طلاق منشأ کودکان خیابانی
طاهره جعفری – گروه اجتماعی
طلاق یکی از پدیده‌های مهم اجتماعی است که افزایش آن درهر جامعه‌ای موجب اختلال در نظم وتعادل آن جامعه وبروز برخی دیگر از آسیب‌های اجتماعی می‌شود. طلاق همانند سایر مسائل اجتماعی، پدیده پیچیده‌ای است و نمی‌توان تنها یک یا چند عامل مشخص را علت بروز آن دانست. بلکه ممکن است در هر جامعه‌ای به فراخور شرایط وتغییرات اجتماعی آن برخی از عوامل مهمترو اساسی‌تر باشد. با توجه به آماراداره ثبت احوال، استان اصفهان رتبه هجدهم در طلاق را به خود اختصاص داده است و در سال ۹۵ حدود یازده هزار و ۷۴ طلاق در سطح استان ثبت شده. به نظر کارشناسان طلاق دلایل خاصی دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
علل وعوامل مؤثر طلاق
به نظر محمود مرادی کارشناس ارشد مشاوره و فعال در اداره بهزیستی ازجمله عواملی که در گرایش زوجین به طلاق مؤثر است عبارتنداز:
۱ عوامل فردی: شامل مسائلی است که هر یک از زوجین با خودبه همراه دارند مثل اختلالات روانی، شخصیتی و صفات خاصی که ممکن است در زندگی زناشویی ایجاد تعارض کند. مثل تحصیلات، سن، گرایش‌های معنوی که اخیراً بر روی آن خیلی مطالعه شده است ومخصوصا در کشور ما در کاهش یا انصراف از طلاق مؤثر است.
۲ عومل خانوادگی: این عوامل شامل اختلالاتی است که در خانواده‌های اصلی زوجین وجود دارد واین مشکلات به زندگی زناشویی زوجین سرایت پیدا می‌کند. به فرض اگر خانواده اصلی زوجین اختلالاتی مثل تعارض خانوادگی، اعتیاد یا وابستگی بیش از حد به هم داشته باشند این اختلالات ممکن است به زندگی زوجین نفوذ پیدا کند وموجب گرایش آنها به طلاق شود.
۳ عوامل اجتماعی: به نظر این کارشناس فعال در حوزه خانواده، عامل اجتماعی یکی دیگر از عواملی است که در شروع وادامه زندگی زناشویی خیلی مؤثر است. عوامل اجتماعی از جمله مسائل شغلی، مالی واتفاقاتی که در اجتماع روی می‌دهد. مثل مسائل اقتصادی، ورشکستگی و … . برای مثال زوجی که سالها در کنار هم با کار و کاسبی خوب زندگی می‌کردند ولی اکنون به هزار دلیل ورشکسته شدند ورشته امورزندگی از دست آنهاخارج و بیکارشده اند و به دلیل مشکلات مالی قادربه ادامه زندگی نیستند واین عامل منجر به طلاق می‌شود.
تاثیرشناخت عوامل مؤثر در کاهش طلاق
در هر کجای دنیا هر اختلالی در سیستمی ایجاد شود، تنها راه حل وراه درمان آن این است که عوامل آن شناخته شود. به نظر محمد مرادی وقتی ما عوامل طلاق وروند آن را به خوبی بشناسیم کنترل آن عوامل وتغییر جهت آن قطعاً می‌تواند در کاهش بحث طلاق کمک کند. برای مثال اگر در عوامل فردی اعتقاد داشته باشیم که مسائل معنوی مانع طلاق می‌شود. با آموزشهای دینی ومعنوی قطعاً گرایش افراد به طلاق کاهش پیدا می‌کند.
