سن سالمندی
به نظر وی ازدواج در سن سالمندی ابتدا بحث فرهنگ سازی را می‌طلبد و بعد هم در نظر گرفتن شرایط دو نفر سالمند مثلاً یک خانمی که خود مشکلات وبیماریهایی مثل قند، چربی خون، پوکی استخوان و… دارد. بخواهد از یک مرد باشرایط بدتر نگهداری کند خیلی سخت است. البته ازدواج در سن سالمندی در صورتیکه شرایط جسمی، روحی هر دو شخص در نظر گرفته شود خیلی خوب است. و این نیاز به فرهنگ سازی بین فرزندان آنها و جامعه دارد. که مطبوعات، صدا وسیما، و کسانیکه اهل قلم هستند در این زمینه می‌توانند راهشگشا باشند.
در اصفهان و چند کلان شهر دیگر انجمنی به نام فرزانگان اتفاق افتاده است که امید می‌رود در این انجمنهایی که سالمندان دور هم جمع می‌شوند. زمینه آشنایی و ازدواج آنها صورت گیرد.
سخن آخر
ولی در پایان فیاض با طرح این مسئله که سالمندی گریبانگیر همه ما خواهد شد و از آنجا که در بیست سال آینده جمعیت سالمندان ایران به بیست وپنج درصد می‌رسد پس لازم است که تمام سازمانها اعم از کمیته امداد، سازمان بهزیستی، شبکه بهداشت و همه دستگا ههایی که خروجی بازنشستگان را دارند برنامه ریزی کنند. همانگونه که این دستگاه‌ها وقتی که دارند یک نفر را استخدام می‌کنند شرایط جسمی و روحی اورا چکاپ می‌کنند. هنگام خروج همان فرد از سیستم و بازنشستگی او را دوباره چکاپ کنند. وسلامت جسمی وروحیش را دوباره بسنجند که اگر مشکلاتی دارد. ساپورت مالی شود برای ادامه درمان، نه اینکه بازنشستگی اول غم وناراحتی فرد شود.
