ضیافت رمضان در سرای سالمندان

اطلس محمودیان

بانوان باغ طلوع این‌بار به «سرای سالمندان صادقیه»، مکان زندگی جوان‌های دیروز آمده‌اند تا در کنار شهروندان ارشد در ماه مبارک رمضان با شاد کردن دل آن‌ها در اجر معنوی این ماه سهیم باشند.
با ورود به محوطه حیاط، تنها چیزی که توجهم را جلب می‌کند، زنان و مردان پیری هستند که با تعجب به من می‌نگرند. یکی از دور فریاد می‌زند: «دخترم سلام!» خجالت می‌کشم؛ نزدش می‌روم و سلام می‌کنم.
از من اخبار بیرون را می‌پرسد و وقتی می‌فهمد همه چیز طبق روال است خیالش راحت می‌شود، سیگارش را روشن می‌کند و غرق در گذشته می‌شود.
وارد سالن می‌شوم؛ گل‌های سرخ را در دست بانوان می‌بینم که برای هدیه دادن به سالمندان تهیه شده است. با آن‌ها همراه می‌شوم. در طبقه نخست در یکی از اتاق‌ها، گل را به یکی از خانم‌ها می‌دهم؛ خم می‌شود، رویم را می‌بوسد و می‌گوید: خیلی وقت است از کسی گلی هدیه نگرفتم.
چشمانش پر از اشک است. راهنمایم می‌شود؛ نزد خانمی دیگر می‌روم که اتاقش فرش شده است. پس از سلام و احوالپرسی اجازه ورود می‌گیرم و وارد می‌شوم. گل سرخ را به او می‌دهم.می‌خندد، روسری‌اش را پس می‌زند و گل را میان موهایش فرومی‌کند و بعد از من می‌خواهد کنارش بنشینم تا از خاطراتش برایم بگوید. اسم تمام فرزندانش را از بر است؛ اما می‌گویند آلزایمر دارد؛ می‌گوید: «مادر به خاطر فرزندانم آلزایمر گرفتم تا آنان را فراموش کنم.»
بلندگوی سالن همه را برای برگزاری جشن به سالن اجتماعات دعوت می‌کند. پس از خداحافظی وارد آسانسور می‌شوم. یکی از سالمندان همراهی‌ام می‌کند. وارد زیرزمین ساختمان می‌شویم. هیچ نور و صدایی نیست. تصور می‌کنم که اشتباه آمده‌ایم؛ اما مرد با صدای رسایش می‌گوید: «دخترم از این طرف بیا، من همراهت هستم، نترس.»
جشن کرامت و توجه بیشتر به سالمندان
سالن همایش دور از دسترس نیست. صندلی‌های زیادی در کنار هم چیده شده، اما هنوز کسی وارد سالن نشده است.‌
هاجر ابراهیمی، رئیس باغ بانوان طلوع سازمان فرهنگی‌تفریحی شهرداری اصفهان در زمینه برگزاری «جشن کرامت» گفت: این ویژه‌برنامه با محوریت حفظ کرامت و احسان و نیکوکاری در ماه مبارک رمضان و توجه بیشتر به سالمندان برگزار شده که با هماهنگی انجام‌گرفته، بانوان میانسال عضو باغ بانوان طلوع در این برنامه حضور داشتند.
آرام‌آرام سالن مملو از جمعیت می‌شود. زنان و مردان کهنسال یکی‌یکی وارد می‌شوند. گروه موسیقی ماهور نیز در حال آماده‌ شدن است. تمام سالمندان به وجد می‌آیند.
مردی گوشه سالن روی واکر خود ایستاده و در حال شادی است. دیگری دستانش را به هم می‌مالد و رو به من می‌گوید: «دستم حس ندارد. نمی‌توانم زیاد دست بزنم و بعد می‌خندد و شعر قشنگی برایم می‌خواند. موی سپید را فلکم رایگان نداد / این رشته را به نقد جوانی خریده‌ام» و بعد آرام دست می‌زند.
تئاتر با آمدن پیرزنی چادری به داخل جمعیت آغاز می‌شود. زن بغل‌دستی من به دمپایی‌های لنگه‌به‌لنگه او اشاره می‌کند و می‌خندد. حاج خانم نمایش دنبال کوکب می‌گردد و او را با صدای بلند جست‌وجو می‌کند. مردی هم همراه اوست و مدام به او تذکر می‌دهد که اشتباه آمده است.
صدای تشویق حاضران، بازیگران را به وجد می‌آورد. حاج خانم نمایش شعر می‌خواند و بعد درباره نکات شوهرداری مطالبی را ارائه می‌دهد که موجب شادی افراد حاضر در سالن می‌شود.