عوامل کاهش دهنده طلاق
مجتبی ناجی معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی در این زمینه بیان داشت: با توجه به آماری که ثبت احوال در سال ۹۵ در مورد طلاق اعلام کرده، ۱۱ هزار و ۷۰۴ مورد در استان بوده که مقام هجدهم در سطح کشور را برای اصفهان به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: با توجه به این آمار حدود ده درصد از طلاقها مربوط به سال اول زندگی و دوران عقد است که هنوز زوجین وارد زندگی مشترک نشده‌اند وزیر یک سقف نرفته‌اند واین نشان می‌دهد که افراد در تصورات وانتظارات خود از زندگی مشترک مقداری ضعف دارند. پس اولین اقدامی که سازمان بهزیستی انجام می‌دهد آموزش پیش از ازدواج است. سازمان بهزیستی برای کسانیکه در سن ازدواج هستند ولی هنوز ازدواج نکرده‌اند یک دوره‌های آموزشی برگزار می‌کند که در این دوره مفاهیمی مثل آشنایی، عشق، انتخاب همسر ومهارت های ارتباطی در سال اول زندگی مشترک را نشان می‌دهد. که دانش افراد از زندگی مشترک واقع بینانه شود ومنجر به طلاق نشود.
وی درادامه به آمار دیگری از طلاق اشاره کرد وگفت: حدود ۴۰ درصد از طلاقها که در استان ثبت شده مربوط به پنج سال اول زندگی است واین نشان می دهدکه افراد در مهارتهای ارتباطی با همسر و به طور خاص با فرزندان خود ضعف دارند. پس یک سری آموزشهای برای خانواده‌ها گذاشته‌ایم که مفاهیمی تحت عنوان مهارتهای ارتباط باهمسر، مدیریت خانواده، حل تعارض، مدیریت اقتصادی خانواده، ارتباط با خانواده همسر و اطرافیان ذکر می‌شود. جالب اینجاست که در آمار سال گذشته از چهار هزار و ۷۰۵ زوجی که متقاضی طلاق توافقی بودند، یکی از دلایل مهم طلاق حدود ۷۵ درصد آنها را ضعف مهارت ارتباطی همسرشان ذکر کردند. این از زبان خود زوجین بود. دومین دلیل پرخاشگری غیر فیزیکی و بعد از آن اعتیاد و رفتارهای اعتیاد گونه مثل شبکه‌های اجتماعی. پس سازمان بهزیستی با تجزیه وتحلیل وسبب شناسی طلاق کارهای آموزشی وارجاع به مشاوره را انجام می‌دهد که طبق آمار حدود ۲۵ درصد افراد متقاضی طلاق توافقی با کسب آگاهی، از طلاق انصراف می‌دهند.
نهادهای پیشگیری از طلاق
به گفته ناجی در تقسیم کاری که در این زمینه در دستگاه‌ها صورت گرفته سی دستگاه جزو کمیته‌ای هستند که این کمیته زیر نظر دفتر امور اجتماعی استانداری اصفهان با دبیری اداره بهزیستی استان اداره می‌شود. از اعضای مؤثر این کمیته می‌توان به دادگستری، آموزش وپرورش، دانشگاه‌ها، شهرداری در فرهنگ سراها، اداره کل ورزش وجوانان، هلال احمر، کمیته امداد، اداره کل تعاون، کار ورفاه اجتماعی و همچنین دانشگاه علوم پزشکی نام برد.
طلاق توافقی خوب یا بد
به نظر ناجی طلاق در هر زمینه‌ای امری نکوهیده است ولی یک جایی می‌رسد که مشاوره‌ها، روانپزشکان وحقوقدانان طی یک کمیسیونی به این نتیجه می رسندکه این زوج برای هم ساخته نشده‌اند. چه بسا هرکدام از اینها اگر با فرد دیگری ازدواج می‌کرد که از لحاظ ویژگیهای فرهنگی، اعتقادی بیشتر تجانس داشتند خوشبخت می‌شد. در این زمینه که زیاد هم نیست طلاق توافقی کارگشاست.
تاثیرات اجتماعی طلاق
ناجی درپایان بیان داشت: مهم‌ترین تأثیر طلاق، کودکان طلاق هستند که قربانیان طلاق هستند. کودکان خیابانی و بد سرپرست از عوارض تلخ طلاق هستند. از عوارض روانی طلاق نیز می‌توان به خود کشی، اعتیاد و رفتارهایی که زمینه فساد اخلاقی می‌شود اشاره کرد.