این بار نوبت مجری برنامه است که از کریم پوستی، مدیر آسایشگاه سالمندان صادقیه، دعوت کند تا چند دقیقه‌ای با حاضران در برنامه گفت‌وگو کند.
مرکز سالمندان صادقیه و حضور خیران
پوستی حضور بانوان باغ طلوع را در این برنامه به فال نیک گرفت و افزود: در اصفهان ۳۷ مؤسسه برای نگهداری سالمندان دایر است؛ اما تنها مؤسسه خیریه سالمندان صادقیه است که به صورت خیریه فعالیت می‌کند. بخشی از آن با همکاری سازمان بهزیستی و سازمان کمیته امداد اداره شده و بقیه هزینه‌ها با مساعدت‌ها و نذورات مردم و اعتقادات مذهبی شهروندان تامین می‌شود.
وی با بیان اینکه این مرکز صرفا به نگهداری سالمندان نیازمند اختصاص دارد، تصریح کرد: این مرکز پس از سرای خیریه سالمندان کهریزک تهران، دومین آسایشگاه خیریه بزرگ کشور به شمار می‌رود که از بخش‌های مختلف درمانی تشکیل شده است.
جمعیت ۴۰۰ نفری سالمندان صادقیه
پوستی با بیان اینکه جمعیت فعلی سرای سالمندان صادقیه بالغ بر ۴۰۰ نفر است که یک‌سوم مرد و دوسوم زن هستند، خاطرنشان کرد: سرای سالمندان صادقیه اصفهان در سال ۱۳۵۴ با زیربنای بالغ بر ۱۴ هزار متر مربع در چهار طبقه شامل یک بخش مردان، دو بخش زنان و بخش تأسیسات، ۲۰ هزار متر فضای سبز، با هدف بازتوانی، توانبخشی و نگهداری از سالمندان تأسیس و راه‌اندازی شده است.
مدیر آسایشگاه صادقیه گفت: در این مکان ملاک و میزان برای پذیرش سالمندان، ملاک عاطفی است. عده‌ای افراد تنها و بدون پناهگاه هستند که به طور رایگان پذیرش می‌شوند، گروه دوم اشخاص متوسط و کسبه هستند و دسته سوم افرادی هستند که تمکن مالی دارند.
شاد کردن دل سالمندان و اجر معنوی فراوان آن وی گفت: برای سرگرمی سالمندان فضای سبز نسبتا بزرگی مهیا شده و تمام بخش‌ها دارای اتاق و آسانسور برای رفت‌وآمد است. فرد سالمند در اتاق زندانی نیست و همراهان آن‌ها را راهنمایی می‌کنند و گاهی هم مراسمی به مناسبت اعیاد برای آن‌ها گذاشته‌ایم تا کمتر غصه بخورند و ناراحتی‌شان کاهش یابد.
ازدواج در سالمندی و جلوگیری از افسردگی
وقتی صحبت از ازدواج سالمندان می‌شود، همه سر شوق می‌آیند؛ یکی دست می‌زند، دیگری می‌خندد و صورت خود را بین روسری‌اش مخفی می‌کند. پوستی ازدواج سالمندان را در این سن عامل مهمی در ایجاد نشاط و جلوگیری از افسردگی می‌داند.
سبقت گرفتن تعداد زنان سالمند از مردان
دکتر سیدرضا اسحاقی، متخصص طب سالمندی، خطاب به بانوانی که از باغ بانوان طلوع در این برنامه حاضر بودند گفت: اگر دقت کنید تعداد زنان سالمند بیش از مردان است؛ در حالی که در زمان تولد به ازای هر ۱۰۰ دختر، ۱۰۴ پسر متولد می‌شود؛ اما در طول زندگی جنس مذکر بیشتر دچار سوانح و حوادث شده و تعداد کمی به سن کهنسالی می‌رسند.
وی با تأکید بر اهمیت ازدواج در سنین پیری بیان کرد: تحقیقات علمی نشان داده افرادی که به صورت شریکی زندگی می‌کنند، در مقایسه با افرادی که تنها زندگی می‌کنند، از کیفیت زندگی خوبی برخوردار هستند؛ حتی اگر شریک زندگی آنان بیمار باشد.
مرکز سالمندان سپیده و معرفی سالمندان برای ازدواج
وی با اشاره به آدرس مرکز تخصصی سالمندان سپیده در کنار بانک پل خواجوی اصفهان اظهار داشت: افرادی که جویای همسر برای پدر یا مادر خود هستند، می‌توانند با مراجعه به این مکان، مشخصات خود را ثبت کنند که کمتر از یک یا دوماه فرد مدنظر به آنان معرفی می‌شود.
در پایان برنامه مسابقه شعرخوانی برای سالمندان اجرا شد که این افراد به شعرخوانی و اشعار قدیمی پرداختند و در پایان با هدایایی از آنان تقدیر به عمل آمد.